Łabędnikwieś w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Bartoszyce.
Wieś rycerska pojawia się w dokumentach w 1363 r. (nadanie karczmy), choć mogła istnieć już 20 lat wcześniej. Był to majątek szlachecki o obszarze 24 włók. W czasie wojny polsko-krzyżackiej (1519-1521) wieś uległa zniszczeniu. W wieku XVI i XVII kazania w tutejszym kościele kazania wygłaszano po polsku, co wskazuje że wieś przynajmniej w dużej części zamieszkana była przez osadników z Mazowsza. W latach 1694-1945 dobra w Łabędniku należały do rodu von der Groeben. Pierwszy z nich, Fryderyk von der Groeben, służył w armii Jana III Sobieskiego i dowodził oddziałem jazdy w bitwie pod Wiedniem. Do swej nowej rezydencji przywiózł zdobyty podczas bitwy namiot jednego z paszów tureckich, przechowywany w Łabędniku do roku 1903 (obecnie w Arsenale w Berlinie). W swym testamencie Fryderyk ustanowił w Łabędniku majorat, czyli majątek dziedziczony w całości przez najstarszego syna (bez możliwości sprzedaży i podziału gruntów). Jego następca dokończył budowę pałacu, przebudowanego następnie w XIX wieku. Budowla ta nie należy co prawda do najbardziej reprezentacyjnych, na uwagę zasługuje jednak kartusz herbowy pochodzący sprzed przebudowy oraz barokowe balustrady tarasowe. W 1889 r. do majątku ziemskiego w Łabędniku należały folwarki: Bożkowo, Gajówka, Kierz, Matyjaszki, Sporwiny. Łącznie cały majątek obejmował 1235 ha i był w posiadaniu von der Groebenów. W roku 1927 wieś zelektryfikowano. W 1935 r. tutejsza szkoła zatrudniała jednego nauczyciela a uczyło się w niej 50 dzieci. W 1939 r. we wsi było 480 mieszkańców. W 1945 r. utworzono gminę Łabędnik a pierwszym wójtem został Władysław Januszewski (od 1946 - Piotr Dwornowski). Siedziba Zarządu Gminnego gminy Łabędnik była Sokolica. Pałac przejęły Państwowe Nieruchomości Ziemskie, a pierwszym administratorem majątku ziemskiego był Stanisław Kożuchowski. W 1946 tutejszy kościół przejęli katolicy[1]. W 1954 wieś stała się siedziba gromady i Gromadzkiej Rady Narodowej. W 1983 r. we wsi był PGR oraz 20 indywidualnych gospodarstw rolnych, które gospodarzyły na 169 ha. We wsi było 29 domów z 689 mieszkańcami. W gospodarstwach indywidualnych hodowano 108 sztuk bydła (w tym 62 krowy mleczne), 97 świń i 16 koni. W tym czasie w Łabędniku był urząd pocztowy, przedszkole, świetlica, klub, sala kinowa na 100 miejsc, filia biblioteczna, ośrodek zdrowia, punkt apteczny, sklep wielobranżowy, tartak oraz zakład szewski.
Pałac rodu von der Groeben - wybudowany na przełomie XVII i XVIII wieku w stylu neobarokowym jako siedziba rodu von der Groeben. Od 1537 Łabędnik pozostawał w rękach rodu von Kannacher, któremu został nadany w lenno przez Księcia Albrechta. W 1694 ziemie te kupił jeden z najbardziej znanych przedstawicieli szlacheckiego rodu von der Groebenów – Friedrich von der Groeben, generał lejtnant wojsk cudzoziemskich króla Jana III Sobieskiego. W 1711 z zakupionych ziem utworzył 4 majoraty, a jednym z nich był Łabędnik, który przypadł bratankowi Wolfowi Sebastianowi von der Groeben. Prawdopodobnie właśnie w 1711 ukończono budowę pierwszego rodowego pałacu w majątku, o czym może świadczyć kartusz herbowy, znajdujący się nad głównym wejściem do obecnego pałacu, z łacińskim napisem "Fundatio Grobeniana anno 1711. Przypuszcza się, iż do obecnego pałacu kartusz został przeniesiony z poprzedniej budowli, której wygląd i opis pozostają nieznane. Prawdopodobnie właśnie w 1711 ukończono budowę pierwszego rodowego pałacu w majątku, o czym może świadczyć kartusz herbowy, znajdujący się nad głównym wejściem do obecnego pałacu, z łacińskim napisem "Fundatio Grobeniana anno 1711". Przypuszcza się, iż do obecnego pałacu kartusz został przeniesiony z poprzedniej budowli, której wygląd i opis pozostają nieznane. Zespół pałacowy składa się z pałacu, parku krajobrazowego oraz licznej zabudowy gospodarczej. Bryła pałacu została założona na planie prostokąta, jest dwuipółkondygnacyjna i w całości pokrywa ją dwuspadowy dach. Do głównego korpusu budynku dostawione jest prostopadłe skrzydło boczne. Główne wejście umieszczone jest w centralnie usytuowanym frontowym ryzalicie, wzbogaconym o kamienne schody i balustrady,które zdobią, również wykonane z kamienia, dwie figury harpii. Nad wejściem usytuowany jest kartusz herbowy von der Groebenów z napisem "Fundatio Groebeniana anno 1771". Przed pałacem znajduje się brukowany, lekko wznoszący się ku wejściu honorowy podjazd wraz z 8 kamiennymi kulami, które zostały przeniesione tu z przedproży kamienic na ul. Długiej w Gdańsku. Od strony ogrodu do pałacu przylega parterowa przybudówka z dwuspadowym dachem. Założenie pałacowe, od północy i wschodu, otoczone jest parkiem krajobrazowym, który zawiera liczne elementy starego drzewostanu. Po jego południowej stronie znajduje się duży staw.
Umieszczone zdjęcia wykonano: lipiec 2016