LESKO

http://polskiemiastawfotografii.blogspot.com/2010/10/lesko.htmlLesko
miasto w woj. podkarpackim, stolica powiatu, siedziba gminy Lesko. Położone nad Sanem na obszarze Gór Sanocko-Turczańskich.

Tereny zajmowane przez miasto były zasiedlone już w czasach prehistorycznych oraz w okresie wpływów rzymskich. Świadczą o tym znaleziska archeologiczne datowane od IV w. p.n.e. do IV w. n.e., a także późniejsze średniowieczne. Pierwsza wzmianka źródłowa wymienia Lesko w 1436 r. Lokacja miasta nastąpiła przed 1472 rokiem, natomiast w roku 1477 Jan Kmita nadal miastn prawu magdeburskie. Pierwotna nazwa brzmiala leszko lub lisko. Nazwa lesko używana jest dopiero od 1931 r. Około 1507 r. Kmitowie przenieśli tu z zamku Sobień centrum administracji swych rozległych dóbr. Zmieniono wtedy lokalizację Leska. Z pierwotnego miejsca nad brzegiem Sanu (ob. wieś Posada Leska) przeniesiono gród na wysokie wzgórze Baszta (422 m) stromo opadające ku dolinie. Nowy układ urbanistyczny skupiał się wokół prostokątnego rynku z drewnianym ratuszem. Pierwszą murowaną budowlą w mieście był kościół pw. Nawiedzenia NMP wzniesiony ok.1530r. W kilka lat później Kmitowie wznieśli murowaną wieżę miszkalną. Pod koniec XVI w. miasto zostało opatrzone ziemnymi fortyfikacjami. Po śmierci ostatniego z Kmitów Lesko przeszlo w charakterze spadku w 1580 r. w ręce Stadnicikich. W 2. pol. XVIl w. wybudowali oni zamek z basztami i basteją, w skład którego włączyli starą wieżę Kmitów. Pod rządami Stadnłckich miasto przeżywalo okres dość dobrej prosperity. Odbywały się tu liczne targi i jarmarki, handlowano winem. Utrzymywano zagraniczne kontakty handlowe z Rusią, Śląskiem i Mołdawią. Z początkiem XVIlIw. dobre czasy skończyły się. Wczasie wojny północnej w 1704r. szwedzki korpus gen. Stenbocka złupił oraz spalił miasto i zamek. W rok później w czasie zarazy zmarło kilkuset mieszkańców. Zamek odbudowano w 1712 r. W następnych latach miasto przechodziło kolejno w ręce: Ossolińskich, Mniszchów i Krasickich. Własnością prywatną było do 1914 r. Po rozbiorach Lesko znalazło się w granicach Austrii i przez krótki czas było siedzibą cyrkułu czyli okręgu administracyjnego. Od 1855 r. miasto było siedzibą powiatu. Wtedy też zaczęły powstawać pierwsze niewielkie zakłady przemysłowe. Szansę przybliżenia się do świata straciło Lesko w 1872 r., gdy na skutek protestu hrabiego Edmunda Krasickiego budowana linia kolejowa ominęła miasto w odległości ok. 3 km. Znaczącym wydarzeniem w dziejach miasta był pożar w 1886 r., który w jedną noc strawił około 300 drewnianych budynków. Po pożarze Lesko odbudowało się jako murowane. W 1896 r. wybudowano okazały ratusz, a na początku XX w. rafinerię ropy naftowej, fabryki: konserw, smarów i materiałów budowlanych. I wojna światowa przyniosła kolejne zniszczenia miastu i zamkowi. Notowania pierwszego w okresie międzywojennym spisu powszechnego wykazały w mieście liczącym 3870 mieszkańców aż 2338 osób wyznania mojżeszowego. Żydzi wznieśli jeszcze w XVIII w. okazałą synagogę istniejącą do dziś. Po kampanii wrześniowej 1939 r. Lesko okupowane było przez wojska sowieckie i stało się miastem nadgranicznym. Granica sowiecko-niemiecka przebiegała wzdłuż Sanu.

Parafia Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny – parafia rzymskokatolicka w Lesku, w archidiecezji przemyskiej, archiprezbiteriat bieszczadzki, dekanat Lesko. Kościół parafialny początkowo pw. św. Mikołaja został zbudowany z kamienia łamanego na planie krzyża łacińskiego z dwoma kaplicami tworzącymi jego ramiona oraz wieżą z roku 1539. Obok kościoła sytuowana jest wieża późnobarokowa z dzwonnicą której projektantem był Gottfryd Hofman, architekt dóbr leskich od roku 1764. Fundatorem kościoła był Piotr Kmita marszałek wielki, kasztelan sandomierski, wojewoda sandomierski i krakowski, właściciel miasta i budowniczy zamku Sobień w Lesku.


Zamek powstał w roku 1538 za sprawą Piotra Kmity herbu Szreniawa w miejscu dawnej drewnianej warowni. Wielokrotnie zmieniał właścicieli, którzy często zmieniali jego wygląd podczas kolejnych przebudów. W 1702 r. został zniszczony przez Szwedów, odbudowano go w roku 1713 ale już w roku 1783 zamek strawił pożar. Jego ponowna odbudowa rozpoczęła się w roku 1836 jednak według całkowicie innego projektu niż pierwotny. 100 lat później został zniszczony podczas drugiej wojny światowej a po jej zakończeniu ponownie przystąpiono do jego odbudowy. 


















Umieszczone zdjęcia wykonano: lipiec 2012