Lęborkmiasto w województwie pomorskim, w powiecie lęborskim.
Pomimo burzliwych dziejów i wielu zdarzeń, podczas których ucierpiała substancja architektoniczna miasta, w Lęborku zachowało się kilka cennych i ciekawych zabytków. Należą do nich: kościół św. Jakuba z przełomu XIV i XV wieku, pozostałości miejskich murów obronnych z XIV wieku, Baszta Bluszczowa z XIV wieku, zamek Krzyżacki z II połowy XIV wieku, młyn i tzw. Dom Młynarza z przełomu XIV i XV wieku, spichlerz solny z XVIw., Ratusz miejski z 1900 roku, budynek poczty z 1905 roku, kościół NMP Królowej Korony Polski z II połowy XIXw., zespół kamieniczek mieszczańskich z przełomu XIX i XX wieku oraz wieża ciśnień z 1912 roku. Historia Lęborka jest ściśle związana z dziejami Polski i Niemiec. We wczesnym średniowieczu ta słowiańska osada nosiła nazwę Lewino i należała do książąt Pomorza Gdańskiego. Według zapisu pomorskiego kronikarza Restorfa, Lębork był już miastem w 1285 roku, lecz poza tym zapisem nie znany jest żaden inny, potwierdzający ten fakt, dokument. Natomiast istnieje dokument z 1341 roku potwierdzający nadanie praw miejskich chełmińskich, które Lębork otrzymał z rąk Dietricha Burgaffa von Altenburgha, Wielkiego Mistrza Zakonu Krzyżackiego. W latach 1310-1454 Lębork należał do państwa krzyżackiego. Po rozpoczęciu wojny 13-letniej, król Kazimierz Jagiellończyk wcielił miasto wraz z Pomorzem Gdańskim do Polski. W 1455 roku Rada Gdańska przekazała Lębork księciu pomorskiemu Erykowi II. W 1490 roku Lębork przeszedł w ręce księcia pomorskiego Bogusława X, jako posag jego żony, córki Króla Kazimierza Jagiellończyka. Stan ten trwa aż do 1637 roku, kiedy po bezpotomnej śmierci księcia Bogusława XIV Lębork włączony zostaje do Polski. Tylko 20 lat miasto należało do Polski, gdyż już w 1657 roku król Jan Kazimierz na podstawie traktatów welawsko-bydgoskich odstępuje je Fryderykowi Wilhelmowi, elektorowi brandenburskiemu. Do roku 1698 elektorzy składali hołd królom polskim. Później Fryderyk II zaniechał odnawiania zawisłości lennej. W 1773 roku na mocy artykułu IV traktatu rozbiorowego Lębork wcielony został do prowincji Pommern, w której znajdował się aż do marca 1945 roku. W wyniku ofensywy styczniowej 10 marca 1945 roku, po burzliwych i zmiennych kolejach losu, Lębork wraca do Polski.
Prace archeologiczne w Lęborku. Od kwietnia 2012 roku trwały badania archeologiczne w kwartale dawnej zabudowy pomiędzy Placem Pokoju, a ulicą Młynarską w centrum Lęborka. W maju 2012 roku odnaleziono pozostałości po zakładzie krawieckim, który należał do właściciela istniejącej w latach 70-tych XIX wieku kamienicy – Maxa Wucha. Nadpalone tkaniny, zardzewiałe maszyny do szycia i elementy armatury- to wszystko ukazało się oczom archeologów, którzy odsłonili piwnicę kamienicy na skwerze przy Placu Pokoju. Pod koniec lutego 2013 roku rozpoczęły się też prace archeologiczne bezpośrednio na Placu Pokoju. Badania archeologiczne mają na celu rozpoznanie układu nawarstwień kulturowych związanych z dziejami rynku oraz zlokalizowanie dawnego ratusza. Prace wykopaliskowe realizowane są przez Instytut Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego oraz Fundację Instytutu Archeologii UW.
Kościół św. Jakuba - do jednych z najstarszych, a zarazem najcenniejszych, bo zachowanych w pierwotnym stylu, zabytków miasta należy kościół św. Jakuba. Świątynia ta zbudowana została jako budowla obronna. Jej budowę datuje się na 1345 rok, lecz nie ma co do tego pewności. Stąd też przyjmuje się przełom XIV i XV wieku za okres powstania kościoła. Jest to orientowana świątynia gotycka zbudowana z cegły o wątku gotyckim. Zbudowana na planie prostokąta z wyodrębnionym od strony wschodniej prezbiterium. Od zachodu znajduje się kwadratowa wieża z głównym wejściem ozdobionym ostrołukowym portalem. Ściany boczne wsparte są przyporami i posiadają duże ostrołukowe okna. Główny korpus kościoła nakryty jest dachem dwuspadowym, dachówką karpiówką ułożoną w koronę. Wnętrze podzielone jest ośmiobocznymi, tynkowanymi filarami na trzy nawy, nakryte sklepieniem gwiaździstym. Wewnątrz barokowy ołtarz, rokokowa ambona i cenne tabernakulum z kości słoniowej. W zakrystii zachowało się unikatowe sklepienie, tzw. kryształowe.
Zamek Krzyżacki - do najstarszych zabytków Lęborka należy również część zamku krzyżackiego wzniesionego w południowo wschodnim narożniku miasta lokacyjnego. Zamek istniał już w 1363 roku i był siedzibą Dytrycha von Loupheima pierwszego krzyżackiego wójta Lęborka, który rozpoczął długi okres funkcjonowania wójtostwa lęborskiego podległego komtorii gdańskiej. Zachowany do dzisiaj budynek to dom zakonny - drugi co do wielkości w ówczesnym państwie krzyżackim. Jednakże wielokrotne przebudowy dokonywane w czasach późniejszych zniekształciły pierwotny wygląd zamku. W ścianie południowej zachowały się zarysy ostrołukowych okien i blend. Charakterystycznymi elementami są także gotyckie schodkowe szczyty i wbudowana w 1575 roku w północną część zamku kwadratowa klatka schodowa w kształcie wieży. Dziś zamek jest siedzibą Sądu Rejonowego.
Młyn i tzw. Dom Młynarza - w obrębie dawnego przedzamcza, z XIV-XVw. Spichlerz solny Na dawnym przedzamczu, z XVIw., obecnie siedziba zboru zielonoświątkowców.
Spichrz solny w Lęborku - dawny spichlerz w Lęborku, wybudowany w XIV wieku, współcześnie zbór zielonoświątkowców. Od 2010 roku obiekt znajduje się w rejestrze zabytków.
Umieszczone zdjęcia wykonano: lipiec 2013