Kruszewowieś w województwie wielkopolskim, w powiecie pilskim, w gminie Ujście.
Nazwa miejscowości pochodzi od mianownika liczby mnogiej słowa krusza, oznaczającego gruszę (drzewo owocowe). Dzikie grusze rosły bowiem wokół kruszewskiego pałacu oraz na terenie wielu tamtejszych gospodarstw i zagród, będąc najpospolitszymi drzewami w okolicy. Miejscowi określali je jako „krusze”, stąd też nazwa wsi – Kruszewo.Pierwsze wzmianki o Kruszewie pochodzą z 1580 roku, gdy wieś należała do Barbary z Górków Czarnkowskiej. O miejscowości, jako takiej można jednak mówić dopiero od 1749 roku, kiedy stała się ona główną siedzibą hrabiowskiego rodu Świnarskich. W 1870 roku hrabia Roman Świniarski wymienił z Wallenbergiem ziemię kruszewską na dobra w Obrze koło Chodzieży. Nowy właściciel rozebrał stare budynki i pałac (kryty jeszcze strzechą), by wznieść nowy – o neorenesansowej bryle, z okrągłą basztą, tak charakterystycznym do dziś elementem kruszewskiego krajobrazu. W kolejnych dziesięcioleciach kompleks pałacowy kilkakrotnie zmieniał swych właścicieli, a po 1918 roku również swe przeznaczenie. Mieściły się w nim bowiem: niższe seminarium duchowne, dom matki i dziecka, a po 1945 roku ośrodek zdrowia, dom dziecka, sanatorium i szpital fizjatryczny. W 1998 roku obiekt został sprzedany prywatnym właścicielom, którzy planują przekształcić go w centrum hotelowo-rekreacyjno-konferencyjne. Istotny rozwój wsi nastąpił po 1909 roku, kiedy założono tu nową kolonię dla 20 niemieckich osadników, zbudowano wzdłuż głównej drogi w kierunku Piły. W 1918 mieszkańcy zorganizowani przez Jana Górznego przyłączyli się do powstania wielkopolskiego. W 1924 roku założono tutaj Kółko Rolnicze, a dwa lata później zakończono budowę kościoła pw. Świętego Wojciecha. W 1959 roku oddano do użytku Wiejski Dom Kultury. W 1996 roku rozpoczęto budowę kanalizacji i oczyszczalni ścieków, a rok później uruchomiono telefoniczną centralę cyfrową.
Pałac został zbudowany po 1870 roku przez Wallenberga na miejscu starszego założenia. Jest to piętrowa budowla założona na planie prostokąta z wysoką, cylindryczną wieżą mieszczącą klatkę schodową, zwieńczoną cebulastym hełmem.Budynek jest kryty dachem dwuspadowym ze szczytami. Całość jest otoczona zaniedbanym parkiem krajobrazowym, który graniczy z Puszczą Notecka.
W 1907 roku Wallenberg sprzedał majątek hrabiemu Potulickiemu, a ten za długi stracił go w 1911 roku na rzecz Boelwitza, oficera wojsk pruskich. Kolejny właściciel odsprzedał dobra Rudnickiemu z Małopolski, a ten z kolei odsprzedał je zakonowi oo. św. Rodziny, który urządził w pałacu niższe seminarium duchowne. W czasie II wojny światowej urządzono w pałacu najpierw dom matki i dziecka, a następnie siedzibę dla "zbombardowanych" Niemców. Po wojnie w obiekcie funkcjonował ośrodek zdrowia, później dom dziecka, sanatorium, a od 1960 roku szpital. W 1995 roku obiekt powrócił do zakonu oo. św. Rodziny, który w 1998 roku sprzedał go właścicielom firmy Absolut, którzy chcieli urządzić w nim centrum hotelowe. Obecnie pałac jest znowu wystawiony na sprzedaż. W skład zespołu pałacowo-parkowego wchodzi pałac, dwór, folwark ze stajnią, budynek kotłowni z dwoma mieszkaniami dla pracowników administracji, dwie wartownie oraz budynki mieszkalne, w których kiedyś mieszkał zarządca i służba. Wszystkie główne zabudowania, tzn.: pałac, dwór, folwark, zespół rekreacyjny połączone są podziemnymi korytarzami o łącznej długości ok. 110 mb. Kruszewo jest położone 12 km na północny-wschód od Czarnkowa, przy drodze nr.182 do Ujścia. Pałac znajduje się w centrum miejscowości, po lewej stronie szosy.
