Boguchwała(do 1728 Piotraszówka) – miasto w Polsce, w woj. podkarpackim, w pow. rzeszowskim, siedziba gm. miejsko-wiejskiej, na Podgórzu Rzeszowskim, nad Wisłokiem.
Miejscowość została założona w XIV w. przez M. Piotraszewskiego. Wieś przeszła na własność M. S. Ligęzy w 1561. Wieś szlachecka Piotraschowka, własność Ligęzów, położona była w 1589 roku w ziemi przemyskiej województwa ruskiego. W czerwcu 1624 Tatarzy spalili znaczną jej część. W poł. XVII w. wieś przejęli Ustrzyccy, po nich Urbańscy a w 1724 klucz, którego była siedzibą został zakupiony przez T. Lubomirskiego. Staraniem nowego suwerena w 1728 August II Mocny nadał prawa miejskie wsi, zmieniając jej nazwę na Boguchwała. W XVIII w. miasto rozwija się szybko jako siedziba klucza dóbr. J. Lubomirski ufundował pałac i zesp. kośc. W 1763 nowym właścicielem miasta został P. Starzyński. W 1772 Boguchwała utraciła prawa miejskie. W 2. poł. XIX w. klucz boguwolski zakupił Z. Suszycki. Doprowadził on do rozwinięcia jego gospodarki i utworzył Naukowy Zakład Gospodarczy, który stał się zapleczem dla badania i wprowadzania innowacji gospodarowania w rolnictwie. Udane inwestycje gospodarcze w kluczu doprowadziły do wzrostu produkcyjnego. Działalność ta pozwoliła na utworzenie przez W. Suszycką 1 maja 1926 we Lwowie fundację wspierającą chłopów we wprowadzaniu ulepszeń w rolnictwie. 1 stycznia 2008 Boguchwała odzyskała prawa miejskie.
Zwiedzając pałac natknęliśmy się na dwie urocze panie, które przygotowywały wysuszone zboże, które będzie użyte do zrobienia wieńców dożynkowych. Przy okazji zobaczyliśmy jak takie wieńce wyplata się i jak długo to trwa. Dożynkowy wieniec powstaje poprzez oplecenie szkieletu konstrukcyjnego wykonanego z wikliny lub z giętkich gałązek. Zgodnie z tradycją do przygotowania wieńca nie używa się drutów ani metalowych konstrukcji. Wszystkie elementy łączone są ze sobą za pomocą lnianych sznurów i nici. Ramiona wieńca i inne części konstrukcyjne oplatane są kłosami zbóż. Wieniec powinien zawierać każde zboże, które rośnie na polskiej ziemi. Zboże, które wykorzystane zostanie do wykonania wieńca zbiera się gdy jest jeszcze niedojrzałe, na pół zielone, jest wtedy najbardziej okazałe, ma ładny kolor i dużo ziarna. Ścina się je ręcznie, łączy w małe snopki i suszy przez kilka tygodni. Wyplatanie wieńca jest bardzo czasochłonne, wymaga precyzji i dużej pomysłowości.
Pałac Lubomirskich w Boguchwale jest największą atrakcją turystyczną gminy Boguchwała. Boguchwałę założono w drugiej połowie XIV wieku, przy czym miejscowość ta aż do 1728 roku nosiła nazwę Piotraszówka (Pietraszówka), prawdopodobnie ukutą od imienia jej założyciela. Natomiast nazwa pod jaką znamy ją obecnie, pojawiła się wraz z nadaniem jej praw miejskich, o co postarał się Teodor Konstanty Lubomirski. Książę chciał uczynić z dotychczasowej wsi, prężny ośrodek życia miejskiego, mogący z powodzeniem konkurować z pobliskim Rzeszowem. Śmiałych planów nie udało mu się jednak w pełni urzeczywistnić. Zrealizował natomiast wspaniałe założenie kościelno – pałacowe, wkomponowane w przepiękny park i ogród. Wcześniejsi właściciele Piotraszówki mieszkali w okazałym, ale nazbyt skromny jak na potrzeby możnego magnata dworze, który pierwotnie był wzniesiony z grubych bali drewnianych. Przez lata wielokrotnie przebudowywano go i fortyfikowano solidnymi umocnieniami ziemno – drewnianymi, które pozwoliły jego właścicielom m.in. na skuteczną obronę w 1624 roku przed najazdem tatarskim. W tym to także dworze Andrzej Ligęza stawił skuteczny opór Stanisławowi Stadnickiemu, znanemu bliżej jako Diabeł Łańcucki. W drugiej połowie XVII wieku starą drewnianą budowlę zastąpiono zapewne nowym murowanym dworem, wokół którego zgodnie z estetyką epoki założono ogród. Właśnie w tym miejscu książę Lubomirski postanowił wznieść swoją letnią rezydencję. Projekt pałacu nawiązywał do modnych wzorów zachodnioeuropejskich, głównie włoskich. Niestety jak dotąd nie udało się ostatecznie ustalić nazwiska architekta, który był jego twórcą. Bezspornym faktem jest, że dzieło jakie wyszło spod jego ręki, było jednym z najdostojniejszych przykładów późnobarokowej architektury rezydencjonalnej w Polsce. Jednak brak źródeł ikonograficznych z epoki, nie pozwala na poznanie go w pełnej okazałości. Wzniesiono go na planie wydłużonego prostokąta, prawdopodobnie długości 134 m. Składały się na niego trzy piętrowe pawilony, połączone parterowymi łącznikami. Pawilony nakryto dachem mansardowym, o zrównoważonych proporcjach. Pewne wątpliwości wzbudza natomiast pierwotne zwieńczenie łączników, być może w miejscu dzisiejszego dwuspadowego dachu, w XVIII stuleciu znajdowała się tarasowa platforma. Kondygnacje pawilonu zaakcentowano gzymsem kordonowym. Otworów okiennych nie obwiedziono żadnymi opaskami, ani też nie wyposażono ich w przyczółki, co zwiększyło wrażenie płaskości i linearności fasady. Od strony ogrodowej wyniośle prezentowała się arkadowa galeria, tworząca malownicze podcienia. Wielopoziomowy ogród dopełniający dzieła, założono przy wykorzystaniu dwóch kamiennych i jednego ziemnego tarasu. W jego obrębie zlokalizowano modną ówcześnie oranżerię. Uroku parkowi dodawał staw z usypaną na nim wyspą, z której rozpościerał się wspaniały widok na okolicę.
Przed wejściem do pałacu znajduje się zabytkowe ogrodzenie z murowano-żeliwną bramą wjazdową z XIX w. zrekonstruowaną w 1912 r.
Ta piękna, kamienna polichromowana figurka św. Jana Nepomucena pochodzi z XVIII w. znajduję się przed murem pałacowym. Św.Jan jest z kolei świadkiem innych wydarzeń z II połowy XIX wieku. Stary był i zniszczony toteż usunięto go z cokołu i schowano na strychu. Niebawem w obejściach dworskich rozmnożyły się węże. Plaga ustała, kiedy za radą księdza rzeźbę odnowiono i ustawiono ponownie na jej poprzednim miejscu.
Z pałacem sąsiaduje zabytkowy późnobarokowy kościół św. Stanisława Biskupa z 1 poł. XVIII w.
Nowy, murowany kościół pod wezwaniem św. Stanisława Biskupa i Męczennika to obok starej, zabytkowej świątyni drugi boży przybytek w Boguchwale pod tym samym wezwaniem. Kościół wybudowano w latach 1986–1989 według projektu rzeszowskiego architekta Adama Gustawa, a dużą figurę Matki Bożej Niepokalanej umieszczoną na frontonie kościoła wykonał artysta Piotr Kida z Rzeszowa. Konsekracji nowej świątyni dokonał bp przemyski Ignacy Tokarczuk w dniu 2 września 1990 roku. Obok świątyni zlokalizowany jest zabytkowy budynek plebanii.
500 lat po zwycięskiej bitwie z zakonem krzyżackim, w Boguchwale powstał Komitet Budowy Pomnika, na którego czele stanął jego fundator i autor – Klaudiusz Angerman z Boguchwały. Pierwotnie pomnik wzniesiony był z cegły i otynkowany. Elementem wieńczącym obelisk była figura Matki Boskiej, a na cokole umieszczono napis: Grunwald 1410 – 1910. W 1928 r. sołectwo Boguchwały ufundowało dwie tablice, pierwsza z nich upamiętniała 10 rocznicę odzyskania niepodległości, a druga była hołdem złożonym bohaterom powstań narodowych w 1831 i1863 roku, oraz żołnierzom Legionów Polskich. Żadna z tych tablic nie zachowała się do obecnych czasów. 19 sierpnia 1940 r. pomnik został całkowicie zniszczony przez hitlerowców. Pięć lat po tym wydarzeniu 13 sierpnia 1945 r. podjęta została decyzja o jego odbudowie. Nowy cokół zwieńczyła ceramiczna rzeźba orła. Uroczystego odsłonięcia nowego pomnika dokonał w dniu 15 lipca 1946 r. ks. Józef Przybyła ówczesny proboszcz parafii. Obecnie na cokole pomnika umieszczone są cztery tablice pamiątkowe nawiązujące treścią do najnowszych wydarzeń. W 2010 r. w 600-lecie bitwy pod Grunwaldem pomnik został ponownie odnowiony. Porcelanową rzeźbę orła zastąpiono nową, wykonaną z brązu. Przebudowano też gruntownie otoczenie pomnika.
Więcej zdjęć pałacu na stronie: http://majkad.blogspot.com/
Umieszczone zdjęcia wykonano: lipiec 2012