KIELCE

Kielce
miasto na prawach powiatu w środkowo-wschodniej Polsce, stolica województwa świętokrzyskiego. Położone w Górach Świętokrzyskich, nad rzeką Silnicą, historycznie w Małopolsce.

Kielce położone są w Górach Świętokrzyskich. W obrębie miasta ulokowane są pasma Kadzielniańskie i Dymińskie. Kielce przecina niewielka rzeka Silnica, będąca prawostronnym dopływem Bobrzy. Na terenie miasta znajduje się szereg rezerwatów przyrody ożywionej i nieożywionej, m.in. Kadzielnia, Karczówka, Ślichowice, Wietrznia, Biesak-Białogon. Ponadto granice administracyjne miasta obejmują sporą część Chęcińsko-Kieleckiego Parku Krajobrazowego. Historycznie i kulturowo Kielce leżą w północnej Małopolsce, w ziemi sandomierskiej. Charakterystyczną mową tego regionu jest tzw. gwara kielecka, którą posługują się mieszkańcy południowej i środkowej części regionu. Miasto charakteryzuje się znaczną różnicą poziomów – od 260 do 408 m n.p.m. (najwyższe wzniesienie: Telegraf, najniżej położone miejsce – dolina Silnicy).

Plac Najświętszej Marii Panny pochodzi z 1803 roku. Na jego południowej pierzei znajduje się Bazylika katedralna Wniebowzięcia NMP. Zaś od strony zachodniej budynek dawnego zajazdu stojący w bezpośrednim sąsiedztwie wczesnobarokowego pałacu biskupów krakowskich. Obok obiektu niegdyś stały jeszcze murowane wielkie piwnice piwne i stajnie. Nieco dalej znajduje się granitowy głaz z tablicą upamiętniający księdza Piotra Ściegiennego. Pomiędzy ul. Dużą i Małą stoi XIX wieczny budynek plebanii. W pierzei północnej placu stały jeszcze kiedyś domy bakalarza, organisty,kantoria itp. We wschodniej pierzei placu już przy ul. Jana Pawła II znajduje się XVIII wieczny budynek Kurii Biskupiej. W 1999 roku w pobliżu kurii diecezjalnej, przed Bazyliką, stanął pomnik księdza Jerzego Popiełuszki. Od XIX wieku Plac Najświętszej Marii Panny był miejscem targowym. Dwa razy w tygodniu we wtorki i piątki odbywały się tu jarmarki, a także w niedziele i odpusty. Plac służył zgromadzeniom, tu odbywały się także uroczystości religijne. Po wojnie urządzono na nim zieleniec. Obecnie jest po modernizacji której głównym celem było przywrócenie dawnego charakteru tego miejsca.

Przy Placu Najświętszej Marii Panny w budynku od strony Pałacu Biskupów Krakowskich pierwotnie mieścił się zajazd. Była to okazała austeria nosząca niegdyś nazwę "Domu pod Krakowiakami". Obiekt ten był pierwszym hotelem miejskim. W okresie późniejszym wybudowany został frontowy budynek, który zachował się do dziś. W pobliżu zajazdu były też m.in. stajnie. Do prawie końca XVIII wieku zajazd zarządzany był przez starostę biskupa i służył gościom przybywającym do pałacu. W okresie późniejszym obiekt stał się własnością państwa i mieściły się tu różne urzędy. Obecny wygląd budynek otrzymał na przełomie XIX i XX wieku. Dzisiaj to siedziba Caritas. Jest tu też "okno życia".

Muzeum Diecezjalne zostało utworzone w 1911 roku przez księdza Czesława Chodorowskiego. Eksponaty do muzeum pochodziły z darów, które zostały przekazane z terenu diecezji przez proboszczów okolicznych parafii. W 1921 roku wzbogaciło się o kolekcję, którą podarował ówczesny ordynariusz kielecki, biskup Augustyn Łosiński. W okresie międzywojennym cenne eksponaty archeologiczne podarował m.in. ks. Brodowski, a tkaniny liturgiczne zostały przekazane przez ks. Rogójskiego.

Pomnik księdza Jerzego Popiełuszki został odsłonięty 20 października 1999 roku na Placu Najświętszej Maryi Panny w 15. rocznicę jego śmierci. Jego autorem jest Grzegorz Łagowski. Na kamiennym cokole stoi wykonana z brązu rzeźba, a pod nią napis: "Zło dobrem zwyciężaj".

Pomnik papieża Jana Pawła II - w 1986 roku jedna z ulic w centrum miasta otrzymała imię Jana Pawła II, plac z jego pomnikiem przy kieleckiej katedrze również nosi imię papieża. Postument pomnika zaprojektowała rzeźbiarka Anna Grabiwoda. Rzeźba została uroczyście odsłonięta 3 VI 1991 r. podczas pielgrzymki papieża do Polski.

Zabytkowy budynek seminarium (1724-26) - seminarium zostało erygowane dekretem biskupa krakowskiego Konstantego Felicjana Szaniawskiego z dnia 3 czerwca 1726 roku. Seminarium od 2009 roku afiliowane jest z Katolickim Uniwersytetem Lubelskim Jana Pawła II mieszczącym się w Lublinie umożliwiając kieleckim klerykom uzyskanie tytułu magistra. Do 2009 roku Wyższe Seminarium Duchowne w Kielcach było związane z Uniwersytetem Papieskim Jana Pawła II w Krakowie.

Bazylika katedralna Wniebowzięcia NMP - barokowa świątynia, z pozostałościami stylu romańskiego, zlokalizowana w samym centrum na "Wzgórzu Zamkowym", jeden z najcenniejszych zabytków miasta. wiątynia została ufundowana w 1171 r., potem wielokrotnie ją przebudowywano. Wyposażenie pochodzi z XVIII w., a malowidła powstały w XIX w. pędzlami uczniów Jana Matejki. Barokowy ołtarz główny to dzieło autorstwa Antoniego Frackiewicza. Obecnie kościół, dzwonnica oraz wieże sąsiedniego Pałacu Biskupów Krakowskich górują nad niską zabudową śródmieścia (obok katedry ciągnie się szlak turystyczny czerwony czerwony szlak miejski prowadzący przez zabytkowe i ciekawe turystycznie miejsca Kielc. Świątynia, kaplica ogrójcowa z 1760 r. oraz dzwonnica z połowy XVII w. jako zespół katedralny zostały wpisane do rejestru zabytków nieruchomych.

Dzwonnica katedralna - stoi obok bazyliki katedralnej Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Ten jeden z piękniejszych obecnie kieleckich obiektów był pierwotnie obiektem drewnianym. Obecna dzwonnica murowana i otynkowana składa się z części dolnej i górnej zwieńczonej hełmem. Dolna część zbudowana została na planie kwadratu w XVII wieku. Część górna ośmioboczna została nadbudowana w 1727 r. z inicjatywy biskupa Konstantego Felicjana Szaniawskiego.

Kaplica Ogrójec - obok katedry i dzwonnicy znajduje się murowana kaplica pogrzebowa Ogrójec. Barokowa kaplica została wzniesiona w 1760 roku na ówczesnym cmentarzu katedralnym. Wybudował ją Józef Rogalla. Jest to obiekt murowany, otynkowany i nakryty namiotowym dachem krytym blachą. Kaplicę wewnątrz zdobią malowidła autorów czterech Ewangelii kanonicznych: Marka, Mateusza, Łukasza i Jana.

Figura Najświętszej Marii Panny znajdująca się koło ogrodzenia bazyliki katedralnej w Kielcach pochodzi z 1760 roku. Została wykonana z piaskowca z fundacji kanonika Preissa. Inskrypcje na cokole i na tablicy mieszczącej się w ogrodzeniu poniżej są w języku łacińskim.

Grób pierwszego kosyniera Rzeczypospolitej - pomiędzy murem okalającym a południową ścianą katedry kieleckiej leży płyta nagrobna w miejscu, w którym przypuszczalnie pochowano Wojciecha Bartosa Głowackiego (1758-1794), pierwszego kosyniera Rzeczypospolitej. Zaledwie po kilku dniach od wcielenia w szeregi naprędce formowanych oddziałów chłopskich wziął udział w bitwie pod Racławicami 4 kwietnia 1794 r. Wyróżnił się w szaleńczo śmiałym ataku na baterię rosyjskich armat. Dziś już chyba nieważne, ile prawdy jest w tym, co mówiono o wpływie gorzałki na kosynierski animusz bitewny. Pamięta się, że zupełnie niedoświadczony rekrut w ważnym momencie boju własną czapką zakrył lont nieprzyjacielskiego działa! Za okazane męstwo Bartos zyskał stopień oficerski, nazwisko Głowacki, wolność osobistą dla całej rodziny i zamieszkiwaną zagrodę na własność. Oszałamiający awans - w ciągu kilku dni z chłopa pańszczyźnianego na oficera. Dwa miesiące później w przegranej bitwie pod Szczekocinami odniósł poważne rany. Wywieziony z pola bitwy, zmarł w Kielcach. Z siedmioma innymi żołnierzami został pochowany na cmentarzyku przy katedrze. Płytę pamiątkową, którą warto zobaczyć, położono bohaterowi z czasów insurekcji kościuszkowskiej w 1928 r.

Zamek Biskupów Krakowskich jest obecnie główną siedzibą Muzeum Narodowego. Należał niegdyś do biskupów krakowskich, właścicieli rozległych dóbr świętokrzyskich. Rezydencję biskupów ufundował Jakub Zadzik w latach 1627-1635 podkanclerzy i kanclerz wielki koronny, biskup chełmiński, a od 1635 r. biskup krakowski. W latach 1637-1644 powstał piętrowy budynek nakryty wysokimi bliźniaczymi dachami z wieżami w narożach. Jego symetryczny, trójdzielny plan, loggie, wieże i układ reprezentacyjnych wnętrz nawiązują do rezydencji z lat 20. i 30. XVII w., w tym królewskich – Zamku Ujazdowskiego i Pałacu Kazimierzowskiego w Warszawie. Przed pałacem znajdował się dziedziniec zamknięty murami z paradną bramą od strony miasta, a z tyłu ogród ozdobno-użytkowy, zwany włoskim, z 4 kwaterami wypełnionymi ziołami oraz sadem, otoczony murem ze strzelnicami i 2 bastionami. Osiowość założenia na linii wschód-zachód (kolegiata - dziedziniec reprezentacyjny - pałac - ogród - baszta) miała oparcie widokowe we wzgórzu Karczówka i wzniesionym tam kościele. Płaska, bezporządkowa fasada pałacu ma podział trójdzielny, wyznaczony rytmem okien w obramieniach z piaskowca. Część środkową akcentuje loggia filarowa w oprawie z marmuru, której odpowiadają na piętrze wielkie okna reprezentacyjnej sieni. Nad arkadami loggii widnieją kamienne kartusze z herbami. Po bokach znajdują się odsunięte od korpusu sześcioboczne wieże nakryte ażurowymi hełmami i połączone z nim parawanowymi ścianami zwieńczonymi obeliskami, z bramkami prowadzącymi na boczne dziedzińczyki. Elewacja tylna, choć skromniejsza, również powtarza układ fasady - z loggią i prostymi niegdyś schodami prowadzącymi do ogrodu.

Pałac Tomasza Zielińskiego – zabytkowy obiekt w centrum Kielc położony tuż obok Pałacu Biskupów Krakowskich przy ulicy Zamkowej. W skład wnętrza pałacyku wchodzi kilkanaście pomieszczeń, m.in.: Sala Koncertowa, Sala Klubowa, Sala Portretowa, kawiarnia, biblioteka, dwie baszty, oranżeria. Wokół pałacyku znajduje się ogród, na terenie którego znajduje się studnia z daszkiem, słup pamiątkowy, a w okresie letnim mieści się tu kawiarenka pod parasolami. Całość jest otoczona różnej wysokości murem z otworami strzelniczymi. Na murze znajduje się mała baszta zwana „Plotkarką”. Pałacyk swą nazwę zawdzięcza Tomaszowi Zielińskiemu, który w latach 1847–1858 dzierżawił ten obiekt od rządu i przekształcił go w kompleks pałacowo-ogrodowy. W trakcie swojego pobytu urządził w pałacyku muzeum oraz ośrodek mecenatu artystów, w którym gościł znanych malarzy: Józefa Szermentowskiego, Januarego Suchodolskiego, Wojciecha Gersona i Franciszka Kostrzewskiego. Od 1985 roku jest to siedziba Domu Środowisk Twórczych, który organizuje w tym miejscu wystawy prac, koncerty oraz spotkania z ludźmi sztuki, nauki i polityki.

W skład zabytkowego zespołu pałacyku należą: oficyna wybudowana w latach 1848–1856, oranżeria z lat 1851–1856, ogrodzenie, mur z bramą i basztą „Plotkarką” z lat 1850–1856 oraz ogród z XVIII w., przebudowany w 1854 r.

Rynek – zwany też „kielecką starówką” znajduje się w ścisłym centrum Kielc, a jego istnienie datuje się od drugiej połowy XII wieku. W połowie XIV wieku, kiedy nastąpiła lokacja Kielc na prawie magdeburskim, ówczesny plac otrzymał nazwę Rynek. W ciągu wieków od powstania rynek służył za miejskie centrum handlowe i miejsce lokalnych targów, które odbywały się tutaj aż do roku 1935. W czasach PRL Rynek nosił miano Placu Partyzantów. Znajdująca się tutaj malownicza zabudowa pochodzi głównie z XIX i XX stulecia. Całą zachodnią pierzeję Rynku stanowi ratusz – Urząd Miasta Kielce. Tuż obok ratusza, na rogu z ulicą Małą w południowej pierzei stoi kamienica z 1767 roku, której budowniczym był Maciej Gilba – kucharz biskupa krakowskiego Kajetana Sołtyka. Jest to jednopiętrowy budynek z podpiwniczeniem oraz podcieniami mieszczący obecnie kawiarnię. Na fasadzie budynku umieszczony jest orzeł będący herbem Sołtyków. Na lewo od Sołtyków znajduje się jedna z najbardziej okazałych kieleckich kamienic powstała w XIX wieku charakteryzująca się neobarokowym wystrojem frontowej elewacji i stiukowymi dekoracjami we wnętrzach. Obecnie mieści się w niej siedziba „Gazety Wyborczej”. Po stronie wschodniej na rogu ul. Św. Leonarda stała kamienica zwana Wójtostwem, o której wzmianki pojawiły się już w XVI wieku. W czerwcu 1794 roku przebywał tu przez dwa dni Tadeusz Kościuszko, co upamiętnia znajdująca się obecnie tablica wmurowana w ścianę. 24 maja 1800 roku budynek uległ spaleniu podczas wielkiego pożaru miasta, który pochłonął 276 domów. Budynek odbudowano, a w 1858 roku został on sprzedany Janowi Höningmanowi, który urządził na parterze sklep kolonialny, natomiast z pozostałej części zrobił „Hotel Saski”. Obecnie piętro budynku jest zamieszkane, natomiast na parterze znajdują się lokale usługowe. W północno-wschodniej części Rynku, na skwerku pomiędzy obecną ul. Warszawską i Bodzentyńską stoi figura Świętej Tekli z 1765 roku. W północnej pierzei na rogu Rynku i ulicy Warszawskiej mieści się pochodząca z XVIII wieku kamienica Kosterskich. Jest to czworokątny budynek z elewacjami od ulicy Orlej, Warszawskiej i Rynku. Północna fasada posiada klasycyzujący wystrój z boniowaniem. W XIX wieku w budynku znajdował się sklep oraz prawosławna cerkiew. Obecnie parter jest zajmowany od 1954 roku przez najstarsze w Kielcach Delikatesy. Na lewo znajduje się mieszcząca obecnie Muzeum Narodowe w Kielcach oraz dyrekcję Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej kamienica Tomkiewiczów. Jest to piętrowy, podpiwniczony budynek z II połowy XVIII wieku ze sklepionymi podcieniami od frontu. Środek Rynku do roku 2008 zajmowała, wybudowana jako zbiornik przeciwpożarowy, fontanna (w której po uzyskaniu kluczy do miasta w trakcie Juwenaliów kąpali się kieleccy żacy). Wokół Rynku, przed przebudową, znajdowało się jedyne w Kielcach rondo z pierwszeństwem dla osób wjeżdżających. 24 czerwca 2011 roku nastąpiło uroczyste otwarcie kieleckiego Rynku po około dwuletniej przebudowie, mającej na celu przywrócenie dawnego charakteru tego miejsca – likwidację fontanny i ruchu kołowego oraz pokrycie płyty kostką. Na zrewitalizowanej płycie stanął pręgierz oraz zamontowano pompę, a także stojaki na rowery, przygotowano miejsca dla odpoczynku.

Ratusz - pierwszy kielecki ratusz stał na środku rynku. Został wzniesiony z inicjatywy biskupa Jana Konarskiego w pierwszej połowie XVI wieku. Był on obiektem zbudowanym na planie prostokąta, murowany, dwukondygnacyjny z wieżą od strony południowej. Przy drzwiach ratusza oraz w sieni znajdowały się wzorce wag oraz miary, strzeżone przez urzędnika pełniącego funkcję ważnika. Ratusz spłonął w czasie pożaru jaki miał miejsce 24.05.1800 r. Podczas tego pożaru spłonęła również znaczna część miasta. Obecnie zostały wyeksponowane fundamenty tego ratusza. Kolejny obiekt został wzniesiony w pierwszej połowie XIX wieku. Został wzniesiony w zachodniej pierzei rynku. Powstał z przebudowy stojacych tam budynków. Fasadę obiiektu podkreślał trójosiowy, kolumnowy portyk, wsparty na parterze na trzech sklepionych arkadach. Niestnety, nowy ratusz, tak jak poprzedni, został strawiony przez pożar w 1873 r. Po pożarze przystąpiono do budowy nowego ratusza. Został wzniesiony wg projektu, który sporządził w 1875 r. budowniczy gubernialny, architekt Franciszek Ksawery Kowalski. Architekt zlikwidował kolumnowy portyk, zastępując go trójosiowym ryzalitem, z oknami zamkniętymi łukiem i na pierwszej kondygnacji ujętymi w pilastry, a na drugiej w półkolumny. W latach 30. XX wieku, po przebudowie, budynek ratusza zajął całą zachodnią pierzeję rynku. Obecny klasycystyczny styl ratusz zawdzięcza przebudowie obiektu w latach 50. XX wieku. Prace te wykonano wg projektu architekta Jerzego Żukowskiego. Spoglądając na bryłę ratusza, uwagę zwraca piękny ryzalit zwieńczony frontonem z centralnie umieszczonym zegarem.

Kielecki pręgierz stał się atrakcję turystyczną kieleckiego rynku w czerwcu 2011 roku. Stał on tutaj jeszcze do 1800 roku, wykonywano przy nim karę chłosty. Został zniszczony podczas pożaru. Pręgierz to ponad dwumetrowy granitowy monolit z kółkami, do których przykuwano skazanych.

Przed ratuszem stoi zabytkowa pompa. Zainstalowana została w 2011 roku, jest to XIX–to wieczna zabytkowa żeliwna pompa, która została zdemontowana ze studni znajdującej się na placu kieleckiej kurii. Zaniedbaną i uszkodzoną pompę przewieziono do Kieleckiej Fabryki Pomp w Bialogonie gdzie była wyprodukowana w tamtejszych zakładach mechanicznych celem wykonania jej remontu. Po konserwacji została ustawiona na rynku, na studni, w miejscu gdzie w średniowieczu czerpano wodę i jeszcze w XIX wieku stała identyczna pompa.

Ulica Sienkiewicza to reprezentacyjna ulica Kielc, wytyczona w latach 20. XIX wieku, łącząca w sobie charakter zabytkowy ze współczesnym centrum handlowym. Ma długość ok. 1270 metrów i ciągnie się od dworca kolejowego przy placu Niepodległości do placu Moniuszki.Zalążek ulicy Sienkiewicza zaczął się tworzyć pod koniec XVII wieku. Kielce liczyły wtedy około 1500 mieszkańców stałych. W 1789 roku w mieście było zaledwie 6 budynków murowanych – 4 z nich znajdowały się w Rynku, a dwa przy ulicy Małej. Miasto liczyło wówczas 252 domy. Przyszła ulica Sienkiewicza przebiegała między "miastem biskupim" a posiadłościami mieszczan. Nie wykonano na niej żadnej nawierzchni, błoto było więc zjawiskiem codziennym. Droga w kierunku wschodnim ginęła w polach, natomiast w kierunku zachodnim wiodła do bagnistych brzegów rzeki Silnicy i otaczających ją stawów.

Pomnik Henryka Sienkiewicza, pisarza i noblisty, bardzo związanego z regionem świętokrzyskim odsłonięto 25 czerwca 2010 r. podczas obchodów święta miasta. Autorem monumentu jest prof. Gustaw Zemła, współtwórcami pomnika są Piotr Pietrusiński, który wykonał m.in. koryncką kolumnę, a także architekt Artur Hajdorowicz - autor projektu otoczenia monumentu. Pomnik przedstawia pisarza w pozie siedzącej w cieniu korynckiej kolumny. Na cokole umieszczone zostały napisy, z przodu - "Quo Vadis", z tyłu cytat z powieści "Ogniem i mieczem" - "Wszyscyśmy bracia". Monument został starannie wkomponowany w otoczenie miasta, umieszczono go osiowo na zamknięciu ulicy Sienkiewicza pośrodku nowo zaprojektowanego wspaniałego placu. Nie brakuje tu niczego, co mogłoby podkreślić rangę miejsca. Jest to pomnik, który dobrze wpisuje się w otoczenie i podkreśla dodatkowo urbanistyczne i architektoniczne walory miejsca.

Kieleckie Centrum Kultury (KCK) to jedna z najważniejszych placówek kulturalnych Kielc i województwa świętokrzyskiego. Gmach, mieszczący się na Placu Moniuszki, posiada 15,5 tys. m2 powierzchni użytkowej. Instytucja od wielu lat prowadzi szeroką działalność promującą kulturę i sztukę w obrębie regionalnym, ogólnopolskim i międzynarodowym.

Pomnik trębacza Milesa Davisa, wybitnego muzyka jazzowego, ustawiony został obok budynku Kieleckiego Centrum Kultury. Pomnik, zrealizowany został przez kieleckiego rzeźbiarza, Grzegorza Łagowskiego, przedstawia on Milesa Davisa grającego na trąbce w jego charakterystycznej pozie. Odsłonięcie pomnika odbyło się 28 września 2001 r. w dziesiątą rocznicę śmierci muzyka.

Hotel Bristol usytuowany jest w centrum miasta przy ul. Henryka Sienkiewicza 21. Budowla w stylu eklektycznym zachwycająca bogactwem stiukowych dekoracji zbudowana została w 1902 roku przez Rafała Piwowarskiego. Był to nowoczesny jak na owe czasy dwupiętrowy budynek z dwiema oficynami od podwórza - z łazienkami,restauracją, salą balową zwaną "Resurą Ziemiańską" i salami klubowymi.

Kawiarnia Casablanca - do tej uroczej kawiarni można wejść od dziedzińca hotelu Bristol

Teatr im. Stefana Żeromskiego znajduje się w zabytkowej kamienicy na ulicy Sienkiewicza, na przeciwko hotelu Bristol. Istnieje od 1945 r. Odbywa się tu kilka premier rocznie. Poza swoim repertuarem teatr prezentuje także spektakle zapraszanych zespołów. Każdy sezon kończy się plebiscytem o "Dziką Różę", podczas którego publiczność nagradza najlepszych aktorów i najpopularniejsze przedstawienia.

Plac Artystów to plac znajdujący się przy zbiegu ulic Sienkiewicza oraz Kapitulnej. Plac ten stał się miejscem plenerowych imprez, wystaw, kiermaszy oraz prezentacji zespołów muzycznych. Z Placu Artystów rozpościera się ładny widok na Pałac Biskupów Krakowskich. Na placu znajduje się nowoczesna fontanna oraz małe gejzery tryskające wodą. Mieści się tutaj także galeria plastyczna. Plac Artystów jest miejscem odpoczynku i spotkań dla wielu osób.

Pomnik Artysty.

Rzeźba dzika autorstwa Bolesława Michałka nawiązuje do legendy o powstaniu miasta. Rzeźba została wykonana z piaskowca, ma 2,20 m wysokości i waży 4,5 tony. Natomiast legendę o powstaniu Kielc opowiada 6 tablic umieszczonych u podnóża pomnika.

Ławeczka Jana Karskiego jest to pomnik upamiętniający związki miasta z historią Żydów. Znajduje się również przy ulicy Sienkiewicza. Na mostku nad Silnicą malowniczo wkomponowano ławeczkę z brązu, na której siedzi Jan Karski, emisariusz polityczny, odznaczony medalem Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata. Ten obiekt świetnie wpisał się w główny deptak Kielc – mieszkańcy i turyści chętnie tutaj przysiadają oraz robią sobie zdjęcia.

Secesyjny budynek banku stoi przy ul. Henryka Sienkiewicza 47, jest jednym z najładniejszych obiektów zlokalizowanym przy kieleckim deptaku, a jego użytkownikiem jest Bank Gospodarki Żywnościowej. Mowa jest o secesyjnym obiekcie wzniesionym wg. projektu krakowskiego projektanta Zbigniewa Odrzywolskiego. Po wzniesieniu, w jego murach funkcjonowało Towarzystwo Wzajemnego Kredytu. Jednopiętrowy budynek z użytkowym poddaszem i nakryty dwuspadowym dachem został zbudowany w 1912 r. Przyziemie budynku wykonane jest z czerwonego piaskowca, również z tego samego materiału wykonane są oprawy prostokątnych i zwieńczonych łukiem okien oraz portale wejściowe. Elewacja frontowa budynku ozdobiona jest motywem dekoracyjnym w postaci uskrzydlonych gryfów, pomiędzy nimi umieszczony jest owalny kartusz z laską oplecioną wężami oraz wykonanym pomiędzy oknami ozdobnym kartuszem z datą zakończenia budowy obiektu. Elewacja boczna budynku, od ul. Paderewskiego ozdobiona jest motywami roślinnymi.

Najważniejsza stacja kolejowa PKP Kielc znajdująca się w samym centrum miasta. Krzyżują się tutaj tory prowadzące do Warszawy, Krakowa oraz Częstochowy. Zgodnie z klasyfikacją PKP ma kategorię B. Położona jest pomiędzy ulicami Żelazną i Romualda Mielczarskiego. Przed budynkiem dworca znajduje się plac Niepodległości wraz ze stojącym tu Pomnikiem Niepodległości. Do placu dochodzi ulica Henryka Sienkiewicza, będąca głównym deptakiem miasta. Pod dworcem przechodzi tunel dla pieszych łączący ulice Sienkiewicza i Mielczarskiego wraz z budynkiem stacji i peronami.

Hotel Łysogóry to największy hotel w Kielcach zlokalizowany na wprost dworca kolejowego. Po renowacji i remoncie uzyskał wspaniałą sylwetkę, która jest ozdobą centralnego punktu miasta.

Hotel Qubus

Kościół Św. Krzyża - kościół w diecezji kieleckiej zbudowany w stylu neogotyckim w latach 1903–1913 i następnie wykańczany w latach kolejnych. Kościół parafialny parafii Świętego Krzyża w Kielcach.

Dworzec PKS - charakterystyczny obiekt w centrum miasta przy ul. Czarnowskiej w kształcie rotundy. Budowę rozpoczęto w 1975 roku, budynek oddano do użytku 20 lipca 1984, w czterdziestą rocznicę PRL. Zaprojektowali go arch. Edward Modrzejewski, inż. Jerzy Radkiewicz i inż. Mieczysław Kubala (odpowiedzialny za komunikację). Docelowo w założeniu miał obsługiwać 1500 autobusów i 24 000 pasażerów w ciągu doby. Dworzec ma 14 metrów wysokości i trzy kondygnacje. Ruch pasażerski i kołowy odbywa się na nim prawie bezkolizyjnie, tzn. autobusy jeżdżą dookoła budynku, a zatrzymują się na bocznym pasie, natomiast pasażerowie dostają się do niego korytarzami umieszczonymi pod tymi pasami (przejścia podziemne).

Kurtyna wodna i fontanna znajduje się na kieleckim parkingu wielopoziomowym Centrum przy Placu Konstytucji. Uruchomione zostały w maju 2010 roku. W nocy są one podświetlane różnymi kolorami. Jest to doskonałe miejsce wypoczynku w mieście, szczególnie podczas upałów.

Muzeum Zabawek i Zabawy powstało w 1979 roku jako Muzeum Zabawkarstwa. Posiada ogromną kolekcję zabawek zarówno historycznych, jak i współczesnych. Mieści się w Kielcach przy placu Wolności 2. Jest to jedna z nielicznych i największa tego typu placówka w Polsce.

Dworek Laszczyków – jeden z najcenniejszych zabytków Kielc znajdujący się na południowym stoku Wzgórza Zamkowego przy ulicy Jana Pawła II. Jest to ostatni drewniany budynek tego typu w mieście, a jego historia sięga ponad 200 lat. Obiekt postawiono z modrzewia na kamienno-ceglanym podmurowaniu i przykryto wysokim czterospadowym dachem łamanym pokrytym pojedynczym gontem. Przed frontem budynku znajdował się prowadzący do ciemnej sieni ganek. Obecny wygląd budynku jest wynikiem remontów i przebudów prowadzonych w XIX, XX oraz XXI wieku. Aktualnie wnętrza dworu zostały przeznaczone na cele wystawiennicze.

Pomnik Legionów, zwany również "czwórką kielecką", wykonany w latach 30-tych XX wieku przez Jana Raszka.

Park miejski im. Stanisława Staszica - kielecki park, jeden z najstarszych parków w Polsce, leżący w centrum miasta u południowego podnóża Wzgórza Zamkowego, liczący 7,9 ha powierzchni. Jest ograniczony ulicami: Jana Pawła II od wschodu, Ogrodową od południa, Paderewskiego od zachodu, Solną, Staszica oraz Zamkową od północy. W zachodniej części parku znajduje się staw określany mianem ‘podzamecki’ o powierzchni 1,1 ha, mający na środku fontannę z ozdobnymi dyszami w kształcie ryb. W dawniejszym okresie znajdowała się nad nim przystań, a po samym stawie można było pływać na łódkach. Na terenie parku znajduje się kilka pomników: figura św. Jana Nepomucena z XVIII wieku, pomnik Stanisława Staszica z 1905 roku, pomnik Stefana Żeromskiego z 1953 roku, rzeźba „Przysięga miłości” z 1973 roku umiejscowiona tuż przy uchodzącym do stawu źródle Biruty, któremu nazwę dała ukochana Marcina Borowicza – bohatera „Syzyfowych prac” Stefana Żeromskiego. Przy ulicy Solnej ograniczającej park od północy stoi pomnik upamiętniający wydarzenie z 15 czerwca 1944 roku, jakim było wykonanie pod budynkiem Gestapo wyroku śmierci na Franzu Witku – szefie tutejszych konfidentów – przez żołnierzy Armii Krajowej dowodzonych przez ppor. Kazimierza Smolaka, pseudonim „Nurek”. Pomnik Stanisława Staszica w Kielcach ufundowali mieszkańcy miasta. Projektantem rzeźby był inżynier Stanisław Szpakowski. Pomnik odsłonięto 2 września 1906 roku w parku miejskim. Pomnik ma kształt półkolistej ławy greckiej z ozdobnymi bokami. Stoi ona na fundamencie z dwoma schodkami. Na tym umieszczono popiersie Staszica. Ponieważ uważano, że popiersie jest zbyt małe w 1908 zmieniono je na większe. Zostało wykonane z białego marmuru przez kieleckiego rzeźbiarz Smyczyńskiego. Poprzednie znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego w Kielcach.

Pomnik Stanisława Staszica ufundowali mieszkańcy miasta. Projektantem rzeźby był inżynier Stanisław Szpakowski. Pomnik odsłonięto 2 września 1906 roku w parku miejskim. Pomnik ma kształt półkolistej ławy greckiej z ozdobnymi bokami. Stoi ona na fundamencie z dwoma schodkami. Na tym umieszczono popiersie Staszica. Ponieważ uważano, że popiersie jest zbyt małe w 1908 zmieniono je na większe. Zostało wykonane z białego marmuru przez kieleckiego rzeźbiarz Smyczyńskiego. Poprzednie znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego w Kielcach.

Pomnik Stefana Żeromskiego odsłonięto w 1953 roku w parku miejskim. W uroczystości odsłonięcia brała udział córka pisarza Monika Żeromska. Autorem projektu był Stanisław Sikora. Wtedy też postanowiono, że park otrzyma imię Stefana Żeromskiego. Trwało tak do roku 1986; wtedy powrócono do historycznej nazwy Park Miejski im. Stanisława Staszica.

Figura św. Jana Nepomucena.

Rzeźba "Echa Gór Świętokrzyskich" została wykuta w wapieniu pińczowskim przez Henryka Wróblewskiego w 1973 roku. Rzeźba znajduje się przy jednej z alejek spacerowych, pomiędzy ul. Kapitulną a ul. Staszica, na południe od Placu Artystów.

Planty przy Wzgórzu Zamkowym.

W kieleckim parku znajduje się, znane wszystkim mieszkańcom Kielc, źródełko Biruty, przy którym od 1973 roku stoi kamienna rzeźba „Przysięga miłości”. Autorem tego niezwykle lubianego przez mieszkańców Kielc dzieła, nazywanego po prostu "Birutą", jest Ryszard Wojciechowski. Muzą i modelką Artysty była jego żona, również rzeźbiarka, Anna Jung-Wojciechowska. Gdy Artysta poznał opowieść o Birucie, ukochanej Marcina Borowicza z „Syzyfowych prac” Stefana Żeromskiego, postanowił tak właśnie ją zilustrować i nazwać. Rzeźba „Przysięga miłości” przedstawia siedzącą kobietę, która lewą ręką trzyma w górze szachownicę z figurami i amorkiem, co symbolizuje złożoność miłości i niepewność wygranej, zaś dłoń kobiety ułożona jest w geście przysięgi. Nie zapomnijcie zostawić w źródełku grosik na szczęście.

Pomnik Władysława Sikorskiego znajduje przy Wzgórzu Zamkowym. Pomnik przedstawia głaz, na którym umieszczona jest tablica z wizerunkiem gen. Władysława Sikorskiego oraz widnieje napis: „Generał Władysław Sikorski 1881-1943 w hołdzie premierowi rządu RP na uchodźctwie, naczelnemu wodzowi Polskich Sił Zbrojnych”. Został ufundowany przez kombatantów i Sybiraków z województwa świętokrzyskiego w 2005 roku.

Monument upamiętniający postać naczelnika powstania 1794-1795 Tadeusza Kościuszki.

Pomnik upamiętnia żołnierzy AK Okręgu Radomsko-Kieleckiego „Jodła”. Odsłonięty w 2005 roku. Autorem rzeźby jest prof. Wincenty Kućma z krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Sześciometrowy monument z brązu przedstawia łuk triumfalny stworzony przez skrzydła husarskie, pod którymi stoi siedem postaci - żołnierzy AK.

Muszla koncertowa w Parku Miejskim.

Aleja Sław - została założona w 2005 r. Usytuowana jest na terenie Skweru im. Szarych Szeregów. W alei umieszczane są sukcesywnie popiersia ludzi kultury XX w. Znajdują się tutaj między innymi popiersia: muzyka i kompozytora Georga Gershwina, tancerki Galiny Ułanowej, piosenkarza, kompozytora i poety Marka Grechuty, malarza Salvadora Dalego czy pisarza Marka Hłaski. Popiersia wykonane są z brązu i ustawione są na jednakowych granitowych postumentach. Rzeźb sukcesywnie przybywa.

Kościół Świętego Karola Boromeusza - kościół rektorski znajdujący się w Kielcach, na wzgórzu Karczówka, na południowy zachód od centrum miasta. Mieści się na terenie parafii św. Wincentego Pallottiego.

Podkarczówka – osiedle mieszkaniowe Kielc położone na południowy zachód od centrum miasta, obejmujące południowy i południowo-wschodni obszar wzniesienia Karczówka (co najmniej obszar dawnej miejscowości Czarnów Poklasztorny – obecnie są to ulice Podklasztorna, Św.Barbary i Bernardyńska). Zabudowa sięga w przybliżeniu ulicy Kryształowej na wschodzie i ulicy Krakowskiej na południu. Osiedle wybudowała spółdzielnia RSM "Armatury", pierwsze budynki wielorodzinne oddano do użytku w grudniu 1976 roku.

Rezerwat przyrody Kadzielnia – rezerwat przyrody nieożywionej znajdujący się na terenie miasta Kielce w województwie świętokrzyskim (między ulicami: Krakowska, Gagarina, Al. Legionów i Pakosz). Obejmuje on wzniesienie Kadzielnia (295 m n.p.m.) należące do Pasma Kadzielniańskiego przebiegającego w południowej i zachodniej części Kielc.

Pomnik Bojowników o Wyzwolenie Narodowe i Społeczne Kielecczyzny postawiony został nad amfiteatrem na Kadzielni, na wzgórzu Harcerskim. Pomnik powstał dla uczczenia pamięci mieszkańców Kielecczyzny walczących w okresie zaborów i II Wojny Światowej. Wzniesiono go w 35 rocznice powstania Polski Ludowej.

Wietrznia - południowo-wschodnia część Kielc. Na jej terenie znajduje się dawny kamieniołom, obecnie rezerwat przyrody Wietrznia im. Zbigniewa Rubinowskiego i park krajobrazowy, zbudowany głównie ze z wapieni dewońskich. Wietrznia stanowi jedną z ciekawszych atrakcji turystycznych Kielc.