ŁAWICA

http://polskiemiastawfotografii.blogspot.com/2010/10/awica.htmlŁawica
wieś w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Kłodzko.

Ławica położona jest na granicy Kotliny Kłodzkiej i Gór Bardzkich w Sudetach, w południowo-zachodniej Polsce. Zabudowania wsi ciągną się luźnym łańcuchem wzdłuż krawędzi bardzo wysokiej, urwistej terasy na prawym brzegu Nysy Kłodzkiej, u południowo-zachodniego wlotu wlotu Przełomu Bardzkiego. Zabudowania Ławicy znajdują się na wysokości 280-320 m n.p.m., a wieś jest najniżej położoną wsią Kotliny Kłodzkiej, a co za tym idzie na całej ziemi kłodzkiej. Jej zabudowania ciągną się od ujścia Ścinawki na południu, aż po pierwsze zakole Przełomu Bardzkiego na północy, w coraz ciaśniejszej dolinie rzeki, na coraz bardziej stromym brzegu. Ławicę otaczają rozległe połacie użytków rolnych na najlepszych w okolicy glebach. Niewielkie lasy porastają tylko wniesienia. Zadrzewione i zakrzewione są także dolinki potoków i liczne parowy schodzące do rzeki. Ławica należy do starych wsi związanych z osadnictwem w rejonie Kłodzka. Powstała przypuszczalnie na początku XIV w. jako osada podmiejska, należąca do folwarku. Przez cały czas wieś należała do parafii św. Wacława w Kłodzku, tak jak sąsiednie osady. Stan ten utrzymał się praktycznie do dziś i to mimo rozwoju wsi. Jedna z pierwszych wzmianek o wsi z 1347 r., mówi, że pół łana dziedzicznych gruntów posiadali tutaj mieszkańcy Ustronia. Przez kolejne lata mieszkający tu chłopi, ławnicy i sędziowie pochodzenia słowiańskiego byli wymieniani kłodzkich księgach miejskich. Wieś znajdowała się w pobliżu ruchliwej drogi handlowej, stanowiącej jedną z odnóg europejskiego szlaku bursztynowego. W połowie XIV w. w dole Ławicy powstał folwark wzmiankowany w 1380 r., który był często zastawiany miastu i augustianom kłodzkim. W 1412 r. jako jego posiadacz został wymieniony niejaki Hannus Hopphe, z kolei sama wieś należała do rodziny Tschetterwangów. Poświadczone jest źródłowo, że np. w 1419 r. Ławica była częścią dużej posiadłości tego rodu w skład której wchodziły okoliczne wsie należące do Jacoba von Tschetterwanga. W połowie XV w. Ławicy powstało dziedziczne wolne sędziostwo, którego właściciele są często wymieniani w dokumentach wystawianych w Kłodzku jako świadkowie. Wieś nie była zbyt duża w średniowieczu. Ze względu na swoje położenie Ławica była narażona na zniszczenia podczas kolejnych wojen. Spowodowało to, że zaczęła się ona bardziej rozwijać dopiero w XVIII w. Wiek ten przyniósł ze sobą również zmianę przynależności państwowej osady z Monarchii Habsburskiej na Królestwo Pruskie – pokoje: wrocławski (1742) i hubertusburski (1763). W 1747 r. jej właścicielem był von Schenckendorf,  z kolei w 1782 r. właścicielem był niejaki Gläser. W 1797 r. w osadzie założono szkołę. Wiek XIX przyniósł ze sobą słabszy rozwój wsi niż w poprzednim stuleciu, nadal jednak cechą charakterystyczną dla Ławicy była częsta zmiana właścicieli. W 1825 r. był nim Karl Bather, a już niespełna dwadzieścia lat później – von Albert. W 1864 r. majątek ziemski obejmował 533 morgi i stanowił własność wrocławskiego kupca, Rudolpha Schodlera. Częściowe ożywienie we wsi zapanowało po przeprowadzeniu przez jej obszar linii kolejowej z Wrocławia do Kłodzka Głównego w 1875 r. Powstał tu przystanek kolejowy, a dwa lata wcześniej nowa szkoła. Natomiast przeprowadzona w połowie XIX w. szosa z Barda do Kłodzka całkowicie ominęła miejscowość, wpływając niekorzystnie na jej dalszy rozwój. Mimo to pod koniec tego stulecia wieś zaczęła przyciągać do siebie coraz więcej turystów, uchodząc za najlepszy punkt wypadowy wzdłuż Przełomu Bardzkiego, do Opolnicy i tamtejszego zamku na Tunelowej Górze. Powstała wtedy w Ławicy gospoda dla turystów. W latach 1921-1923 stary młyn wodny, położony w pobliżu dworu został całkowicie przebudowany na hydroelektrownię o mocy ok. 0,6 MW. Zakończenie II wojny światowej i klęska Niemiec oznaczała dla Ławicy zmianę przynależności państwowej na polską w 1945 r. Na mocy postanowień konferencji poczdamskiej zdecydowano się na przesiedlenie dotychczasowej ludności wsi w głąb Niemiec, co miało miejsce w latach 1945-1947. Na teren osady napłynęła wtedy ludność polska. Mimo tej olbrzymiej zmiany to wieś zachowała swój rolniczy charakter. Należała do wyjątków, ponieważ obserwowano w niej powolny, ale stały wzrost liczby mieszkańców. Dobre warunki klimatyczno-glebowe sprawiły, że rozwinęła się produkcja rolnicza. Część mieszkańców znalazła zatrudnienie w sąsiednim Kłodzku oraz innych miejscowościach, a także w pobliskiej papierni i kamieniołomach w Młynowie. Pod względem administracyjnym Ławica należała do województwa wrocławskiego, powiatu kłodzkiego i gminy wiejskiej Kłodzko. Po likwidacji gmin w 1954 r. i wprowadzeniu w ich miejsce gromad wieś tworzyła samodzielną gromadę. Po kolejnej reformie administracyjnej z 1975 r. miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego, a od 1 stycznia 1999 r. wchodzi w skład województwa dolnośląskiego. Ławica zachowała bardzo interesujący układ przestrzenny wsi łańcuchowej, ciągnącej się wzdłuż biegu rzeki – Nysy Kłodzkiej. 

Pałac - wybudowano w XVII w., przebudowany został w 1886 r. wg daty na budynku. Przy obiekcie o cechach neorenesansowych i neobarokowych znajduje się folwark dworski - duże zabudowania gospodarcze, dziedziniec i pozostałości parku. Obiekt o powierzchni 680 m² wzniesiony jest na planie prostokąta. Pałac wraz z folwarkiem wzmiankowano w źródłach z 1830 i 1845 roku. Data na budynku – 1886 roku oznacza datę przebudowy. Przebudowy dokonanej na zlecenie Rudolpha Schöller, który pozostał właścicielem majątku przynajmniej do 1894 roku. Budynek eklektyczny, o cechach szwajcarskiej willi, murowany z kamienia i cegły, potynkowany, założony na planie prostokąta, podpiwniczony, dwu- i trzykondygnacyjny, z użytkowym poddaszem, nakryty dachem czterospadowym z lukarnami. Fasada (elewacja północno-wschodnia) skierowana jest na dawny dziedziniec folwarczny. Na osi fasady znajduje się ryzalit mieszczący główne wejście i klatkę schodową. Ryzalit wieńczy trójkątny przyczółek. W elewacji ogrodowej znajdują się kolejne ryzality, w trójkątnym przyczółku jednego z nich umieszczono wspomnianą wyżej datę przebudowy – 1886r. Na osi elewacji tylnej umieszczono parterowy ganek podtrzymujący drewniany balkon, nakryty czworobocznym łamanym hełmem. W południowo-wschodnim narożniku budynku umieszczono dwukondygnacyjny wykusz, a w północno-wschodnim narożniku wzniesiono pięcioboczną wieżę, będącą dominantą obiektu. Elewacje pałacu są częściowo ozdobione boniowaniem pasowym. Zachowały się liczne gzymsy (między kondygnacjami, wieńczący, nadokienne). Okna posiadają ozdobne obramowania, część z nich z kluczem. W narożniku od wschodu znajduje się pięcioboczna wieża. Pałac o cechach manieryzmu niderlandzkiego, trzykondygnacyjny. We wnętrzu zachowana ozdobna stolarka drzwiowa, sztukaterie oraz piec. Dziedziniec gospodarczy poza pałacem otaczają zabudowania mieszkalne pracowników folwarku, dawna wozownia, stodoła, obory. Na dziedzińcu przetrwał drewniany gołębnik. W położonym w pobliżu rezydencji zadrzewieniu, będącym pozostałością parku przeważają drzewa liściaste. Obecnie obiekt wystawiony na sprzedaż przez ANR.








































Zabudowania folwarczne.




Umieszczone zdjęcia wykonano: październik 2016