OCHLA

Ochla
część miasta i osiedle administracyjne Zielonej Góry, będące jednostką pomocniczą miasta.

Ochla do 31 grudnia 2014 roku była wsią, a od 1 stycznia 2015 roku jest w granicach miasta Zielona Góra. W latach 1975–1998 należąca do województwa zielonogórskiego. Wieś wzmiankowana po raz pierwszy około 1300 roku jako Hermansdorf. Pojawia się około 1400 roku informacja o ówczesnych właścicielach wsi Hansie i Kunzu von Knobelsdorfach. Do jej podziału na Ochlę Górną i Ochlę Środkowo-Dolną doszło przed rokiem 1532. Christoph von Knobelsdorf był właścicielem Ochli Górnej, natomiast Nickel von Rothenburg Środkowo-Dolnej. Dość często dochodziło w ciągu następnych stuleci do zmiany właścicieli dóbr w obydwu częściach wsi. Majątkiem w Ochli Górnej władała w 1614 roku Barbara von Dohna, zaś w 1654 przedstawicielka rodu von Gersdorf. Należał on w 1681 roku do Ottona von Unruha (również część druga), zaś do Christopha Erdmanna von Nassaua w latach 1722-1745, którego spadkobiercy byli obecni w Ochli do 1789 roku. Dobra zostały w 1790 roku kupione przez hrabiego Ludwiga Friedricha von Schlabrendorfa i jego żonę. Rok później opublikowano informacje o wsi z których wynika, że w Ochli Górnej znajdowały się m.in. 2 folwarki, dwór, 3 młyny wodne, 93 gospodarstwa, w których mieszkało 486 osób. Do 1845 roku majątek w tej części miejscowości stanowił własność Schlabrendorfów. Wielokrotnie zmieniali się jego właściciele od drugiej połowy XIX wieku. Należał w 1903 roku do Franza Biecka, a w następnym do Arno Rassmusa. Ogrodnik Albert Bohr był ostatnim przedwojennym posiadaczem dworu. Obecna nazwa pochodzi od przepływającej nieopodal Śląskiej Ochli (niem. Ochel). To określenie posiada dwa przypuszczalne źródłosłowy. Historyk Otto Wolf wywodził ją od polskiego słowa „ochłoda”, inny – August Föerster – od niemieckiej nazwy ochry – żelazowej glinki, obecnej w piasku na całej długości rzeki. Potwierdza to fakt, iż Ochla przez setki lat zamieszkiwana była zarówno przez ludność polską jak i niemiecką. Obecni i przedwojenni mieszkańcy wsi w latach 90. XX w. postawili w niej pomnik poświęcony wcześniejszym pokoleniom ją zamieszkującym. Kompletnie zniszczone w czasie najazdu Szwedów w XVII w. We wsi zachował się też dwór z XVII wieku (obecnie stoi nieużywany) oraz – częściowo zamieszkany – pałacyk z końca XVIII wieku. Bezpośrednio po wojnie wieś otrzymała nazwę Jerzmanów, jednak po roku zmienioną ją z racji zbyt częstego występowania tej nazwy na Ziemiach Odzyskanych. 

Wjeżdżając do Ochli od północy, po prawej stronie zobaczymy Park Muzeum Etnograficzne (Skansen). W nim – przykłady budownictwa ludowego z okolic oraz cyklicznie odbywające się festiwale etnograficzne.

















































































































































































































































































































































































































































































































































































Pałac w Ochli Dolnej - wchodzi w skład dawnego założenia pałacowo-folwarcznego położonego w tzw. Ochli Dolnej. Usytuowany jest w południowo-zachodniej części wsi. Z dawnego założenia folwarcznego, leżącego na południe od pałacu, pozostały budynki dawnej ujeżdżalni i mieszkania służby folwarcznej, oficyna, dwie stodoły, budynek owczarni, zaś na wschód usytuowane są resztki parku założonego w początkach XIX wieku oraz fragment wygradzającego ceglanego muru. W chwili obecnej pałac pełni funkcję mieszkalną. W roku 1715 majątek w Ochli Dolnej kupił David von Schwemmler. W rękach tego rodu pozostawał on do roku 1788, kiedy zakupił go komisarz sądowy z Zielonej Góry – Jan Adolf Schneider. Jego staraniem przy folwarku Ochli Dolnej wzniesiono pierwszą tutaj sie­dzibę – obecny pałac. W 2. poł. XIX wieku i początkach XX majątek wielokrotnie zmieniał właścicieli, a w 1930 roku został rozpalcerowany, pałac zaś utracił funkcję rezydencjalną. Po II wojnie światowej obiekt został zaadaptowany na mieszkania gminne. Klasycystyczny pałac zbudowany został w 1792 roku staraniem Jana Adolfa Schneidera. Projektantem obiektu był zapewne nierozpoznany architekt, wywodzący się z kręgu szkoły berlińsko-poczdamskiej. Pałac bryłą i wystrojem wnętrz nawiązuje do typów rezydencji rozpowszechnionych w końcu XVIII wieku. Budowla założona na planie prostokąta ma dwie kondygnacje, jest podpiwniczona, nakryta dachem czterospadowym z wystawkami od strony frontowej. Fasada rozczłonkowana została trzema pseudoryzalitami, z których środkowy wzbogacony jest czterema jońskimi pilastrami, boczne zaś mają skromne bonio­wanie. Horyzontalnymi akcentami w kompozycji fasady są gzymsy: międzykondygnacyjny i wieńczący, ten drugi wzbogacony ząbkowaniem w partii środkowej. Rozmieszczone symetrycznie w elewacjach prostokątne okna mają obramienia spięte kluczami i ozdobione sztukatorsko motywem girland, lambrekinów, cekinów i rozet. Z zabytkowego wystroju wnętrz zachowały się częściowo: fasety na parterze, sztukaterie sufitów, kominek, wewnętrzna stolarka okienna i drzwiowa oraz fragmenty balustrady XVIII-wiecznych schodów i parkietu. Po II wojnie światowej w latach 1968-1972 przeprowadzono kapitalny remont pałacu, adaptując go na mieszkania gminne dla 14 rodzin. Wprowadzono wtedy nowe podziały wnętrz, częściowo usunięto stolarkę okienną i drzwiową, w tym drzwi wejściowe, wymieniono podłogi.
































Pałac w Ochli Górnej - jest częścią dawnego założenia pałacowo-folwarcznego położonego w tzw. Ochli Górnej. Usytuowany jest w północno-zachodniej części wsi. Z dawnego założenia pozostały XVIII-wieczne oficyny (obecnie pełniące funkcje mieszkalne) oraz budynki inwentarskie, park w postaci śladowej a także resztki wygradzającego ceglanego muru. W chwili obecnej budynek jest w użytkowaniu Muzeum Etnograficznego w Ochli. Barokowy pałac jest budowlą jednorodną, przetrwałą w pierwotnej postaci. Jego architektura posiada czytelne związki ze sztuką Palladia oraz XVIII-wiecznymi pałacami francuskimi. budynek wzniesiony na rzucie prostokąta, jest budowlą dwukondygnacyjną, podpiwniczoną, nakrytą dachem czterospadowym, pokrytym dachówką karpiówką. Elewacje na poziomie pierwszej i drugiej kondygnacji mają rytmicznie rozmieszczone, prostokątne okna, obwiedzione uszakowymi obramieniami. Umieszczony na osi portal, z zamkniętym półkoliście otworem wejściowym, ujęty jest parą zdwojonych rustykowanych pilastrów. W nadprożu portalu znajduje się inskrypcja fundatora i roku budowy obiektu. Portal wieńczy gierowany fronton pierwotnie zdobiony kartuszami. Z pierwotnego wyposażenia i wystroju zachowały się cztery kominki oraz bogata dekoracja sztukatorska z elementami roślinnymi i symbolicznymi przedstawieniami figuralnymi. Po II wojnie światowej w latach 70. XX wieku przełożono dach, przemurowano nadproża okienne i zagrożenia w murach zewnętrznych, osadzono nową stolarkę okienną oraz odgruzowano obiekt. Od 1983 roku rozpoczęto prace, mające przystosować pałac na cele Muzeum Etnograficznego. W latach 80. XX wieku wzmocniono stop, wymieniono część elementów więźby dachowej, przełożono dach. W latach 90. XX wieku przeprowadzono konserwację sztukaterii na parterze i piętrze.






























Umieszczone zdjęcia wykonano: sierpień 2015