JARNATÓW

http://polskiemiastawfotografii.blogspot.com/2010/10/jarnatow.htmlJarnatów
wieś w województwie lubuskim, w powiecie sulęcińskim, w gminie Lubniewice.

Jarnatów położony jest 5 km w kierunku zachodnim od Lubniewic. Najstarsze zachowane nazwy Jarnatowa to: Arnestorf, Arnstorff i Arensdorf. Jarnatów położony jest wśród lasów i jezior takich jak: Miechowskie, Krzywe, Lubiąż i Lubniewsko. Jarnatów został założony prawdopodobnie przez śląskich osadników w połowie XIII wieku. Od 1352 r do 1717 r. Jarnatów znajdował się w posiadaniu rodu von Waldow. Najstarsza wzmianka o wsi pochodzi z 1421 r i określa, iż 1/3 Jarnatowa była własnością Małgorzaty Zymütz, od 1500 r. w całości w posiadaniu rodziny von Waldow. Na początku XVIII wieku właścicielem Jarnatowa był Kacper Adam von Waldow, który w roku 1710 ufundował dla wsi kościół. W 1751 r. posiadłość przejęła rodzina Gemmingen, a w 1857 r. Henryk Tholuch. W 1910 r dobra jarnatowskie zakupił Henryk Teodor Böttinger, a jego spadkobiercami byli jego dwaj synowie: Henryk Karol i Waldemar Fryderyk. Ten ostatni osiadł w Jarnatowie w latach 20-tych XX wieku i gospodarował do 1945 r. W latach 20 - tych ubiegłego wieku Jarnatów był unowocześnionym gospodarstwem nastawionym na hodowlę bydła, trzody i koni. Pierwsze wzmianki o istnieniu w Jarnatowie siedziby szlacheckiej pochodzą z początków XVIII w. Dwór pochodzi z przełomu XVII/XVIII wieku. Z chwilą przejęcia Jarnatowa przez Henryka Böttingera przystąpiono do przebudowy pałacu oraz wzniesienia nowego skrzydła. (ok.1920 r). W wyniku przebudowy wzbogacono bryłę, przekształcono architekturę - nadano całości formę rezydencji - zamku o cechach renesansowych, romantycznych. W latach 40 i 50-tych pałac użytkowany był przez miejscowy PGR, w latach 60-tych zaadaptowany został na potrzeby kolonijne przedsiębiorstwa "Zastal" w Zielonej Górze. Obecnie obiekt nie jest użytkowany. Dawniej w południowo - zachodniej części wioski w pobliżu zamku znajdował się również młyn wiatraczny. W Jarnatowie znajdowała się również stacja kolejowa, która przyczyniła się do gospodarczego rozkwitu miejscowości.

Pałac von Waldow - pierwotny budynek - siedziba szlachecka, został zbudowany w Jarnatowie na przełomie XVII i XVIII w., kiedy właścicielami tych dóbr była rodzina von Waldow. Powstał wtedy nieduży obronny dwór z murami obwodowymi. Właściciele zmieniali się wielokrotnie, następnym jest Karol Zygmunt Kalckreuth, później w roku 1851 majątek nabywa rodzina Gemmingen, a pięć lat później Henryk Tholuck. W tym czasie obiekt zostaje przebudowany. Wydłużono bryłę o dwie osie okienne i dobudowano basztę. W 1910 r. nabywa majątek angielski bankier Henryk Teodor Bottinger, którego rodzina pozostaje w Jarnatowie do 1945 r. Za czasów Bottingerów budynek zostaje gruntownie przebudowany. Dodano nowe skrzydło, ryzalit, werandę oraz oranżerię. W czasie tej przebudowy zmieniono też dach dodając wystawki zwieńczone tympanonami. Powstaje wielka rezydencja o cechach renesansowych i romantycznych. Rozbudowie i unowocześnieniu podlega też cały majątek. Powstaje gorzelnia, mleczarnia i krochmalnia oraz zostaje założona turbina wodna. Po II wojnie światowej. budynek należał do PGRu. W latach 60-tych przeprowadzono adaptację budynku na ośrodek kolonijny, zaś w 1981 rozpoczęto dalsze prace tym razem przystosowujące obiekt do realizacji funkcji szkoleniowo-wypoczynkowej, które zostały przerwane, a obiekt nie był użytkowany. W roku 1994 został sprzedany spółce "Kiene" z Rybnicy Małej, która to spółka przystąpiła do dalszego remontu. Bryła pałacu rozczłonkowana. Składają się na nią formy, pochodzące z trzech etapów budowlanych. Na murach obwodowych budowli obronnej wybudowano w poł. XIX w. dwór, który dziś stanowi bryłę główną pałacu, zaś od strony elewacji tylnej zostało dostawione skrzydło boczne. Budynek tworzy kształt litery L, jest dwukondygnacyjny, miejscami trzy, podpiwniczonym z użytkowym poddaszem. Bryłę główną i skrzydło nakrywają połączone dwa dachy czterospadowe z licznymi wystawkami i lukarnami. W centralnej części fasady umieszczono parterowy, boniowany ryzalit zakończony balkonem, podkreślony w partii dachu trójkątnym naczółkiem. W ryzalicie wejście główne poprzedzone przedsionkiem. W narożach elewacji frontowej siedmioboczna oranżeria od strony południowej, od strony północnej kolista wieża. Elewacja boczna ze skrzydłem z parterowym ryzalitem i tarsem wspartym na kolumnach. W elewacji ogrodowej sześcioboczna klatka schodowa nakryta dachem ostrosłupowym. Otwory okienne prostokątne, zamknięte okiennicami, bez obramowań czy gzymsów. Detal architektoniczny to profilowane parapety podokienne oraz gzymsy wieńczące. Wystrój wnętrz zachowany jest tylko w minimalnym zakresie. Rozległy park krajobrazowy założony w XVIII w., rozbudowany w wieku XIX, głównie z drzewami liściastymi: klony, akacje, kasztanowce, dęby, wiązy oraz cisy, świerki i daglezje. Liczne aleje: lipowa, klonowa, grabowa oraz głogowa. W parku grobowiec rodziny Bottingerów. Obecnie park zaniedbany, a grobowiec zdewastowany.

































Umieszczone zdjęcia wykonano: sierpień 2015