miasto w województwie warmińsko-mazurskim, siedziba powiatu iławskiego.
Miasto jest położone na Pojezierzu Iławskim, nad najdłuższym jeziorem w Polsce – Jeziorakiem. Leży na terenie historycznej Pomezanii i na terenie określanym od XVI wieku jako Prusy Górne. Przez Iławę przepływają rzeki Iławka i Tynwałd. W obrębie administracyjnym miasta znajduje się największa wyspa śródlądowa w Polsce – Wielka Żuława, która ma stałe połączenie promowe z miastem. Miasto leży na terenie Zielonych Płuc Polski - obszaru charakteryzującego się czystym powietrzem i różnorodnością systemu przyrodniczego. Od zachodu i północy Iławę otacza Park Krajobrazowy Pojezierza Iławskiego. Z Iławy można dopłynąć aż do Morza Bałtyckiego poprzez jezioro Jeziorak i zabytkowy, unikatowy na skalę światową Kanał Elbląski. Przed II wojną światową miejscowość nazywana była "Perłą Oberlandu". Nad jeziorem Silm znajduje się jeden z kilku na świecie ośrodków szkolenia kapitanów żeglugi morskiej i pilotów portowych, uczą się oni manewrować statkami morskimi na zminiaturyzowanych modelach. Miasto nazywane jest letnią stolicą jazzu tradycyjnego ze względu na organizowany tu najstarszy festiwal tego gatunku muzyki w Europie - Old Jazz Meeting–Złota Tarka. Historia miasta Iława sięga roku 1305. W roku tym komtur krzyżacki z Dzierzgonia, Sieghond von Schwarzburg założył na półwyspie jeziora Jeziorak, w miejscu staropruskiej osady, nową osadę i nadał jej prawa miejskie. W 1317 przywilej miejski został odnowiony. W najstarszych dokumentach miasto występuje pod nazwami Ylawia (1317 r.), Ilow themptonikalis (1421 r.), Deutschen Ilow (1404 r.), Deutschen Ylaw (1421 r.), Ylow (1437). Miasto było siedzibą urzędnika krzyżackiego podlegającego komturowi w Dzierzgoniu. W latach 1362–1363 miasto nawiedziła zaraza hamująca jego rozwój. W powstaniu 1454 r. Iławianie stanęli po stronie Związku Pruskiego dążącego do przejścia Prus spod rządów krzyżackich do polskich. Po przegranej bitwie pod Chojnicami Iława znalazła się w granicach Państwa Krzyżackiego. W wyniku wojny 13-letniej 1454-1466, Iława przez pewien czas w granicach lenna polskiego. W 1513 r. miasto stało się lennem biskupa pomezańskiego, a po jego śmierci w 1522 r. zastawione. W 1520 r. miasto złożyło hołd królowi polskiemu Zygmuntowi Staremu, wkrótce później w 1525 roku Iława znalazła się w rękach Prus Książęcych. Po trwającym ponad wiek spokoju w mieście w 1628 roku weszli do niego Szwedzi. Podczas kolejnych wojen, działania wojenne szczęśliwie omijały Iławę. Została ona jedynie zajęta przez wojska brandenburskie. Po traktacie pokojowym w Oliwie w 1660 roku do miasta znów zagościł spokój. W 1706 r. praktycznie większość miasta została strawiona przez pożar. Ocalał jedynie kościół Przemienienia Pańskiego i kilka domów. W 1758 miasto zajmują Rosjanie. W wieku XVIII i XIX miasto stale się rozwijało. W 1860 r. Iława zyskała drogę wodną do Elbląga i Ostródy, a w 1876 roku również linie do Malborka i Gdańska. Wtedy również w Iławie umiejscowiono sąd obwodowy i urząd celny. Początek XX wieku oznaczał dalszy rozwój miasta, wybudowano ratusz (1912 r.), gazownię rozbudowaną w 1901 r. oraz wodociągi miejskie ukończone w 1903 r. W 1920 r. odbył się tu plebiscyt mający zadecydować o przynależności Iławy. Za jej przynależnością do Prus opowiedziało się 95% głosujących. W latach trzydziestych, w wyniku likwidacji bezrobocia poprzez roboty publiczne, w Iławie popularność zyskała partia nazistowska NSDAP. Podczas II wojny światowej w Iławie mieścił się obóz pracy oraz obóz karny dla więźniów ze Sztumu. W 1944 r. zaczęto przygotowania do ewakuacji ludności. 22 stycznia 1945 r. do Iławy wkroczyły II oddziały Frontu Białoruskiego. W wyniku działań wojennych miasto zostało w znacznym stopniu zniszczone. Po wejściu do miasta Rosjan Iława była niszczona, a pozostałe maszyny i inne mienie wywożone do Związku Radzieckiego. W dawnym obozie pracy powstał obóz jeniecki, więźniów wykorzystywano do prac lokalnych, a także wywożono na roboty do Związku Radzieckiego. Po wojnie Iława w 1945 r. została włączona do Polski, na te tereny zaczęli przybywać urzędnicy i osadnicy polscy. W 1948 r. wywieziono z Iławy większość ludności pochodzenia niemieckiego, pozostałych na tych terenach. Iława była i jest jednym z najbardziej rozwijających się miast na Warmii i Mazurach.
Ratusz – neobarokowy ratusz w Iławie, zbudowany w latach 1910-1912 za kadencji burmistrza ówczesnej Iławy – Karla Friedrich Giese, przy ul. Niepodległości 13. Pomyślna sytuacja gospodarcza, zasobna kasa miejska umożliwiły podjęcie po długich dziesiątkach lat, decyzji w sprawie budowy ratusza miejskiego. Powstał on w latach 1910-1912 z inicjatywy i pod osobistym kierownictwem burmistrza W. Giesego. Okazały, reprezentacyjny gmach ratusza w stylu neobarokowym usytuowano przy głównej ulicy (Kaiserstrasse) na terenach zielonych starej fosy miejskiej. Cena zakupu gruntów pod jego budowę wyniosła 90 tys. marek, a koszty budowy łącznie z urządzeniem wnętrz przeszło 200 tys. marek. Ratusz był zniszczony podczas II wojny światowej, odbudowany w okresie PRL-u służył, jako hala targowa. W 1995 r. przeszedł kapitalny remont. Od tego czasu jest siedzibą burmistrza oraz Rady Miasta.
Kino-Teatr - budynek przy ul. Niepodległości 13B w Iławie z lat 1916-1922 został początkowo zaadaptowany na potrzeby hali miejskiej W latach 30. XX wieku został przerobiony na styl neoklasycystyczny i zmienił swoją rolę w latach 60. na teatr i kino. Budynek z dniem 30 grudnia 2002 r. został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych woj. warmińsko-mazurskiego (nr rej.: A-1989). Bryła budynku usytuowana na planie prostokąta z dobudówką od strony jeziora i eliptycznym tarasem znajdującym się przy elewacji frontowej. Balkon tarasu wsparty na czterech parach kolumn doryckich, a taras ograniczony dwoma ryzalitami, które wewnątrz mieszczą klatki schodowe. Pomiędzy kolumnami szerokie okna zakończone łukiem koszowym, a powyżej tarasu wielki tympanon z wolim okiem pośrodku. Część południowo-zachodnia to przybudówka przypominająca willę z lat 20. XX wieku z dwustronnymi schodami wiodącymi do wejścia, a nad nimi balkon na poziomie I piętra. Powyżej tympanon spotykany również przy pozostałych elewacjach, zaś elewacja od strony szkoły jest ślepa, a otwory drzwiowe zostały wykonane wtórnie. Tylko jeden narożnik budynku (od strony ratusza) ozdobiony został niskimi kolumnami doryckimi. Powierzchnia użytkowa kina to 1640 m², a kubatura - 9953 m³. Budynek jest obecnie po remoncie.
Umieszczone zdjęcia wykonano: lipiec 2016