Gogolinmiasto w woj. opolskim, w powiecie krapkowickim, siedziba władz gminy miejsko-wiejskiej Gogolin.
Miasto Gogolin jest położone na krawędzi Wyżyny Śląskiej, w miejscu gdzie wapienne wzgórza wznoszą się nad doliną Odry. Centralna cześć Gogolina znajduje się na poziomie {C}175 metrów n.p.m. Najwyższym wzniesieniem na terenie miasta i gminy Gogolin jest Zakrzowska Góra zwana Szpicą (256 m.n.p.m.). Istnieje kilka hipotez na temat pochodzenia nazwy Gogolin. Niekiedy nazwę miasta wyprowadza się od nazwy osobowej Gogoła. Spotkać też można pogląd, że pochodzi ona od żyjących niegdyś na okolicznych stawach kaczek zwanych gogołami lub od tak nazwanych niedojrzałych owoców. Tradycja lokalna wywodzi nazwę Gogolina od krzewów głogu.
Wykopaliska wykazały, że na terenie Gogolina przebywali ludzie już w okresie młodszej epoki kamiennej, czyli neolitu (4000 - 1800 r. p.n.e.). Potwierdzają to znaleziska archeologiczne z tych czasów: fragmenty ceramiki i toporki. Liczne są także znaleziska z epoki brązu, a w dzielnicy Gogolina - Strzebniowie odkryto cmentarzysko kultury Łużyckiej z V okresu tej epoki, a więc z IX-VII wieku p.n.e., z okresu wpływów rzymskich, a także z okresu średniowiecza. Ocena bogatego materiału archeologicznego, pochodzącego z ponad dwudziestu miejsc na terenie miasta Gogolina, skłania do wysunięcia tezy, że już od zamierzchłych czasów tereny te nadawały się do osadnictwa i dlatego ludzie je sobie upodobali.Pisana historia Gogolina rozpoczyna się w 1223 roku, kiedy to po raz pierwszy wymieniono go pod nazwą, "Gogolono" w dokumencie biskupa wrocławskiego Wawrzyńca. Z treści tego dokumentu wynika, ze biskup nadał dziesięcinę z Gogolina kościołowi
w Maciowakrzach. W końcu XIII wieku Gogolin należał do książęcego uposażenia klasztoru Cystersów w Jemielnicy. Potwierdza to dokument papieża Bonifacego VIII z dnia 16 lutego 1302 roku, w którym wymieniono Gogolin jako, "de Ghogolyn". Dawny Gogolin był osadą wyłącznie rolniczą, stąd patronem wioski był św. Urban. Chłopskie zagrody w dalekiej przeszłości rozciągały się wzdłuż dzisiejszej ulicy Strzeleckiej, począwszy od ulic Kościelnej i Chrobrego, w stronę Strzelec Opolskich. Podstawą utrzymania mieszkańców była uprawa ziemi. W pocie czoła musieli pracować, gdyż słabe tutejsze gleby wymagały wielkiego nakładu pracy. Nie byli w stanie podołać ciężarom feudalnego prawa. Z tego względu już w 1385 roku domagali się zmniejszenia dziesięciny. W dokumencie łacińskim gogolińscy chłopi zostali wówczas określeni jako "kmetones de Gogolono". Z 1471 roku pochodzi informacja o pierwszym studencie z Gogolina. Wynika z niej, że na Uniwersytet Krakowski został wtedy przyjęty "Dobeslaus de Gogolina", który uiścił 3 grosze wpisowego. W wykazie z 1471 roku Gogolin został wymieniony jako ,"Gogulny".Przez następnych kilka wieków Gogolin był niewielką osadą i jeszcze w 1783 roku liczył zaledwie 312 mieszkańców. Nadmienić trzeba, że w latach 1634-1852 Gogolin wraz ze Strzebniowem należał do hrabiowskiego rodu Gaszynów z Żyrowej. Na początku XIX wieku Gaszynowie założyli kolonię Wygoda i folwark Leopoldowiec. Rozwój ekonomiczny niewielkiego Gogolina rozpoczął się na początku XIX wieku, gdy na skalę przemysłową zaczęto eksploatować miejscowe złoża wapnia i zaczęły powstawać piece wapiennicze. Ich liczba w 1845 roku wynosiła 46, a w 1864 roku zmniejszyła się do 29. Z biegiem czasu piece te zostały zastąpione przez nowocześniejsze zakłady. Drugą przyczyną rozwoju Gogolina było oddanie do eksploatacji w 1845 roku linii kolejowej Opole-Kędzierzyn będącej odcinkiem najstarszej na Śląsku linii kolejowej Wrocław-Mysłowice. W Gogolinie od samego początku znajdowała się stacja i zatrzymywały się tutaj pociągi. Z wielu miejscowości, m.in. z Prudnika i Strzelec Opolskich, dowożono pasażerów, którzy z Gogolina w daleką podróż udawali się pociągiem. Z chwilą gdy w 1896 roku oddano do użytku linię kolejową Gogolin - Prudnik, to Gogolin stał się ważnym węzłem komunikacyjnym. Miało to tym większe znaczenie, że dla tutejszego przemysłu wapienniczego otworzyły się możliwości handlowe i eksportowe, a mieszkańcom dawało większą możliwość zatrudnienia. W roku 1899 roku w Gogolinie został wybudowany szpital przez Zakon Sióstr Boromeuszek. Już wcześniej siostry opiekowały się dziećmi pracowników zakładów wapienniczych.W latach 1899 - 1901 mieszkańcy Gogolina zbudowali kościół pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa. W 1902 roku powstał tutaj kościół filialny, a następnie samodzielna parafia obejmująca Gogolin, który dotąd należał do parafii w Otmęcie, oraz Strzebniów i Podbór należące do parafii w Jasionej. Pierwszym proboszczem, który zarazem ukształtował duchowe oblicze Gogolina i bardzo zasłużył się jego mieszkańcom, był w latach 1902-1926 ks. Karol Lange. Później kolejnymi proboszczami w Gogolinie byli: ks. Józef Bieniossek (do 1945r.), ks. Stanisław Schulz (do 1970r.), ks. Franciszek Wala (do 1986r.), a obecnie proboszczem jest ks. Aleksander Sydor. Dodać należy, że w 1808 roku w Gogolinie zbudowano też kościół protestancki. Swoje miejsce modlitwy posiadali również gogolińscy Żydzi. W latach 1985 - 1987 z inicjatywy Otmęckiego proboszcza ks. Franciszka Duszy w Gogolinie - Karłubcu zbudowano kościół pod wezwaniem św. Anny i św. Joachima. W 1988 roku powstała tutaj nowa parafia, a pierwszym jej proboszczem został ks. Jan Kłak. Od 1989 roku proboszczem jest ks. Józef Skowronek. Na terenie Gogolina znajduje się także kilka kaplic. Od dawna szczególna czcią jest otaczana przez mieszkańców okolicznych miejscowości położona wśród łąk, kaplica Matki Boskiej. Znajduje się tam źródło, z którego wodę czerpią pielgrzymi. Kaplica została zbudowana w 1801 roku, prawdopodobnie z fundacji Gaszynów, których córka - zgodnie z ustnym przekazem - w tym miejscu miała odzyskać wzrok. Przy tej kaplicy od lat są odprawiane nabożeństwa majowe. W 1905 roku uruchomiono w Gogolinie gazownię oraz zrobiono oświetlenie uliczne. W 1913 roku nadano nazwy ulicom i ustanowiono numerację. W latach 1918 - 1921 Gogolin był miejscem ożywionej działalności politycznej. W okresie III powstania śląskiego w maju 1921 roku pod Gogolinem toczyły się krwawe walki. Kilkudziesięciu mieszkańców okolicznych miejscowości zginęło wtedy w Strzebniowie.
W 1926 roku Gogolin otrzymał oświetlenie elektryczne, a w 1930 roku ukończono budowę Urzędu Miasta. W latach 1934 - 1935 zbudowano urządzenia wodociągowe. Gogolin posiadał wtedy wiele sklepów, zakładów rzemieślniczych, kilka restauracji, hotel oraz trzy stacje paliwowe. W tym okresie nad Gogolinem oprócz wieży kościelnej dominowały wysokie kominy zakładów wapienniczych.Podczas II wojny światowej zginęło wielu gogolinian. Gdy w styczniu 1945 roku do Gogolina zbliżył się front, przyniósł śmierć wielu jego mieszkańcom. W tym okresie wypaleniu uległo też ponad trzydzieści budynków. W roku 1948 otwarto w Gogolinie liceum ogólnokształcące, które od 1973 roku nosi imię Komisji Edukacji Narodowej. Znaczna grupa jego absolwentów skończyła studia akademickie i pełni obecnie odpowiedzialne funkcje w kraju i za granicą. Przez wiele lat działała także w Gogolinie szkoła zawodowa, która później została przeniesiona do Choruli, a następnie do Krapkowic. W 1967 roku Gogolin uzyskał prawa miejskie. Od 1973 roku Gogolin jest siedzibą władz jednostki administracyjnej, obejmującej miasto Gogolin oraz sąsiadujące wioski: Chorulę, Dąbrówkę, Górażdże, Kamień Śląski, Kamionek, Malnię, Obrowiec, Odrowąż i Zakrzów. Z historycznego punktu widzenia można by jeszcze wymienić wioski Strzebniów i Karłubiec, które zostały wchłonięte przez miasto Gogolin w roku 1958. Łączna powierzchnia miasta i gminy wynosi 101 km2. Na tym obszarze zamieszkuje 12.505 osób, z tego w samym Gogolinie 6.465. Od 1987 Gogolin posiada własny herb: piec wapienniczy, kłosy zboża oraz pomnik Karolinki i Karliczka na czerwonym tle. Na bazie kolorów poszczególnych elementów herbu powstała trójkolorowa czerwono-żółto-biała flaga miasta.
Znany m.in. z pieśni ludowej Poszła Karolinka do Gogolina, wykonywanej m.in. przez Zespół Pieśni i Tańca "Śląsk". Do pieśni tej nawiązuje także herb miasta. W dniu 28 maja 1967 dokonano uroczystego odsłonięcia pomnika "Karolinki".
Umieszczone zdjęcia wykonano: czerwiec 2014