JANOWICE WIELKIE

Janowice Wielkie
wieś w województwie dolnośląskim, w powiecie jeleniogórskim, w gminie Janowice Wielkie.

Wieś położona nad Bobrem, na pograniczu Kotliny Jeleniogórskiej, Gór Kaczawskich i Rudaw Janowickich w Sudetach Zachodnich. Miejscowość posiada charakter osiedla letniskowego. Janowice Wielkie wraz z Trzcińskiem, dzięki położeniu na linii Wrocław – Jelenia Góra, są najpopularniejszymi punktami wyjściowymi w Rudawy Janowickie (Rudawski Park Krajobrazowy), w tym na należący do Korony Gór Polski – Skalnik (945 m n.p.m.) oraz w Góry Sokole. Z Janowic wiedzie też trasa na kolejny szczyt należący do Korony Gór Polski - Skopiec (724 m n.p.m.). Janowice Wielkie są też punktem wyjściowym na najwyższy szczyt Gór Ołowianych – Turzec (690 m n.p.m.; wzdłuż Janowickiego Przełomu, poprzez starą drogę górniczą obok XVII-XIX w. sztolni); do skalnego miasta – Starościńskich Skał (718 m n.p.m.) i do największej w rejonie Kotliny Jelenogórskiej jaskini (długości 36 m) w głaziskach Fajki (600 m n.p.m.).

Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny - kościół z przełomu XV/XVI w., rozbudowany w XVI w. W głównym ołtarzu zachował się cenny tryptyk, kamienne gotyckie sakramentarium i renesansowa chrzcielnica. Na ścianach kościoła renesansowe i barokowe epitafia. Przy murze zachowały się wbudowane w ścianę zewnętrzną barokowe nagrobki kamienne z XVI i XVIII wieku. W wieży kościoła oryginalny zegar z okresu renesansu.

Obok ww. kościoła znajduje się Kościół ewangelicki - został zbudowany jako kościół ewangelicki, obecnie jest to rzymskokatolicki kościół parafialny pw. Chrystusa Króla. W wieży kościoła barokowe dzwony z XVIII w.

Pałac został wzniesiony w XVII wieku dla Daniela Schaffgotscha jako jego rezydencja. Budowla została spalona przez Szwedów, a następnie odbudowana. W wieku XIX wokół pałacu powstał park krajobrazowy. Zespół dworski usytuowany jest w północnej części wsi, na północnym brzegu rzeki Bóbr. Zabudowania skupione zostały wokół majdanu. Plan założenia składa się z wydłużonego prostokątnego korpusu oficyny oraz przyległego od zachodu kwadratowego założenia głównego pałacu z osiowo usytuowaną sienią. W elewacji frontowej na osi znajduje się portal z kluczem i datą 1765. Po bokach natomiast gładkie pilastry na cokołach, podtrzymujące gierowany gzyms. Wnętrza korpusu głównego zachowały sklepione pomieszczenia piwnic i parteru (pocz. XVII i XVIII w.). W oficynie większość pomieszczeń zachowała historyczny charakter. Dziś w pałacu znajduje się Dom Opieki Społecznej. Pałac w Janowicach Wielkich należy do najlepiej zachowanych budowli tego typu w regionie.