miasto w województwie małopolskim, w powiecie brzeskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Brzesko, położone na Podgórzu Wiśnickim, nad rzeką Uszwicą.
Okolice dzisiejszego Brzeska już w epoce mezolitu tj. 8300 - 4500 r. p.n.e. były zamieszkałe przez grupy zbieraczy i myśliwych. W IX i X wieku tereny obecnej gminy należały kolejno do Państwa Wiślan, Wielkomorawian oraz państwa czeskiego. Schyłek X wieku przyniósł panowanie pierwszych Piastów. Od XII do XIV wieku tereny wokół dzisiejszego Brzeska były obszarem intensywnego osadnictwa. Związane to było z rozwojem traktów handlowych na Ruś Halicką i Węgry. Zasługi Spytka z Melsztyna zadecydowały, że 24 stycznia 1385 roku królowa Jadwiga przeniosła posiadłości Melsztyńskich, w tym obecne miasto Brzesko, na prawo magdeburskie. W lipcu 1387 roku król Władysław Jagiełło potwierdził przywileje żony Jadwigi. Rozkwit miasta i okolic zahamowany został w wiekach XV do XVII. Początek temu dała w 1439 roku konfederacja Spytka z Melsztyna skierowana przeciw ówczesnemu możnowładcy, biskupowi Zbigniewowi Oleśnickiemu. Liczne przemarsze i pobuty wojsk, "Potop Szwedzki", a także epidemie "czarnej zarazy" niosły śmierć i spustoszenie. XVIII stulecie to wiek, gdzie próby rozwoju gospodarczego Brzeska niweczyły bezlitosne pożary. Po pierwszym rozbiorze Polski, Brzesko i okolice przeszły pod panowanie austriackie. Reformy monarchii przyczyniły się do powstania 1 1867 roku powiatu brzeskiego. Znaczne ożywienie gospodarcze nastąpiło w drugiej połowie XIX wieku z chwilą przybycia Jana Ewangelisty Goetza, założyciela Browaru Okocim oraz oddaniem linii kolei żelaznych Kraków-Lwów. XX stulecie to nie tylko dwie wojny światowe, które odcisnęły swoje piętno na historii miasta, lecz także lata dynamicznego rozwoju gospodarczego.
Kościół św. Jakuba Apostoła w Brzesku - budowę murowanego kościoła parafialnego p.w. św. Jakuba Ap. w Brzesku rozpoczęto w roku 1529. Zleceniodawcą tej budowy był miejscowy proboszcz Marcin z Rajbrotu oraz brzescy rajcy. Niszczony przez obce wojska i pożary, kościół był wielokrotnie przebudowywany. Największemu zniszczeniu uległ w pożodze w 1904 r. i później został odbudowany w stylu neogotyckim. Brzeska fara jest budowlą jednonawową z przylegającą do niej, od strony południowej, kwadratową wieżą. Wnętrze jakubowej fary zdobią, wykonane na początku XX wieku w Austrii w Tyrolu neogotyckie ołtarze. W jednym z nich znajduję się obraz Matki Bożej Różańcowej, zwaną „Brzeską” z XVII w. Obok kościoła znajduje się pomnik św. Jakuba Ap. postawiony w 2004 r. na pamiątkę Roku Jakubowego. Św. Jakub Starszy Apostoł, decyzją Stolicy Apostolskiej w roku 2010, został ogłoszony Patronem Miasta Brzeska. Brzesko jest duchowym centrum koordynującym organizację Małopolskiej Drogi św. Jakuba „Via Regia” na odcinku Korczowa – Kraków. Od strony północnej, w latach osiemdziesiątych XX wieku, dobudowano do kościoła nowoczesną nawę - obecnie kościół p.w. NMP Matki Kościoła.
Pałac Goetza w Brzesku to dawna siedziba Goetzów Okocimskich, właścicieli i twórców Browaru Okocim. Pałac Goetzów Okocimskich wybudowany został nieopodal Browaru Okocim w latach 1898-1900 przez Jana Albina Goetza, szerzej znanego jako Jan Goetz Okocimski i jego małżonkę – Zofię Jadwigę z hr. Sumińskich. Pałac ma charakter neobarokowy i neorokokowy – jego pierwszą, najstarszą część (środkową) oraz kaplicę zlecono wiedeńskiemu atelier firmy Fellner & Helmer, która budowała zamki, teatry, banki i hotele w całej ówczesnej Europie. Główny korpus ukończono w roku 1900 i od tego czasu pałac był zamieszkany. Cały kompleks pałacowy otoczony był parkiem krajobrazowym typu angielskiego o powierzchni 40 hektarów (obecnie 17 ha z powierzchni dawnego parku, który przylega do 27 ha obszaru leśnego). Do dnia dzisiejszego rosną tutaj 43 gatunki drzew (w tym egzotycznych), oraz 12 gatunków krzewów, w tym na przykład rododendrony, choiny kanadyjskie, tulipanowce amerykańskie, jaśminowce, berberysy, klony, buki, kasztanowce, wiązy, olchy, dęby. Na mocy dekretu o nacjonalizacji PKWN z 1944 roku pałac Goetza wraz z przylegającym parkiem przeszły na własność Skarbu Państwa. W pałacu przez wiele lat mieściła się siedziba Liceum Ogólnokształcącego, Liceum Ekonomicznego i innych szkół. Pierwsze zajęcia szkolne odbyły się w pałacu 12 kwietnia 1945 roku. Po 2002 roku, po przeniesieniu z pałacu Zespołu Szkół Ekonomicznych i połączeniu go z Liceum Ogólnokształcącym w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1 w Brzesku, obiekt pozostawał pusty, a opiekę nad nim objęło Starostwo Powiatowe. Pałac za czasów swej świetności pełen był wspaniałych mebli, kominków, pieców, kryształowych żyrandoli i kinkietów, obrazów, rzeźb, sztychów, starej broni, gobelinów, dywanów, szkła i porcelany. Zabytkowy gmach (w dużej części drewniany, z holem myśliwskim z wiszącymi na ścianach trofeami myśliwskimi... porożami jeleni, głowami dzików, łosi i innych zwierząt łownych, w tym wielu już wymarłych gatunków) niszczał w latach 2002-2007, przez nikogo niezagospodarowany. Po licznych perypetiach związanych w prawem do własności obecnie posiadłość jest w własnością prywatną. Wszystkie zamieszczone tu zdjęcia były zrobione przez ogrodzenie. Kiedy tam byliśmy odbywał się remontu pałacu i cały teren wokół niego był niedostępny.
W województwie małopolskim jednym z ciekawszych obiektów architektury przemysłowej jest zespół urbanistyczno-architektoniczny browaru w Okocimiu. Zespół ten, doskonale wkomponowany w krajobraz, budowany był od 1845 r. i rozbudowywany aż do lat 30-tych XX w. Założony został w 1845 r. przez piwowara Jana Ewangelistę Goetza. Początkowo niewielki, z czasem browar ten stał się jednym z największych zakładów piwowarskich w Austro-Węgrzech, a później w Europie.
Rynek w Brzesku
Po przeprowadzonej w 2011 roku rewitalizacji brzeskiego rynku pojawiły się dwa koziołki. Rzeźby zostały ustawione koło nowej fontanny w południowej części rynku. Koziołki są symbolem brzeskiego Browaru Okocim.
Figura św. Floriana stojąca w rynku
Umieszczone zdjęcia wykonano: lipiec 2012, październik 2018