GOLA DZIERŻONIOWSKA

http://polskiemiastawfotografii.blogspot.com/2010/10/gola-dzierzoniowska.htmlGola Dzierżoniowska
wieś w województwie dolnośląskim, w powiecie dzierżoniowskim, w gminie Niemcza, między Wzgórzami Krzyżowymi a Gumińskimi.

Po raz pierwszy miejscowość wspomniana jest jako "Gola" w 1210 roku - tu wolni kmiecie płacą czynsz klasztorowi w Kamieńcu. Jednak już w połowie XIV wieku wieś jest własnością rycerską. W dokumencie z 1350 roku występuje "Cunadi de Poranicz domini ville Gola" - Konrad z Poranicz pan wsi Gola. W 1536 roku lasy dobra Gola nadane zostały kościołowi pod wezwaniem Św. Jerzego w Niemczy. Kolejnym właścicielem wsi jest Leonard von Rohnau, który wznosi w roku 1580 dwór na miejscu wcześniejszej budowli.W latach 1600-1610 następuje rozbudowa dworu. W 1611 roku znanym właścicielem miejscowych dóbr jest Dietrich von Ronau starosta świdnicko-jaworski, już jednak w roku 1626 wymienia się jako właściciela Georga von Ronau. Obok dworu działają stawy rybne. W 1668 roku miejscowe dobra przyjmuje ród Hentschelów a w początku XVIII wieku - Seidlitzowie. W XVIII wieku powstaje też regularny ogród dworski na wschód od dworu.W tym okresie majątek dostaje się w ręce rodu Prittwitz und Gaffron. Stawy tracą w wieku XIX znaczenie utylitarne i stają się częścią założenia krajobrazowego. W roku 1845 wymienia się we wsi zamek, folwark z młynem, browarem i gorzelnią. Wtedy też do Goli należy kolonia "Johannisthal" oraz leśnictwo.

Zamek w Goli Dzierżoniowskiej, malowniczo położony między Wzgórzami Krzyżowymi a Gumińskimi, jest cennym renesansowym zabytkiem. Zamek został wzniesiony na kamiennej skarpie w 1580 roku przez Leonarda von Rohnau - potwierdza to inskrypcja umieszczona nad głównym wejściem "W imię Boga Amen. 29 lutego 1580 roku Leonard von Rohnau rozpoczął budowę i dzięki Bogu przykrył ją dachem" - najprawdopodobniej w miejscu wcześniejszej budowli średniowiecznej. Zamek średniowieczny miał charakter obronny, na co wskazuje stroma skarpa po stronie zachodniej, fosa po stronie wschodniej oraz podwójne kamienne mury otaczające gmach. Zamek renesansowy zbudowano w formie czworoboku z wewnętrznym dziedzińcem z portalem i dekoracjami sgraffitowymi elewacji. Na środku dziedzińca do tej pory rośnie 300-letnia lipa. Na początku XVII wieku do początkowej zabudowy dodano wieżę we wschodnim narożniku. Od tamtej pory kształt budynku pozostał nietknięty. Zamek w Goli Dzierżoniowskiej jest częścią większej kompozycji przestrzennej, na którą składają się: dawny folwark, wieniec murów obronnych z bramami oraz park krajobrazowy z siedmioma stawami, położonymi w dolinie Uroczyska Siedmiu Stawów. O niezwykłości tego miejsca stanowi nie tylko dawna architektur i bliskość natury, ale także - jedyna w swoim rodzaju kompozycja parkowa, z siecią ścieżek i stawami. Okala je zachowany, historyczny starodrzew, wymagający troskliwej pielęgnacji. Dzięki temu od wieków daje on cień i ukojenie wszystkim spragnionym wypoczynku na łonie przyrody.

























Umieszczone zdjęcia wykonano: czerwiec 2013