JARNOŁTÓWEK

http://polskiemiastawfotografii.blogspot.com/2010/10/jarnotowek.htmlJarnołtówek
wieś w województwie opolskim, w powiecie nyskim, w gminie Głuchołazy.

Jarnołtówek, miejscowość położona w dolinie Złotego Potoku jest doskonałym miejscem skąd można wyruszyć na najwyższy szczyt Gór Opawskich, jakim jest Biskupia Kopa. Na szczyt prowadzą dwa szlaki: łagodniejszy żółty, za to dłuższy i czerwony, krótszy, ale prowadzący dość stromo pod górę. Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1268 r., w 1372 r. wspomniana została jako Arnoldi villa, a później jako Arnoldsdorff (wieś Arnolda). Jarnołtówek, założony przez osadnika i późniejszego pierwszego sołtysa - Arnolda, należał długo do biskupów wrocławskich. Wydobywano tu złoto, odbywały się słynne procesy czarownic. Po wojnie trzydziestoletniej wybuchła epidemia dżumy. Tę podgórską wioskę często nawiedzały powodzie. Największa miała miejsce w 1903 r. Wówczas to przybyła tu aż cesarzowa Niemiec Augusta Wiktoria. W okresie międzywojennym na stokach wzniesień zbudowano wiele willi, a w dolinie Złotego Potoku domy wczasowe, sanatoria i pensjonaty. W 1939 roku wieś liczyła 1415 mieszkańców. Obecna nazwa została administracyjnie zatwierdzona 12 listopada 1946 r. W 1997 r. Jarnołtówek nawiedziła kolejna wielka powódź. Wody Złotego Potoku zabrały całkowicie lub znacznie uszkodziły pięć budynków mieszkalnych, zalanych zostało osiem gospodarstw i zerwane dwa mostki. W 2004 roku wioska liczyła 980 mieszkańców. W latach 1945 - 1958 stacjonowała tu strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza.

To przeurocze miasteczko to perełka Opolszczyzny. Tu właśnie przybywają Opolanie podczas weekendów by odpocząć i rozruszać kości. W centrum Jarnołtówka znajduje się pizzeria, którą wszystkim polecamy jako miejsce na posiłek i odpoczynek.




 a teraz ruszamy w drogę po okolicach Jarnołtówka i Górach Opawskich

Kościół par. pw. św. Bartłomieja Apostoła, wzmiankowany w XV w., w latach 1753-1754 przebudowany został w stylu barokowym. Zniszczony podczas powodzi 1903 r., został rozebrany, a obecny neogotycki murowany z czerwonej cegły kościół wzniesiono w 1907 r. w pobliżu starego miejsca. Fundatorką kościoła, podobnie jak i zapory na Złotym Potoku, była cesarzowa Augusta Wiktoria. W wyposażeniu kościoła znajduje się kilka elementów z poprzedniego kościoła. Na uwagę zasługuje przede wszystkim ołtarz główny z centralnie umieszczonym obrazem „Chrystus na morzu”. Jest to dar cesarzowej Augustyny Wiktorii. Interesująca jet także chrzcielnica z kartuszem herbowym wykonana z marmuru.












Przemierzając położoną w Górach Opawskich, w dolinie Złotego Potoku miejscowość Jarnołtówek, natkniemy się na trzy figury św. Jana Nepomucena. Pierwsza figura umieszczona na wysokim cokole za niewysokim metalowym ogrodzeniem, znajduje się na rozstajach dróg / ulic /. Święty przedstawiony jest z odkrytą głową, nad którą umieszczona została aureola i z trzymanym oburącz krzyżem. Figura pochodzi z początku XIX wieku. Druga figura świętego umieszczona została w otwartej wnęce murowanej kapliczki. Jest to figura wykonana z drewna w XIX wieku. Kolejna rzeźba św. Jana znajduje się w kościele św. Bartłomieja. Święty stoi na lewej ścianie, na podstawie podtrzymywanej przez aniołka. Jest to polichromowana figura z XIX/XX w.


Kapliczka z XVIII wieku.
 

Przełom Złotego Potoku - wody Złotego Potoku przez dziesiątki tysięcy lat pracowicie żłobiły piaskowcowe i łupkowate stoki Gór Opawskich, doprowadzając do powstania wspaniałej doliny górskiej. Jej trzykilometrowy odcinek pomiędzy Jarnołtówkiem a Pokrzywną jest zaliczany do najładniejszych rzecznych przełomów w Polsce. Otaczające wzgórza wznoszą się tu ponad 100 m nad dnem krętej doliny. Od północy ze skałek zwanych Karolinkami pięknie widać przełom, wstęgę Złotego Potoku, rozrzucone z rzadka domy i przeplatającą się z rzeką drogę. Zarówno Jarnołtówek, jak i Pokrzywna mają wybitnie wypoczynkowy charakter. Prawie każdy dom to pensjonat, więc można tu przyjechać na weekend. Złoty Potok na co dzień to całkiem niewinny strumień. W okresie natężonych opadów zamienia się w groźną rzekę, która nie raz w przeszłości niszczyła domy w dolinie. Aby zapobiec powodziowym katastrofom, w 1909 roku w zachodniej części Jarnołtówka wybudowano zaporę przeciwpowodziową na Złotym Potoku (projekt z 1906 r.), którą ufundowała cesarzowa Prus Wiktoria Augusta. Otwarcie nastąpiło 27 października 1909 roku. Licowana kamieniem tama ma 15,4 m wysokości i 50 m długości. Powyżej obiektu nie powstało jezioro zaporowe a tylko tzw. suchy zbiornik retencyjny, zapełniający się wodą jedynie w okresie wezbrań. W krytycznych dniach lipcowej powodzi z 1997 r. tama uchroniła Jarnołtówek i Pokrzywnę od zagłady, choć do przelania się wody przez koronę brakowało zaledwie 50 cm! Pojemność zbiornika to około 2,25 mln m3).






















Pałac – znajduje się w centralnej części wsi w Jarnołtówku, naprzeciwko pizzerii, za mostem na Złotym Potoku. Pierwsze wzmianki o obiekcie pochodzą z XIV wieku. Obecnie jest to skromny budynek z 2. połowy XIX wieku. Początkowo był to dwór obronny - pozostała z niego fosa i część murów obronnych. Fasada jest urozmaicona kolumienkami i ozdobnymi kratami w oknach. Wewnątrz rozciągają się piwnice i korytarze, o których krążą legendy. Obok pałacu znajduje się oficyna z falistym szczytem rokokowym. Z tyłu umiejscowiony jest park z pomnikami przyrody i licznymi roślinami znajdującymi się pod ochroną (tulipanowiec, lilia złotogłów itp.). Z tyłu parku – kamienna kapliczka Matki Bożej, a w murze zniszczona płyta z herbem. Na mostku w niewielkiej kapliczce stoi terakotowy św. Jan Nepomucen. Pałac jest skromną budowlą, urozmaiconą jedynie kolumienkami i ozdobnymi kratami w oknach. Wewnątrz zachowały się kolebkowe sklepienia i właściwie nic więcej cennego, co jest o tyle zrozumiałe, że przez wiele dziesiątków lat był użytkowany przez kolejne sanatoria.W 1377 roku właścicielem dworu był rycerz Hubenke, później H. Arnoltowicz (lokator wsi, przybyły z Frankonii). Po I wojnie światowej dwór został przejęty od majora Dehrmana (ten własciciel okazał się niewypłacalny) przez wydział prowincjalny w Raciborzu, a ziemie sprzedano mieszkańcom wsi. Utworzono tu prewentorium dziecięce sióstr Boromeuszek, pod dyrekcją słynnego doktora gruźlicy – Rickmana z Głuchołaz. W 1937 roku opiekę nad dziećmi powierzono pielęgniarzom z NSDAP. Po II wojnie światowej mieściło się tu nadal sanatorium dziecięce, które istniało do 1987. Później pałac stał się obiektem niszczejącym, dopiero w ostatnich latach znalazł prywatnego właściciela i jest remontowany.
















Ośrodek Wczasowo-Rehabilitacyjny "Ziemowit" - Ośrodek położony na zboczu Biskupiej Kopy, w paśmie Gór Opawskich na terenie Parku Krajobrazowego "Góry Opawskie". Sąsiedztwo dużych kompleksów leśnych, szlaków turystycznych jak również nie skażonych ekologicznie terenów gwarantuje bardzo dobre warunki wypoczynku, leczenia i rehabilitacji.
W odległości 300 metrów od ośrodka znajduje się wyciąg narciarski orczykowy o długości zjazdu 400 m.




Żabie Oczko - zwane też Morskim Oczkiem to nieczynny kamieniołom, w którym w XIX w. wydobywano łupki i piaskowce. Obecnie wypełniony jest wodą i w całości pokryty rzęsą, nadającą temu miejscu szczególnego uroku. Stawek otaczają 17-metrowe pionowe skały. Przy Żabim Oczku znajduje się niewielka wiata z ławeczkami.



Góry Opawskie - należą do najcieplejszych gór. Charakteryzuje je bardzo zmienna pogoda. Opady są rzadsze niż w pozostałej części Sudetów. Swoim urokiem przyciągają turystów szczególnie w miesiącach jesiennych, gdy króluje "złota polska jesień". Nieprzyjemne są gwałtowne wiatry, rzadkością jest wiatr fenowy szczególnie nieprzyjemny dla "sercowców". Częściej jednak wieje wiatr dolinny.











Biskupia Kopa – szczyt (góra) o wysokości 890 m n.p.m. w polskiej części Gór Opawskich (czes. Zlatohorská vrchovina) w Sudetach Wschodnich. Jest najwyższym szczytem w polskiej części Gór Opawskich także najwyższe wzniesienie województwa opolskiego. Najwyższy punkt góry, wraz z zabytkową wieżą widokową, znajdują się już po czeskiej stronie granicy. Jest zbudowana z dewońskich fyllitów. Pod koniec XIX wieku wyznaczono pierwsze szlaki prowadzące na szczyt oraz wybudowano czynną do dziś wieżę widokową. Biskupia Kopa jest od wieków górą graniczną – od 1229 rozdzielała biskupstwa wrocławskie i ołomunieckie, po wojnach śląskich tereny pod panowaniem Habsburgów i Hohenzollernów, następnie Czechosłowacji i Niemiec, a obecnie przez szczyt przebiega granica polsko-czeska. Polska nazwa Biskupia Kopa została ustalona urzędowo w 1949 roku.






















Na szczycie Biskupiej Kopy po stronie czeskiej znajduje się 18-metrowa kamienna wieża widokowa, wybudowana w 1898 r. z okazji pięćdziesięciolecia panowania cesarza Franciszka Józefa. Wieża jest otwarta dla zwiedzających. Przy dobrej pogodzie z wieży podziwiać można wspaniałe panoramy. Na zachodzie u podnóża masywu widać miasteczko Zlate Hory, na północy Górę Chrobrego, miasto Głuchołazy, Jarnołtówek, a przy dobrej widoczności Nysę i Jezioro Nyskie. Na północnym wschodzie widać miasto Prudnik a po stronie czeskiej pasmo górskie Jesionników z najwyższym szczytem Pradziadem. Przy sprzyjającej pogodzie widać również Śnieżnik i Góry Złote. Wieżę zbudowana staraniem Śląsko-Morawskiego Sudeckiego Towarzystwa Górskiego i otwarto w 1898 roku, nadając jej imię cesarza Franciszka Józefa. Przed paru laty została ona odnowiona, a w setną rocznicę powstania ponownie uroczyście otwarta. Na szczycie Biskupiej Kopy oprócz zielonej ścieżki przyrodniczo-dydaktycznej prowadzą szalki turystyczne: żółty i czerwony (z Jarnołtówka lub Pokrzywnej). Pokonanie całego szlaku zajmie około 1,40 godz. Czas zejścia wynosi około1,20 godz. Niestety tuż koło wieży straszą turystów fundamenty niedokończonego schroniska. Przy wieży funkcjonuje bufet gdzie można zjeść kiełbasę i napić się czeskiego piwa.

















































Pod szczytem, na północnym stoku Biskupiej Kopy znajduje się wybudowane po I wojnie światowej najprawdziwsze schronisko górskie PTTK, wzniesiono je w latach 1926-27, od 1965 r. nosi imię Bohdana Małachowskiego. Prawdziwy turysta o każdej porze roku znajdzie tu schronienie, nocleg i ciepłą strawę.






Zdjęcia roślin i zwierząt spotkanych w drodze na Biskupią Kopę.














Umieszczone zdjęcia wykonano: czerwiec 2015, październik 2017