Chełmmiasto na prawach powiatu w województwie lubelskim. Leży nad rzeką Uherką, lewym dopływem Bugu.
Chełm znajduje się w odległości 50 km od granicy z Białorusią i 25 km od granicy z Ukrainą w pobliżu przejścia granicznego w Dorohusku. Chełm jest trzecim co do liczby ludności miastem w województwie lubelskim. Ponieważ jest to miasto pogranicza wschodniej i zachodniej Słowiańszczyzny, to w przeszłości był miejscem współistnienia wielu narodowości, wyznań i kultur. Od średniowiecza na ziemi chełmskiej mieszkali prawosławni, katolicy i Żydzi. W wiekach późniejszych wyznaniowo-kulturową mozaikę uzupełnili protestanci i grekokatolicy, wyznawcy prawosławia związani z Rzymem unią brzeską. W mieście rozbrzmiewał język polski, ruski i hebrajski. W świątyniach, szkołach i na wąskich uliczkach dawnego Chełma różnojęzyczna społeczność prowadziła codzienne życie. Pozostałością barwnej historii są budowle, obyczaje i niezwykły klimat miasta.
Spędziliśmy w Chełmie parę godzin i musimy przyznać, że choć czuliśmy zmęczenie po tej wyczerpującej wycieczce to wrażenia z pobytu w tym uroczym mieście pozostaną na długo w naszych wspomnieniach. To miasto urzekło nas swoją niepowtarzalną atmosferą.
Centrum miasta stanowi miejsce po dawnym rynku, nosi ono imię znanego chełmskiego społecznika dr Edwarda Łuczkowskiego. W ostatnich latach rynek został odnowiony i wyłożony stylową kostką. Centrum to najstarsza część miasta na zachodnim stoku góry katedralnej, usytuowane jest u podnóża Bazyliki NMP u zbiegu ulicy Lubelskiej (najdłuższej w mieście ), Kopernika, Podwalnej i Szkolnej. Od 2009 r. na Starówce można podziwiać odsłonięte pozostałości dawnego ratusza chełmskiego, którego początki sięgają XV w. Oprócz pozostałości ratusza i usytuowanej obok kamienicy starosty, warto zwrócić uwagę na zrekonstruowaną studnie miejską oraz Pomnik Poległych za Ojczyznę. Znajdują się na nim nazwiska chełmskich ochotników, poległych w wojnie polsko-bolszewickiej. Panuje tu niesamowity klimat. Jest to chyba najbardziej wschodnie, w swym charakterze, miasto Polski. Rynek Starego Miasta w Chełmie jest typowym przykładem rynku powstałego wzdłuż traktu handlowego.
Podczas naszego pobytu w Chełmie odbywał się konkurs na pracę plastyczna pn. "Chełmski Niedźwiedź".
a ten najbardziej nam się podobał :)
Pomnik Niepodległości - na zachodniej pierzei rynku stoi pomnik niepodległości, mający za sobą burzliwą historię. Wzniesiono go w 1930 roku dla uczczenia 10 rocznicy zwycięstwa nad bolszewikami. Wówczas nazywany był Pomnikiem Poległych jako, że na jego cokole wykute były nazwiska 15 młodych ochotników z Chełma, którzy zginęli w tamtej wojnie. Pomnik miał inny wygląd jak obecny ale był zwieńczony orłem w koronie. Niedługo po zakończeniu II wojny światowej pomnik został po kryjomu usunięty. Dopiero w 1988 roku, wysiłkiem chełmskich rzemieślników, Pomnik Poległych został ponownie wzniesiony w tym samym miejscu. Ma już inną formę, a na płytach z czerwonego piaskowca wyryte są napisy: „Bojownikom o Niepodległość Polski” oraz pierwotna inskrypcja - „Poległym Synom w Dziesiątą Rocznicę Zwycięstwa, Chwały Narodu i Tryumfu Wodza – Miasto Chełm, 1920 – 1930”.
Na placu Łuczkowskiego na starym mieście stoi zrekonstruowana studnia miejska. Dawniej w tym miejscu znajdowała się studnia, która funkcjonowała od czasów średniowiecznych do końca XVIII wieku. Podczas przebijania korytarzy łączących chełmskie podziemia natrafiono na szyb średniowiecznego zabytku. Studnia stoi przy fundamentach dawnego ratusza.
Późnobarokowy zespół katedralny z bazyliką Narodzenia NMP i klasztorem dawniej Bazylianów (XVIII w.). W panoramie Chełma dominuje Góra Katedralna z budynkami zespołu katedralnego. Najcenniejsza w zespole jest bazylika mniejsza pw. Narodzenia NMP. Do 1875 r. była to katedra unickiej diecezji chełmskiej, potem zamieniono ją na cerkiew prawosławną. Od 1919 do 1940 r. po raz pierwszy użytkowali ją chełmscy katolicy. W czasie wojny ponownie na krótko przekształcono ją w cerkiew prawosławną. Od 1944 r. do dziś jest parafialnym kościołem katolickim i najważniejszą świątynią w mieście.
Pałac Biskupów Unickich - budynek wzniesiony w latach 1711-1730, wchodzący w skład zespołu katedralnego na Górze Zamkowej w Chełmie. Znajduje się on po południowej stronie katedry. Fundatorem jego był bp Józef Lewicki. Jest to budynek jednopiętrowy pokryty czterospadowym dachem. Posiada on częściowo sklepione pomieszczenia parterowe. Kilkakrotnie go przebudowywano. W drugiej połowie XIX wieku dobudowano skrzydło wschodnie (dwukondygnacyjne z profilowanymi gzymsami, przeznaczone na pomieszczenia mieszkalne, na piętrze duża sala przykryta pozornym sklepieniem zwierciadlanym) i od zachodu przybudówkę. Budynek pozbawiono cech stylowych. Wewnątrz zachowały się fragmenty stolarki z XVIII wieku. Usytuowany jest przy wysokiej skarpie. Od wschodniej strony przylegają do niego zabudowania gospodarcze z XVII-XVIII wieku (pobazyliański parterowy budynek, pokryty blaszanym dwuspadowym dachem, z krużgankami arkadowo-filarowymi - dawna wozownia, później dom katechetyczny). Obecnie pałac biskupów unickich wykorzystywany jest jako kancelaria parafii Narodzenia Najświętszej Maryi Panny.
Pałac Gubernatora to budynek znajdujący się przy ul. Szpitalnej (zlokalizowany w północno-zachodniej części miasta, na terenie tzw. Wygonu) na początku miał być pałacem gubernatora. Miał on wchodzić w skład zespołu budynków publicznych zaprojektowanych na potrzeby powstałej w 1912 r. guberni chełmskiej (utworzonej z części guberni siedleckiej i lubelskiej). Budowę rozpoczęto jesienią 1913 r. Do wiosny 1914 r. trwały prace ziemne. 24 maja 1914 r. wmurowano kamień węgielny. Najszybciej przebiegały prace budowlane w pałacu. Zaplanowano, że będzie on miał dwa pietra i kształt litery U. Otoczony miał być parkiem. Przewidywano również utworzenie w jego okolicy soboru prawosławnego. Pod koniec 1914 r. kilka budynków było już w stanie surowym. W 1915 r. miała miejsce ewakuacja władz rosyjskich i budynki pozostały niewykończone. Następnie zajęła je armia austriacka. W pałacu i budynku urzędu gubernialnego zorganizowano szpital wojskowy. W 1927 r. podjęto decyzję o utworzeniu w pałacu Wojewódzkiego Szpitala Psychiatrycznego. W 1932 r. po wcześniejszej przebudowie i wykończeniu, szpital przyjął pierwszych chorych. Dokonane wówczas przeróbki budowlane nadały obiektowi kształt architektoniczny, który przetrwał do dziś. Budynek posiada 4 kondygnacje, z których najniższą stanowi piwnica. Główna jego część ma kształt prostokąta. Od strony północnej posiada ryzality czyli fragmenty wysunięte ku przodowi na wysokości wszystkich pięter budynku. Dwa ryzality są również umiejscowione od strony południowej, w narożach oraz w środkowej części głównej elewacji budynku.
Pałac Kretzschmarów - secesyjno-eklektyczna murowana kamienica powstała w latach 1895–1896, według projektu A. Sokołowa. Jej nazwa pochodzi od nazwiska jej pierwszego właściciela (Wilhelma Kretzschmara). Budowa kamienicy była dwuetapowa. W pierwszej fazie inż. Wilhelm Kretzschmar (przedsiębiorca, właściciel fabryki maszyn rolniczych) zlecił budowę parterowej willi. Następnie kamienicę wraz z fabryką nabył Franciszek Gassner (1906 r.). Dobudował piętro i wieżyczkę (1912). Wówczas został jej nadany secesyjno-eklektyczny styl, który był charakterystyczny dla początków XX wieku (według projektu K. Drozdowicz). Kamienica jest jednym z dwóch budynków w Chełmie, które otrzymały status pałacu. Obecnie znajduje się w niej Pałac Ślubów.
Umieszczone zdjęcia wykonano: sierpień 2014