Łabuniewieś w województwie lubelskim, w powiecie zamojskim, w gminie Łabunie.
Pierwsza wzmianka o rodzie Łabuńskich pochodzi z roku 1428, kiedy w dokumentach występował Zenko Łabuński. Nie jest jednak pewne, czy miał on związek z Łabuniami, czy też z inną miejscowością o tej samej nazwie. Niewątpliwie z Łabuniami w powiecie grabowieckim związany był Wojciech z Łabuń, notowany w l. 1433-1444 oraz wzmiankowany w dokumentach z lat 1435-1447 Adam z Łabuń. Ten ostatni był, wraz z Erhardem z Wierzby i Wawrzyńcem z Komorowa [Komarowa], fundatorem kościoła w Łabuniach w 1435 roku. Pierwszy drewniany kościół zbudował Adam Łabuński w 1435 r. Później opiekę nad świątynią przejął Jan z Łabuń, występujący w źródłach w latach 1448-1466 oraz Świętosław z Łabuń notowany w l. 1447-1464. Uczestniczył on w delegacji przedstawicieli księstwa bełskiego do króla polskiego w roku 1462, prosząc o włączenie tegoż księstwa do Korony. Z tej rodziny pochodził także Mikołaj z Łabuń, pisarz kancelarii królewskiej, biskup kamieniecki, który w 1449 r. odstąpił swój dział w Krynicach bratu Piotrowi Łabuńskiemu. W latach 1483-1491 jako właściciel tych włości występował Jan Łabuński, a w roku 1491 jedyną dziedziczką Łabuń została Barbara Łabuńska, żona Piotra Potockiego. Dobra łabuńskie prawdopodobnie uległy zniszczeniu na pocz. XVI wieku w wyniku najazdów tatarskich, odnotowanych na tych terenach w 1500 i 1506 r. Pośrednio świadczyć może o tym rejestr poborowy z 1531 r., który wykazał zaledwie 3 łany użytków w Łabuniach i Woli Łabuńskiej. Przed 1556 r. pół wsi, jako spadek po Katarzynie Rogali, przejął Jan Rogala, a od niego w tym roku kupił wraz z Wolą Łabuńską Stanisław Zamoyski, żonaty pierwszy raz z Anną z Herburtów, a drugi raz z Anną z Orzechowskich. Zamoyski w 1566 r. zastawił swoją część wsi Łukaszowi Oleśnickiemu. Z Jarosławem Oleśnickim zapewne należy łączyć powstanie w Łabuniach zboru ariańskiego, przy którym ministrami w 1595 roku byli Jerzy Pontanus i Stanisław Orłowski. Zbór mieścił się w dotychczasowym drewnianym kościele. Już w 1605 roku Jarosław i Dorota Oleśniccy przywrócili kościół katolikom. Świątynię tę w 1605 r. rekonsekrował biskup chełmski Jerzy Zamoyski i otrzymała wówczas potwierdzenie wezwania Matki Bożej Szkaplerznej oraz św. Dominika. Wg rejestru podymnego w 1630 roku wieś liczyły 30 domów. Wkrótce dobra wraz z ręką Doroty Leśniowolskiej trafiły do Stanisława Firleja z Dąbrowicy, do którego należały Łabunie i sąsiednia wieś Łabuńki w 1648 r. Wówczas to podczas oblężenia Zamościa w Łabuniach rozłożył swój obóz Bohdan Chmielnicki i wziął na kwaterę tutejszy dwór. Rejestry poborowe z 1653 i 1660 r. wskazują, że cała włość łabuńska była własnością Stanisława Firleja, kasztelana lubelskiego i do niego należała jeszcze w roku 1667. W 1704 r. przez kilka dni obozował we wsi król szwedzki Karol XII. Feliks Tarnowski (1790-1851), właściciel sąsiednich dóbr krasnobrodzkich, zbudował w Łabuniach browar, gorzelnię i młyn do mielenia słodu[2]. W 1901 roku dobra zakupił Aleksander Szeptycki. W 1922 roku Aleksander Szeptycki podarował pałac wraz z parkiem i kilku hektarowym gospodarstwem siostrom Franciszkankom Misjonarkom Maryi. W latach 1940 – 1945 – Niemcy budują na terenach majątku Szeptyckich lotnisko wojskowe. Używane było w okresie początkowych walk po ataku na ZSRR i w czasie odwrotu w 1944.
Pałac Zamoyskich - dzisiejszy łabuński pałac z zabudowaniami pochodzi z XVIII wieku.W 1706r. w drodze zapisu testamentowego po Marcinie Zamoyskim, Łabunie otrzymał jego syn Józef Tomasz. Ordynat Józef Tomasz był bezdzietny i po jego śmierci dobra łabuńskie odziedziczył jego brat, VI Ordynat Michał Zdzisław. Miał on trzech synów, z których Janowi Jakubowi żonatemu z Ludwiką Poniatowską (siostrą króla) przypadły Łabunie. Ordynat Jakub bardzo upodobał sobie Łabunie i często przebywał tu nawet wówczas, gdy stał na czele Ordynacji. Mieszkając w starym dworze rozpoczął około 1740r. budowę nowego pałacu. Budowa pałacu i urządzanie otaczającego go parku trwały do 1760r. Pałac Zamoyskich jest zwrócony elewacją frontową na północny-zachód. Podział wnętrza jest jasny, dokonany wyłącznie przy pomocy murów konstrukcyjnych, bez ścian działowych. Najstarsze opisy pałacu wspominają o jego świetności. Od strony wjazdu była dwukondygnacyjna ośmioboczna sień, z której dwubiegunowe schody, w połowie wysokości rozchodziły się wachlarzowato prowadząc na piętro. Tu od ogrodu znajdowało się najbardziej reprezentacyjne pomieszczenie pałacu. Dwie oficyny stojące naprzeciw siebie, frontem do dziedzińca honorowego są bliźniacze w rzucie i bryle. Murowane są z cegły, parterowe, na wysokim podmurowaniu, z piętrowym ryzalitem. Kasztelanówka - budynek usytuowany na północny-zachód od pałacu, pierwszy na prawo od bramy wjazdowej, jest murowany z cegły, otynkowany, kryty łamanym dachem, wzniesiony na planie zbliżonym do kwadratu. Przez środek przechodzi sień, z której drzwi prowadzą do pomieszczeń po obu stronach budynku. Na końcu sieni (w narożniku południowym) jest klatka schodowa na piętro. W tym budynku mieszkała żona Jana Jakuba Zamoyskiego, Ludwika z Poniatowskich, córka kasztelana krakowskiego, stąd wzięła się jego nazwa.
Park – główna jego część znajduje się na wschód od pałacu i zajmuje on powierzchnię 17 ha. Rośnie tu wiele lip, jesionów, klonów i innych drzew. Aleje o prostym lub łukowym biegu w końcu parku tworzą układ gwiaździsty. Są one osiami widokowymi na wzgórza roztoczańskie i las. Obok gwiaździstego zbiegu alei znajduje się kurhan poświęcony pamięci powstańców styczniowych. Nieco dalej na północny-wschód znajduje się mały, okrągły cmentarz, gdzie pochowana jest rodzina Szeptyckich i siostry Franciszkanki Misjonarki Maryi. Teraz znajduje się tu również symboliczny grób bł. Stanisława Starowieyskiego.
Umieszczone zdjęcia wykonano: sierpień 2014