ŁAJSY

http://polskiemiastawfotografii.blogspot.com/2010/10/ajsy.htmlŁajsy
wieś w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Gietrzwałd.

Nazwa pochodzi od pruskiej nazwy wsi: Laisen. Wieś położona w dolinie nieistniejącego już jeziora Marung (o jego istnieniu donoszą kroniki gminy Gietrzwałd. Zabytki: pałac przy dawnym folwarku, zabytkowy spichlerz zbożowy(obecnie budynek biurowy), krzyż przydrożny obok dawnej szkoły - zabytki te wskazują na dawne zasiedlenie wsi przez społeczność warmińską. Miejscowy przemysł/gospodarka: gospodarstwo rolne o profilu produkcji zboża, stolarnia, hurtownia chemiczna. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Pałac - ruina zamku wzniesionego na rzucie 4-boku z prostokątnym dziedzińcem pośrodku, zwróconego frontem ku południu. Zamek był murowany, w dolnych partiach z kamienia i cegły, częściowo gotyckiej, otynkowany. Przy narożniku północno-zachodnim znajdowała się nowsza, okrągła wieża. Pod budynkiem znajdowały się piwnice sklepione kolebkowo. W części wschodniej skrzydła północnego znajdowała się kaplica. Do lat 60. XX w. zachował się m.in. obręb murów z licznymi fragmentami renesansowej kamieniarki okien i wejść z profilowaniem lub fazowaniem. Pierwotnie na obszarze miejscowości znajdował się gród, wzmiankowany w 1285 roku, będący w posiadaniu książąt świdnicko-jaworskich. Konflikt z biskupami wrocławskimi i zniszczenie grodu z XIII w. zmusiły Bolka I Surowego do budowy w latach 1292–1296 zamku murowanego. Po obłożeniu księcia klątwą w 1294 roku, na mocy układu zamek został rozebrany przez fundatora. Na fundamentach zburzonego zamku wzniesiono w XVI w. nowy obiekt. Przebudowano go ok. 1897 roku, w stylu neogotyckim, wzorując się na pałacu w Mosznej. Ostatnim właścicielem majątku w Białej Nyskiej był baron Krystian Rudolf von Falkenhauzen, który w 1940 r. popełnił samobójstwo. W 1945 r. w czasie działań wojennych miejscowość i zamek zostały zrujnowane w 70 procentach. Po 1945 r. zamek nie został odbudowany i popadał w dalsza ruinę. Rozebrany z polecenia władz, bez zgody konserwatora. Zachowano jedynie bramę wjazdową.













Spichlerz ceglany.





Umieszczone zdjęcia wykonano: lipiec 2016