KUROZWĘKI

http://polskiemiastawfotografii.blogspot.com/2010/10/kurozweki.htmlKurozwęki
wieś w województwie świętokrzyskim, w powiecie staszowskim, w gminie Staszów.

Pierwsze wzmianki o Kurozwękach pochodzą z XIII w. Około 2. połowy XIV w. Dobiesław z Kurozwęk wybudował drewniano-murowany zamek, siedzibę rodu Kurozwęckich. Początkowo miał on charakter obronny, był jednym z pierwszych murowanych zamków rycerskich w Polsce. Zamek później wielokrotnie przebudowywano, aż osiągnął obecną formę. Według miejscowej tradycji założycielem Kurozwęk miał być czeski rycerz Poraj Sławnikowic, brat św. Wojciecha. Od co najmniej XV w. Kurozwęki posiadały prawa miejskie. Dokładna data nadania praw nie jest znana. Przyjmuje się, że nastąpiło to przed 1400. Miasto było własnością Kurozwęckich, a później Lanckorońskich, Sołtyków i Popielów. Na przeł. XVII i XVIII w. było ośrodkiem kalwinizmu. Lanckorońscy na jakiś czas zamienili miejscowy kościół na zbór ariański braci polskich. W 1870 Kurozwęki utraciły prawa miejskie. W latach 90. XX w. pałac w Kurozwękach wraz z otaczającymi go gruntami powrócił do swych prawowitych właścicieli – rodu Popielów herbu Sulima. Obecny właściciel pałacu, najmłodszy z rodu Popielów mieszka w dawnym budynku gospodarczym obok pałacu. Do 1954 siedziba gminy Kurozwęki. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie tarnobrzeskim. W 2011 w ogrodzie szkolnym Kurozwękach odsłonięto Dąb Pamięci ku czci posterunkowego Stefana Müllera, zamordowanego w 1940 przez NKWD w Kalininie (ob. Twer).

Pałac - to budowla stanowiąca dzisiaj wymieszanie różnych stylów architektonicznych, a jej historia sięgająca sześciu stuleci. Pałac początkowo składał się z owalnego ceglanego muru wysokiego na osiem metrów z wjazdem od strony południowej. Później obok bramy zbudowano czworoboczną kamienną wieżę mieszkalną. Posiadała ona cztery kondygnacje z nadwieszonym drewnianym poddaszem. Wzrost znaczenia rodziny Kurozwęckich spowodował chęć przebudowy zabytku, co miało zaspokoić rosnące wymagania reprezentacyjne i mieszkalne właścicieli. W ciągu kolejnych lat XV wieku dobudowano jednotraktowe piętrowe skrzydło wschodnie. Podczas przebudowy podniesiony został również poziom dziedzińca. W roku 1521 córka Hieronima Kurozwęckiego Anna poślubiła łowczego Jana Lanckorońskiego wnosząc Kurozwęki w posagu. W tym samym czasie rozpoczęła się kolejna przebudowa zamku. Wyburzono północno – zachodni odcinek muru a w jego miejsce wzniesiono trzykondygnacyjny budynek tzw. “kurzą nogę”. Od strony południowej została dobudowana czworokątna wieża bramna z kamiennym portalem wsparta na dwóch ukośnych skarpach. W narożniku południowo – zachodnim dobudowano kuchnię przez co dziedziniec uzyskał regularny kształt. W połowie wieku XVII miały miejsce prace budowlane które stopiły gotyckie budynki w dwa pałacowe skrzydła, wychodzące poza mury obronne. Budowla straciła wtedy swoje funkcje obronne. Elewację otynkowano, pokryto polichromiami, a wieżę bramną ozdobiono pseudoboniami. W pierwszych latach XVIII wieku wzdłuż skrzydeł północnego i zachodniego, oraz kurtyny południowej wybudowano arkadowe krużganki. Jednocześnie o 2,5 metra podniesiono poziom dziedzińca. W części wschodniej wykonano przejazd zwany Czarna Bramą nad którą urządzono kaplicę. Kurozwęki były własnością Lanckoroński aż do bezpotomnej śmierci Stanisław Lanckorońskiego w roku 1747. Nowy właściciel w latach 1768-72 przebudował zamek w barokowo-klasycystyczny pałac. Wieża przebudowana została w monumentalne pałacowe skrzydło z okazałą Salą Balową. Zlikwidowana została brama południowa, a na jej miejscu powstały szerokie schody prowadzące wprost na piętro. Dobudowany został również wschodni trakt krużganka. Dawne zamkowe wnętrza uzyskały bogaty barokowy wystrój, a wokół rezydencji założono park krajobrazowy. W roku 1833 pałac stał się własnością Pawła Popiela, który dokonał kolejnej przebudowy wnętrz. Podzielił Salę Balową na kilka mniejszych pomieszczeń, zabudował krużganki tworząc z nich jasny, przeszklony korytarz. Pałac pozostał w rękach Popielów aż do roku 1944. Obecnie zabytek ponownie jest własnością prywatną,a trwające w nim prace remontowe powoli przywracają mu dawną świetność. Na uwagę zasługuje również zadbany park oraz hodowane na jego terenie stado bizonów. Pomimo tego, iż pałac jest własnością prywatny istniej możliwość zwiedzania. W jego zabytkowych wnętrzach mieści się również pensjonat, sale konferencyjne oraz restauracja.










































































Umieszczone zdjęcia wykonano: lipiec 2011