Jezioranymiasto w woj. warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, położone nad rzeką Symsarną, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Jeziorany.
W okolicy znajduje się kilka jezior. Największe z nich to Jezioro Luterskie – 691,1 ha, głębokość do 20,7 m (a nad nim ośrodek wypoczynkowy w miejscowości Lutry), Blanki, Ławki i Pierścień. Ciekawy punkt widokowy na serpentynie drogowej w rejonie wsi Radostowo. W rejonie wioski Ustnik zlokalizowane są rozlewiska rzeki Symsarny z rezerwatem dzikiego ptactwa, o powierzchni 32 hektarów (miejsce lęgowe i wypoczynkowe dla około 50 gatunków ptaków, takich jak: perkoz zausznik, bekas dubelt, biegus mały, rycyk). W okolicy znajduje się kilka jezior. Największe z nich to Jezioro Luterskie – 691,1 ha, głębokość do 20,7 m (ośrodek wypoczynkowy w miejscowości Lutry), Blanki, Ławki i Pierścień. Ciekawy punkt widokowy na serpentynie drogowej w rejonie wsi Radostowo. W rejonie wioski Ustnik zlokalizowane są rozlewiska rzeki Symsarny z rezerwatem dzikiego ptactwa, o powierzchni 32 hektarów (miejsce lęgowe i wypoczynkowe dla około 50 gatunków ptaków, takich jak: perkoz zausznik, bekas dubelt, biegus mały, rycyk).W średniowieczu miasto posiadało trzy bramy wjazdowe. Na stokach Wzgórza zamkowego znajdowały się ogrody w stylu włoskim.
Rynek i pozostałości rzadko występującego rynku przelotowego, z główną ulicą (obecnie ulica Kajki) przechodzącą przez środek placu. W miejscu obecnego skweru z pomnikiem znajdował się budynek ratusza.
Pomnik upamiętniający założenie miasta
Gotycki kościół św. Bartłomieja z 1390 r. przy rynku (według tradycji miał, być ukończony w 1345 r.) z wieżą dobudowaną w początkach XX wieku i cenną kołatką – jednym z rzadkich okazów sztuki odlewniczej. Wzniesiony jako trójnawowa hala bez chóru o czterech przęsłach, na planie zapożyczonym z kościoła św. Jana w Ornecie. W 1912 r. kościół był poddany gruntownej renowacji, połączonej z rozbudową korpusu o dwa przęsła wschodnie, a wieża nadbudowana o dwie kondygnacje. Wyposażenie kościoła w większości barokowe. Ołtarz główny z warsztatu Jana Chryzostoma Schmidta z Reszla pochodzi z roku 1734 r.
Zamek - zbudowany został w stylu gotyckim przez biskupa Jana I z Miśni i Jana Stryprocka około połowy XIV wieku na planie czworokąta z wieżą i dziedzińcem. Składał się z zamku właściwego i przedzamcza, które zostało zniszczone w 1472 roku. Spustoszony i zniszczony w czasie wojny trzynastoletniej i najazdu szwedzkiego, został odbudowany i stanowił rezydencję biskupów warmińskich aż do I rozbioru Polski. w 1783 zniszczony przez pożar, a następnie rozebrany przez administrację pruską. Na fundamentach czterech skrzydeł w XIX wieku wzniesiono nowe budynki. Zachowały się mury przyziemia i piwnice skrzydła zachodni.
Pozostałe zdjęcia zrobione podczas spaceru po Jezioranach.
