OSTROWIEC ŚWIĘTOKRZYSKI

Ostrowiec Świętokrzyski
miasto w województwie świętokrzyskim, w powiecie ostrowieckim, nad rzeką Kamienną.


Miasto leży w trzech krainach geograficznych: Dolina Rzeki Kamiennej, Przedgórze Iłżeckie, Wyżyna Opatowska. W sąsiedztwie znajduje się wiele atrakcji turystycznych - zarówno przyrodniczych - lasy, parki krajobrazowe z wzniesieniami Gór Świętokrzyskich, jak i antropogenicznych - Bałtowski Park Jurajski w Bałtowie, ruiny zamków, a także unikatowa w skali europejskiej neolityczna kopalnia krzemienia pasiastego w Krzemionkach Opatowskich. Pierwsze wzmianki historyczne dotyczące, wchodzących obecnie w skład miasta, wsi Ostrów i Częstocice pochodzą z 1369 i 1374 roku. U schyłku XVI wieku jej właścicielem został Jakub Gawroński herbu Rawa, który zezwolił na wymierzenie i wykarczowanie placów pod budowę domostw na terenie puszczy na lewym brzegu rzeki Kamiennej obok starej kapliczki. Wyznaczył Rynek i tak zaczęło istnieć miasto. Za datę powstania miasta przyjmuje się 1597 rok. W wieku XVII dobra ostrowieckie przechodziły w ręce różnych rodów. Po roku 1808 nabył je Jerzy Dobrzański. Był on prawdopodobnie założycielem pierwszej kuźnicy we wsi Kuźnia, gdzie w 1813 roku założył również hutę, a ponadto był poszukiwaczem złóż węgla w okolicach Ostrowca. Na przełomie XIX i XX w. ostrowiecka huta była drugą co do wielkości w Królestwie Polskim. Rozwojowi przemysłu towarzyszył rozwój miasta. Od końca XIX wieku nastąpił szybki rozwój miasta i podmiejskich osad fabrycznych. W tym czasie powstały m.in. dwie cegielnie, browar oraz zakład rektyfikacji spirytusu. W okresie międzywojennym rozpoczęto budowę szeregu obiektów użyteczności publicznej, nastąpiła rozbudowa i rozwój Zakładów Ostrowieckich (m.in. produkcja wagonów kolejowych, rur lanych ośrodkowo, konstrukcji stalowych), zapoczątkowano budowę wodociągów (1939 rok). W 1954 roku do miasta przyłączono szereg podmiejskich osiedli, m.in. Denków (znany ośrodek garncarski, posiadający prawa miejskie w latach 1564-1869), czy Częstocice.

Zespół Pałacowo-Parkowy w dzielnicy Częstocice z dawnym pałacem hrabiów Wielopolskich z lat 1887–1899, obecnie Muzeum Historyczno-Archeologiczne. Historia pałacu Wielopolskich, będącego główną siedzibą muzeum, wiąże się ściśle z historią dóbr ostrowieckich, do których przynależały Częstocice. Dobra te w 1836 roku od wdowy po poprzednim właścicielu, Jerzym Dobrzańskim, zakupił hr. Henryk Łubieński, wiceprezes Banku Polskiego. Po jego bankructwie w 1845 roku przeszły na własność banku, a następnie Domu Handlowego S.A. Fraenkel w Warszawie. Antoni Edward Fraenkel zlecił architektowi Leandro Janowi Ludwikowi Marconiemu (1834-1919) zaprojektowanie pałacu, który miał zostać wybudowany w osadzie Klimkiewiczów, leżącej nieopodal Częstocic. Ostatecznie pałac zlokalizowano w Częstocicach, na miejscu starego drewnianego dworu istniejącego do połowy XIX wieku. Rozpoczętą w latach 70. XIX wieku budowę zakończył kolejny właściciel dóbr ostrowieckich, warszawski bankier Władysław Laski, który Częstocice przeznaczył na wiano dla swej córki, Marii. W 1886 roku odbyły się zaślubiny Marii z hr. Zygmuntem Wielopolskim (1863-1919) i od tego czasu dobra ostrowieckie z Częstocicami stały się główną siedzibą tej linii Wielopolskich, zaś pałac wraz z Pałacykiem Myśliwskim mieszczącym się na Kuźni, po drugiej stronie doliny rzeki Kamiennej, stanowił centrum kulturowe i administracyjno-gospodarcze tychże dóbr. Wśród gości odwiedzających Wielopolskich w Częstocicach, znaleźć można wiele wybitnych osobistości - w 1920 roku w pałacu gościli generała Maxime Weyganda i kapitana Charlesa de Gaulle, przebywających w okolicy wraz z francuską misją wojskową. 12 lat po śmierci Zygmunta, w roku 1931, Maria Wielopolska sprzedała pałac wraz z parkiem ubiegającym się o zakup Zakładom Ostrowieckim. W pałacu urządzono wówczas hotel dla akcjonariuszy i resursę dla kadry technicznej Huty, wokół której skupiało się życie kulturalne przedwojennego Ostrowca. W czasie II wojny światowej pałac służył jako mieszkanie dla urzędników Zakładów Ostrowieckich, w piwnicy żołnierze Armii Krajowej produkowali granaty bojowe. Od połowy 1944 do stycznia 1945 roku, po zajęciu pałacu przez Niemców, istniał w nim szpital wojskowy. W okresie powojennym w budynku pałacu Wielopolskich czynne były dwie szkoły podstawowe, potem kolejno świetlica i przedszkole. W 1959 roku opustoszały budynek ulegał coraz większej dewastacji. W roku 1963 dyrekcja ostrowieckiej Huty przekazała pałac wraz z parkiem Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Ostrowcu Świętokrzyskim z przeznaczeniem na Muzeum Regionalne, które otwarto 3 grudnia 1966 roku.








































Umieszczone zdjęcia wykonano: lipiec 2011