Bytom Odrzańskimiasto w województwie lubuskim w powiecie nowosolskim.
Bytom Odrzański leży na lewym odcinku, brzegu Odry (Środkowe Nadodrze) w obrębie Pradoliny Barycko-Głogowskiej (na jej skraju). Około 6 km na południe od miasta znajdują się Wzgórza Dalkowskie. Najstarsze znaki życia i działalności człowieka na terenie Bytomia Odrzańskiego pochodzą z czasów neolitu. Z późniejszej epoki brązu zachowały się pozostałości osady oraz 3 cmentarzyska ludności kultury łużyckiej. Pozostały także ślady osadnictwa z okresu późnolateńskiego i rzymskiego. Pierwsze znaki życia Słowian, datujące się na VII-VIII w., odkryto około 1,5 km na północny zachód od miasta. W czasach prehistorycznych był tu broniący przeprawy przez Odrę gród słowiańskich Dziadoszan, od X wieku znajdujący się w państwie Piastów. Został on uwieczniony dzięki zapisom w „Kronice” Galla Anonima, dotyczącym wojny polsko-niemieckiej w 1109 r. W 1157 r. gród bytomski został spalony przez wojska Bolesława Kędzierzawego, cofające się przed Fryderykiem Barbarossą. Po pożarze zmieniono lokalizację grodu i przeniesiono go na dzisiejsze miejsce, a w XVII wieku otoczono wałami z trzema bramami, fosą i palisadą. Przełom XVI i XVII wieku to okres największego rozkwitu gospodarczego miasta, które rozwijało się jako ośrodek handlu i rzemiosła przy szlaku odrzańskim. Od XVIII w. w gospodarce miasta zaczęło dominować rolnictwo, uprawa chmielu i winorośli. Rozwijał się przemysł wikliniarski. Na początku XX w. zbudowano żelazny most na Odrze. W latach trzydziestych rozbudowano port. Pomimo zniszczeń, odniesionych w czasie ostatniej wojny, Bytom Odrzański nie stracił swych walorów architektonicznych. Pierwsze, co zaskakuje w Bytomiu nad Odrą, to ład i czystość. Równo przystrzyżone trawniki, zadbane rabaty, wypielęgnowana zieleń. Jak się dowiaduję z rozmów, ta bytomska schludność to jedna z przyczyn, dla której burmistrz rekordzista rządzi miastem już od przeszło 22 lat! – „Staramy się przywrócić niemiecki porządek” – dodają z uśmiechem pracownicy Urzędu Miejskiego, mieszczącego się w zabytkowym ratuszu.
Mnie to miasteczko "wpadło w oko" i postaram się je w przyszłości ponownie odwiedzić. A może przy okazji pokazać innym, bo na pewno jest tu co podziwiać!!! Poza tym nie wszystko tu odwiedziłam bo byłam tylko przejazdem.
Stare Miasto, położone na wysokim brzegu rzeki, zachowało sieć prostokątnych ulic, z dużym udziałem starej zabudowy. Usytuowany w centrum prostokątny rynek z siedemnastowiecznym ratuszem, od którego odchodzi 7 ulic, zalicza się do najładniejszych rynków w Polsce i jest chlubą miasta. Rynek otaczają starannie zrekonstruowane stylowe kamieniczki z XVII i XVIII w. (każda w innym wystroju).
Bytomska starówka chowa też inne ciekawostki. Pierwsza stoi na rynku. To kolumnowa fontanna z nagim chłopcem, którego pochodzenie wciąż owiane jest mgłą niepewności. Zarówno sami bytomianie, jak i dziennikarze, często powtarzają prościutką legendę o jego powstaniu. Na początku ubiegłego stulecia pewien rybak stracił ukochanego syna, który utopił się w Odrze. Na pamiątkę tej tragedii rodzice mieli postawić na miejskiej fontannie pomnik chłopca z brązu. Czy tak rzeczywiście było? Pewności nie ma. Opierając się na starych zdjęciach i dokumentach, regionaliści przekonują, iż zagadkowa postać upamiętnia kogoś zupełnie innego – niemieckiego noblistę, Roberta Kocha. Wybitny lekarz i bakteriolog miał ponoć sam ufundować figurkę. Jeśli legenda tylko koloryzuje lokalną historię, a figurka powstała ku czci Kocha, czy to przypadek, że chłopiec trzyma rybacką sieć?
Ratusz - został wzniesiony w roku 1609, zniszczony w 1694 roku, a następnie odbudowany w roku 1697 według projektu Caspara Millera. Obecnie jest siedzibą władz miasta. Ratusz jest położony w lewym narożniku północno-zachodniej pierzei rynku i należy do najciekawszych zabytków architektury renesansu w Polsce. Elementem dominującym budynku jest siedmiokondygnacyjna wieża, posiadająca w górnej części tarcze zegarowe, a ponad nimi taras widokowy z balustradą. Ponad tarasem jest węższa kondygnacja, nakryta barokowym hełmem z dwiema latarniami. Na dole wieży znajduje się bogato zdobiony portal z kartuszem i bogato rzeźbionymi drzwiami. W szczycie fasady zamkniętej łukiem i flankowanym wolutami znajduje się ujęty w pilastry relief z herbem miasta. Wewnątrz zachowały się sklepienia kolebkowo-krzyżowe, a wśród pomieszczeń wyróżnia się sala obrad z drewnianym stropem o profilowanych belkach.
Renesansowa tablica z napisem informującym o przejeździe lisowczyków, tzw. „Cossagen-Zug, w 1622 r., i dokonanych przez nich zniszczeniach.
W pobliżu Rynku, niedaleko od siebie, znajdują się dwa kościoły. Kościół parafialny pw. Św. Hieronima – pierwotnie wczesnogotycki z około 1300 roku, z wieżą z XV wieku, przebudowany w latach 1584-1586 w stylu późnego gotyku, z wyposażeniem barokowym. W jego murach zachowały się części z kamienia polnego z XIII-wiecznej budowli. W ściany frontowe są wbudowane kamienie pokutne.
Drugą świątynią jest kościół poewangelicki, powstały XVIII w. z przebudowy. Poźnorenesansowe Gymnasium Academicum Schonaicha z lat 1609-1616. W latach 1741-1746 przekszta łcone w zabór ewangelicki. W roku 1846 odbudowano wolnostojacą neogotycką wieżę. Zbór po 1945 roku służył wiele lat za magazyn. Dziś stoi pusty, pozbawiony wyposażenia popada w ruinę.
Najpiękniejszym budynkiem w mieście jest Hotel Pod Złotym Lwem. Bogato zdobioną, barokową fasadę kamienicy trudno zresztą przeoczyć. Odznacza się płaskorzeźbą lwa nad wejściem.
Niedaleko hotelu stoi nieco zagadkowa rzeźba. Umieszczono ją w 2007 roku i przedstawia ludzkiej wielkości kocura podtrzymującego chwiejącego się na nogach jegomościa. Bytomski kot jest niezwykle dystyngowany, poważny, a zarazem skupiony na swym zadaniu, wszak pomaga utrzymać pion podchmielonemu gościowi, którzy zgubił drogę do domu. Zgodnie z tabliczką pod pomnikiem legenda o pomocnym czworonogu ma już 400 lat, choć z pewnością taki kocur przydałby się w każdym polskim mieście :)
Umieszczone zdjęcia wykonano: sierpień 2015