miasto w województwie opolskim, w powiecie nyskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Otmuchów.
Miasto położone jest historycznie na Dolnym Śląsku, natomiast geograficznie na Przedgórzu Sudeckim, w Obniżeniu Otmuchowskim w południowej części województwa opolskiego nad Nysą Kłodzką między sztucznymi zbiornikami wodnymi Jeziorem Otmuchowskim i Nyskim, przy drodze krajowej nr 46, którą na tym odcinku biegnie też droga łącząca Górny Śląsk z ziemią kłodzką. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do starego woj. opolskiego. Do roku 1975 wchodziło w skład powiatu grodkowskiego. Jeden z najstarszych grodów kasztelańskich na Śląsku. Pierwsza wzmianka pochodzi z 1155 r., znajdował się wówczas (i aż do 1810 r.) w posiadaniu biskupstwa wrocławskiego. W XIV wieku otoczony murami. Niszczony wojnami tracił swe znaczenie na rzecz rozwijającej się w sąsiedztwie Nysy, ówczesnej stolicy księstwa biskupiego. Powstanie herbu miasta datuje się na rok 1347. W herbie znajduje się otwarta brama miejska w kolorze białym na niebieskim polu. Od XIV wieku używana jako pieczęć miejska. W czasie II wojny światowej w miejscowości Niemcy utworzyli jeden z obozów koncentracyjnych dla Polaków na Śląsku tzw. Polenlager 86. 13 kwietnia 1945 r. niemiecki lekarz z NSDAP dokonał mordu na 26 umysłowo chorych pacjentach szpitala św. Józefa w Otmuchowie.
W rynku wzrok turystów przyciągają kolorowe kamieniczki o ciekawej architekturze oraz unikatowa fontanna. Miasto ma bardzo ciekawy układ urbanistyczny sięgający średniowiecznego założenia miasta.
Ratusz - został wybudowany w roku 1538, a wieżę dostawiono w 1604 roku. W czasach późniejszych był kilkakrotnie przebudowywany, a w latach 1973 i 1976 remontowany i restaurowany. Obecnie budowla jest siedzibą władz miejskich Otmuchowa.Ratusz w Otmuchowie został wzniesiony w roku 1538 z fundacji biskupa wrocławskiego Jakuba Salzy. W roku 1604 wybudowano wieżę, którą sfinansował biskup Jan Sitsch. W roku 1678 ratusz został odnowiony, a w latach 1828, 1921 i 1933 był przebudowywany. W latach 1973 i 1976 przeprowadzono remont i restaurację budynku. Ratusz jest renesansowym budynkiem wzniesionym na planie prostokąta, posiada trzy kondygnacje i jest nakryty dachem naczółkowym. Do bryły dostawiona jest okazała, sześciokondygnacyjna wieża, w dolnej części czworoboczna, od trzeciej kondygnacji ośmioboczna, zwieńczona renesansowym hełmem z podwójną glorietą. Nasadę hełmu obiega galeryjka z metalową balustradą, wsparta na arkadowych konsolach. Wejście do wieży prowadzi przez dwubiegowe schody, powstałe w czasie dziewiętnastowiecznej przebudowy ratusza. Wtedy też renesansowy szczyt zastąpiono naczółkowymi półszczytami z półkolistymi okienkami. Pierwotnie ratusz nie posiadał również podwójnego zegara słonecznego, który obecnie dodaje mu tyle uroku. Zegar ten znajdował się bowiem na kaplicy zamkowej, na zamku biskupim położonym na wzgórzu w pobliżu otmuchowskiego rynku. W roku 1828 kaplicę zamkową rozebrano a zegar z kaplicy został przeniesiony na południowo – wschodni narożnik ratusza. Zegar pochodzi z 1775 roku, rok ten jest widoczny pod tarczą zegarową na południowej ścianie ratusza. Miało to miejsce gdy biskupem wrocławskim w latach 1574 - 1585 był Marcin Gerstmann. Biskup był fundatorem zegara, o czym może świadczyć umieszczony na nim jego herb. Zegar oprócz wspomnianego herbu biskupiego posiada dwie tarcze zegarowe, ornamenty i inskrypcje oraz dwa medaliony. Medaliony przedstawiają leżące na murze niemowlę z klepsydrą, z czaszką i zawieszonymi na szyi koralami oraz z tyłu umieszczoną trójdzielną bramą. Zegar nawiązuje do śląskiej sztuki manierystycznej kręgu artystycznego anonimowego rzeźbiarza zwanego umownie Mistrzem Epitafiów. Tworzył on w środowisku nysko – brzeskim w drugiej połowie XVI wieku. Obecnie ratusz jest siedzibą władz miejskich Otmuchowa.
Kościół par. pw. śś. Mikołaja i Franciszka Ksawerego, okazała barokowa budowla z l. 1690-1701 - z końca XVII w., wzniesiona na wzgórzu, na miejscu istniejącego dawniej kościoła, pełni obecnie funkcję kościoła parafialnego. W kościele tym, znajdują się cztery obrazy pędzla Michała Leopolda Willmanna, a także seria 38 fresków, które na zlecenie biskupa wrocławskiego Franciszka Ludwika wykonał Karol Dankwart, twórca m.in. prac w Kościele św. Anny w Krakowie czy na Jasnej Górze. Kościół jest siedzibą parafii. Imponująca z daleka widoczna fasada wsparta jest na dwóch wieżach, które mają po 47 metrów wysokości. Można rozpoznać trzy kondygnacje za każdym razem zakończone gzymsem. Widoczna jest również struktura pionowa podkreślona dwoma pilastami, które kończą się pełnym, płaskim półkulistym łukiem. Na tym właśnie łuku znajduje się figura św. Mikołaja błogosławiącego miasto i okolice. Podobny łuk znajduje się ponad dolną kondygnacją, umieszczony nad owalnym oknem, które znajduje się powyżej rozległego, głównego wejścia. Portal główny został obramowany dwoma korynckimi kolumnami przez Wencela Ledera. Nad tymi kolumnami umieszczono herb biskupa Franciszka Ludwika i kamienną płytę, na której wypisano fundatorów i budowniczych tego oto kościoła.
Przed kościołem stoi Kolumna Maryjna. Barokowa rzeźba wykonana z kamienia piaskowego w 1734 r. Jej twórcą jest śląski rzeźbiarz Antoni Joerg. Przedstawia Matkę Boską Zwycięską stojącą na kuli symbolizującej ziemię. Maryja trzyma w ramionach Dzieciątko Jezus, które trzymaną włócznią przebija głowę smoka oplatającego kulę. Figura Maryjna wieńczy czworoboczny cokół , na którego ścianach znajdują się płaskorzeźby ze scenami biblijnymi przedstawiającymi kolejno: Zwiastowanie Najświętszej Maryi Pannie, Nawiedzenie św. Elżbiety, Kuszenie Adama i Ewy. Otmuchowska kolumna stojąca na rynku została wzniesiona jako wotum w podziękowaniu za oddalenie zarazy. Pierwotnie barokowa kolumna otoczona była betonową balustradą, obecnie jest to ozdobne metalowe ogrodzenie.
Zamek Dolny - pałac, obecnie siedziba urzędu miasta. Barokowy pałac jest fundacją biskupów wrocławskich, których obecność w Otmuchowie sięga XIII w. Od 1741 r., gdy Zamek Górny został ostrzelany podczas I wojny śląskiej, pełnił funkcję siedziby biskupiej w Otmuchowie, a od 1821 r. mieszkał w nim Wilhelm v. Humboldt. Rozwiązania formalne, zastosowane przez projektanta Michała Kleina odnaleźć można w jego nyskich realizacjach. nicjatorem budowy i fundatorem nowego pałacu u stóp zamku biskupiego w Otmuchowie był bp wrocławski Franciszek Ludwik v. Neuburg (1783-1732). Wykonanie projektu zlecił on Michałowi Kleinowi (architektowi miejskiemu w Nysie od 1697, który od 1714 r. pełnił funkcję architekta dworu biskupiego). Zachował się kontrakt dotyczący zlecenia, datowany na 25-09-1706 r. Pałac ukończono w 1707 r. Od 1810 r. dobra biskupie w Otmuchowie w postaci zamków Górnego i Dolnego oraz bażanciarni zostały zajęte przez państwo pruskie, a 11 lat później oddane ministrowi Wilhelmowi v. Humboldt. Baron wraz z rodziną zamieszkał w pałacu, gdyż stan techniczny zamku nie pozwalał na jego użytkowanie. W tym samym stuleciu pałac został rozbudowany o ryzalit z tarasem od płd. i zach. przybudówkę. Podczas przebudowy pałacu na szkołę w 1927 r. przekształcono wnętrza na piętrze. Potomek Wilhelma, Bernhard Humboldt-Dachröden w 1929 r. sprzedał miastu zamek wraz z pałacem i bażanciarnią. W latach 60. XX w. w budynku mieściła się szkoła podstawowa, a w 70. żłobek. Obecnie Zamek Dolny jest siedzibą Urzędu Miejskiego w Otmuchowie. Pałac położony jest na północno-wschodnim zboczu wzgórza zamkowego, na południe od Rynku. Teren pałacu jest ogrodzony: ogrodzenie w formie żelaznych krat rozpiętych między murowanymi i otynkowanymi filarami. Piętrowy, podpiwniczony budynek nakryty jest wysokim czterospadowym dachem krytym dachówką. Główne wejście prowadzi od północy, kamiennymi schodami. Do korpusu na rzucie prostokąta od południa, na osi dostawiony jest ryzalit z tarasem na piętrze, a od zachodu piętrowa dobudówka z tarasem. Elewacje barokowego pałacu oparte są na wysokim cokole i rozwiązane symetrycznie, na poziomie parteru pokryte boniowaniem. Środkowa oś fasady, z portalem zamkniętym łukiem, zaakcentowana jest pilastrami w tzw. wielkim porządku, z jońskimi kapitelami. Na poziomie piętra, oddzielonym gzymsem podokiennym, podzielona jest lizenami. Portal z boniowaną archiwoltą zwieńczony jest kluczem. Prostokątne okna na parterze mają profilowane opaski, a na piętrze ujęte są pilastrami o jońskich kapitelach, zwieńczonymi przerwanym odcinkowym naczółkiem z wolutami. Pozostałe elewacje rozwiązano w podobny sposób. Wnętrze podzielono na 2 trakty, a część środkową zajmuje sień. Pomieszczenia na parterze przykryte są sklepieniami. W wyniku przekształceń związanych ze zmianą funkcji budynku wnętrza pałacowe utraciły reprezentacyjny wystrój.
Zamek - to potężna warownia, będąca przez blisko 600 lat we władaniu biskupów wrocławskich stoi na górze o wysokości 225 m na lewym brzegu Nysy Kłodzkiej. Niegdyś sprzężona była z fortyfikacjami miejskimi - zajmowała południowo-zachodni kraniec dawnego Otmuchowa. Zachowane do dziś dwa połączone budynki posiadające aż 4 kondygnacje (na najwyższej widać okrągłe strzelnice) i wieża to zaledwie połowa zamku z czasów świetności, ale i tak robią one wrażenie. Najstarszy człon całego założenia to budynek od południowego wschodu, przy bramie, częściowo pozbawiony tynku. Z boku widać na nim wykusz, w którym mieściła się dawna ubikacja. Grubość murów wynosi tu 2,10 metra. Od północy stoi wysoka wieża na planie kwadratu z zaokrąglonymi narożami, zwieńczona quasi-machikułami. Początkowo był to wolno stojący stołp, później połączono go z sąsiadującymi członami zamku. Północno-zachodnie, parterowe skrzydło wykorzystywane obecnie przez restaurację zostało całkowicie zmienione, podobnie zresztą jak wnętrza zamkowe. Od zachodu stała najpierw kaplica, a następnie barokowe skrzydło mieszkalne zamykające dziedziniec. Rozebrano je w XIX wieku. Dziś na jego miejscu znajduje się ładny ogród. Niewiele też zostało z zamkowych murów obwodowych z bastejami. Ciekawie wygląda mur z bramą biegnący przez fosę od strony północnej. Na dziedzińcu stoi studnia obudowana altanką oraz pawilonik wejściowy prowadzący szerokimi schodami (zwanymi końskimi) do wnętrza zamku. Z zachowanych wnętrz ostała się sala rycerska oraz cele więzienne w wieży, dosyć dziwnie usytuowane na piętrze. W sali głodowej widać znaki wydłubane paznokciami w murze przez skazańców. Pod nią znajduje się ponoć cela z zapadnią, przez którą uśmiercano więźniów. Słynne szerokie schody, zwane „końskimi” zbudowane zostały w zamku przez biskupa a później kardynała Ludwika Filipa Sinzendorfa w I połowie XVIII wieku. Nie miały one nic wspólnego z końmi, po prostu biskup był chory i musiał być wnoszony do zamku w lektyce. Obecnie warownia biskupia jest placówką hotelowo - konferencyjną, zarządzaną przez prywatną spółkę.
Park okalający zamek.
XIII-wieczny zamek biskupów wrocławskich słynie z "końskich schodów", którymi w przeszłości można było wjechać konno do pomieszczeń na piętrze. W ocalałym skrzydle częściowo rozebranej po 1828 r. budowli jest wiele urządzeń i pomieszczeń typowych dla średniowiecznych fortalicji. Należą do nich: zapadnia, głodowa cela oraz kominek służący także do podsłuchiwania rozmów. Żeby lepiej poznać atmosferę zamku, wystarczy w nim zamieszkać, w jego wnętrzu działa hotel.
Inne pomieszczenia na zamku.
Na początku lipca w Otmuchowie organizowane jest Święto Kwiatów. W czasie imprezy miasto staje się kolorową kwiaciarnią. W salach zamkowych wystawiane są kwiaty cięte, a drzewa i ozdobne krzewy można oglądać w plenerze. Ten kolorowy festyn to wielka atrakcja dla miłośników ogrodów z całej Polski.
Pozostałości obwarowań miejskich (XIV, XV w.) - miejskich, do naszych czasów zachowały się odcinki murów w różnych częściach miasta a także basteja w ścianach domu, ul. Cicha 2/3, wieża - brama „Wróbla”, z XV w., XVI w., zwana Bramą Nyską, gotycka, zwieńczona renesansową attyką, niegdyś miejskie więzienie
Jezioro Otmuchowskie to zaporowo-retencyjny zbiornik położony w zachodniej części miasta Otmuchów. Przy zbiorniku, powstałym na rzece Nysa Kłodzka w latach 1928-1933, zlokalizowana jest także czteroturbinowa elektrownia wodna. Poza funkcjami retencyjnymi Jezioro Otmuchowskie pełni też ważną rolę turystyczno-rekreacyjną. Dokoła zbiornika działają ośrodki wypoczynkowe oraz kempingi. Zbiornik ten to bardzo ciekawe miejsce także dla wędkarzy, gdyż jego wody są zasobne w ryby, a zwłaszcza sandacze.
Widok na miasto i okolice z wieży zamkowej.
Restauracja POD ZAMKIEM
Umieszczone zdjęcia wykonano: maj, październik 2009, lipiec 2011, październik 2016