LEGNICA

Legnica
miasto na prawach powiatu, w województwie dolnośląskim, położone na równinie legnickiej, nad rzekami: Kaczawą i wpadającą do niej Czarną Wodą.

Ze względu na bliskość celtyckich osad znajdujących się na równinie w pobliżu Ślęży, miasto Legnicę można przyjąć za dziedziczkę osady Lugidunum, potwierdzonej źródłami rzymskimi, a znajdującej się na rozlewiskach Kaczawy. Pierwsze udokumentowane ślady osadnictwa Słowian na terenie Legnicy pochodzą z VIII w. Legnica była wówczas centralnym grodem plemienia Trzebowian. Badania dendrochronologiczne dowodzą, że w czasach panowania Mieszka I zbudowano tu około 985 roku nowy gród w formie tzw. „grodu piastowskiego” (jednocześnie wraz z budową grodów we Wrocławiu i Opolu). Nazwa grodu pojawiła się po raz pierwszy w dokumencie pisanym Bolesława Kędzierzawego w 1149 r. W 1241 r. pod Legnicą obok obecnej miejscowości Legnickie Pole rozegrała się słynna bitwa z Mongołami (bitwa pod Legnicą). Skutecznie obronił się przed nimi Zamek Piastowski w Legnicy, którego kasztelanem był, według średniowiecznego dokumentu spisanego po łacinie w 1242 roku, Lassota – castellano in Legnic. W 1248 r. miasto stało się stolicą Księstwa Legnickiego. Dzięki lokacji na prawie magdeburskim ok. 1264 r. u podnóża zamku zaczęło rozwijać się miasto. Za sprawą nieudanej ekspansjonistycznej polityki Bolesława III Rozrzutnego, w 1329 r. miasto stało się stolicą czeskiego lenna. Dzięki usytuowaniu na skrzyżowaniu szlaków handlowych z Niemiec, poprzez Wrocław i Kraków do Kijowa oraz z Wielkopolski na Południe nastąpił rozwój handlu i rzemiosła. W okresie średniowiecza czerpało też zyski z wydobycia złota w kopalni w Mikołajowicach. W lipcu 1454 r. miał miejsce bunt pospólstwa, który zapobiegł oddaniu Legnicy pod bezpośrednie władanie królów czeskich. W 1675 r. zmarł ostatni książę piastowski Jerzy Wilhelm, co sprawiło, że miasto dostało się pod bezpośrednie panowanie Habsburgów. Po zdobyciu Śląska przez Królestwo Prus miasto, wraz z całym regionem stało się od 1740 r. częścią państwa pruskiego, a odrębność administracyjna księstwa uległa ostatecznej likwidacji. W okresie tym miasto stało się garnizonem, m.in. 7 Pułku Grenadierów im. Króla Wilhelma I. Legnica w 1945 r., znalazła się na mocy postanowień konferencji poczdamskiej w granicach Polski. W maju tegoż roku miasto doznało wielu zniszczeń, których skutki nawet aktualnie odbijają się na krajobrazie miejskim. Dotychczasową ludność miasta wysiedlono do Niemiec. Dzięki dobrze zachowanym poniemieckim obiektom wojskowym w mieście ulokowano garnizony: Wojska Polskiego (istniejący w l. 1945-2007) oraz zajmujące znaczny obszar miasta dowództwo i koszary Północnej Grupy Wojsk Armii Radzieckiej (stacjonującej w mieście w l. 1945-1993). W latach 60 i 70 XX wieku wyburzono pozostałości poniemieckich kamienic w rynku oraz w pobliżu zamku i wybudowano tam bloki mieszkalne, niszcząc zabytkowy układ urbanistyczny. Przy budowie hotelu Cuprum zburzono fragmenty średniowiecznych murów obronnych. Dziś w miejscu średniowiecznego miasta rozbudowywanego od początków istnienia Księstwa Legnickiego stoi zabudowa śródmieścia o estetyce charakterystycznej dla urbanistyki krajów socjalizmu. Dalszy rozwój przyniosła miastu decyzja o zlokalizowaniu w nim od 1975 r. stolicy województwa. W latach 1945–1984 w Legnicy dyslokowany był Sztab Główny Grupy Północ armii radzieckiej zajmujący ok. 1/3 miasta. Od 1990 – do czasu wycofania wojsk tj. do 17 września 1993. W okresie 1984 – 1991 w Legnicy było dyslokowane Naczelne Dowództwo Wojsk Kierunku Zachodniego. Od początku lat 90. nastąpił rozwój szkolnictwa wyższego – do istniejącej od lat 60. filii Politechniki Wrocławskiej dołączyły Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa oraz uczelnie prywatne. Ostatnie lata przyniosły też dwa wydarzenia dla wiernych Kościoła rzymskokatolickiego – utworzenie diecezji legnickiej w 1992 r. oraz wizytę Jana Pawła II w 1997 r. 

Legnica to miasto o wielowiekowej, barwnej historii, w której splatają się tradycje różnych narodów i kultur. Legnica to także miasto pełne zieleni i pomników przyrody, z ponad stuletnim parkiem umieszczonym w sercu miasta. Legnica to ciekawe, pełne atrakcji, miasto, które zapewne na długo zapadnie nam w pamięci... polecamy je jako godne zobaczenia.

Neorenesansowy budynek nowego ratusza - budynek wzniesiony został w latach 1902-1905. Założenie miało być wzniesione według projektu czteroskrzydłowego zespołu z dwoma wewnętrznymi dziedzińcami oraz wieżą. W kwietniu 1905 roku oddano do użytku dwa skrzydła. Do dnia dzisiejszego nie ukończono budowy drugiego etapu projektu. Obiekt wzniesiony jest w stylu neorenesansowym, posiada cztery kondygnacje z dwuspadowym dachem. Elewacje zewnętrzne posiadają bogatą dekorację architektoniczną i rzeźbiarską a wewnętrzne wykonane są z cegły i tynku. Budynek znajduje się przy Placu Słowiańskim nr 8. Obecnie mieści się tu siedziba Urzędu Miasta Legnicy.

Fontanna "Chłopiec z łabędziem" - została stworzona z rzeźby ogrodowej. Rzeźba pochodzi z XIX wieku. Wykonana została według projektu niemieckiego rzeźbiarza z Górnego Śląska Theodora Erdmanna Kalida. Fontanna pierwotnie stała w Parku Miejskim, a obecnie znajduje się przed budynkiem Nowego Ratusza przy Placu Słowiańskim. Wodotrysk przedstawia małego nagiego chłopca obejmującego szyję łabędzia. Łabędź stoi z szeroko rozpostartymi skrzydłami i wysoko uniesioną głową.

Rzeźba Julek - na legnickim rynku przy Galerii Sztuki stoi rzeźba Julka. Julek jest pierwszą postacią z cyklu „Dzieci Legnicy”. Figura przedstawia legnickiego chłopca w kapeluszu z tornistrem na plecach. Autorem rzeźby jest legnicki artysta Edward Mirowski. Uroczyste odsłonięcie Julka odbyło się 30 maja 2014 roku. Patronami rzeźby zostali uczniowie z V Liceum Ogólnokształcącego.

Katedra Świętych Apostołów Piotra i Pawła - znajduje się przy pl. Katedralnym. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1208, obecny budynek wzniesiony został w latach 1333-1380. Wśród jego budowniczych wzmiankowany jest murator Wiland, zapewne syn wrocławskiego muratora o tym samym imieniu, działającego w XIII w. W XV w. dobudowano kaplicę, w latach 1892-1894 dokonano jego przebudowy na kościół neogotycki. Portal zachodni z lat 1338-1341 zdobił gotycki posąg kamienny NMP z Dzieciątkiem Jezus. Portal północny przedstawia pokłon Trzech Króli - rzadko spotykany w sztuce gotyku. Znajduje się tutaj również pentaptyk z XV w. ze scenami przedstawiającymi św. Annę Samotrzeć, św. Jadwigę oraz sceny Męki Pańskiej - najcenniejszy, zarazem jedyny, zabytek malarstwa gotyckiego, znajdujący się w kaplicy od strony północnej kościoła. Wewnątrz liczne epitafia, renesansowa ambona z lat 1586-1588, barokowy ołtarz, brązowa chrzcielnica w kształcie kielicha mszalnego z XIII w., pochodzące z XIV w. posągi apostołów, płyta nagrobna księcia brzeskiego i legnickiego Ludwika II i jego żony Elżbiety Brandenburskiej. 25 marca 1992 papież Jan Paweł II bullą Totus Tuus Poloniae Populus ustanowił kościół katedrą. W 1997 w katedrze przebywał papież Jan Paweł II. 

Pomnik Jana Pawła II - stoi na Placu Katedralnym koło katedry św. Apostołów Piotra i Pawła. Postawiono go rok po wizycie papieża w Legnicy. 2 czerwca 1997 roku papież Jan Paweł II podczas pielgrzymki do Polski odwiedził mieszkańców Legnicy oraz odprawił Mszę. Rzeźba Jana Pawła II stoi na prostokątnym postumencie, została odlana z brązu przez pracownię odlewniczą Emila Kosickiego według projektu rzeźbiarza Janusza Kucharskiego. Figura przedstawia papieża z uniesionymi rękami trzymającego pastorał w lewej dłoni. Na ścianach postumentu wiszą tablice, na których widnieją postacie dostojników kościelnych diecezji legnickiej z wizerunkiem Matki Boskiej Krzeszowskiej, sylwetka świętej Jadwigi stojącej nad ciałem męża Henryka I Brodatego, wizerunek bitwy pod Legnicą oraz panorama średniowiecznej Legnicy. Od przodu umieszczona jest tablica z napisem: "Chrześcijanin żyjący wiarą, żyjący Eucharystią jest wezwany do budowania przyszłości własnej i swojego narodu na mocnych fundamentach Ewangelii. Nie lękajcie się zatem brać odpowiedzialności za życie społeczne w naszej Ojczyźnie".

Płyta pamiątkowa Legnickie Tramwaje - na legnickim rynku w pobliżu Katedry Świętych Apostołów Piotra i Pawła widnieje płyta upamiętniająca legnickie tramwaje, które w latach 1898-1968 kursowały w mieście. Obok płyty zamontowano również symboliczne tory tramwajowe.

Galeria Sztuki - mieści się w budynku przy placu Katedralnym 1. Budynek z tzw. pasażem zbudowany został w latach 1884-1886. Galeria powstała w 1971 roku pierwotnie jako Państwowa Galeria Sztuki, a obecnie jest miejską instytucją kultury. Galeria zajmuje się promocją sztuki współczesnej, gromadzi i prezentuje dzieła sztuki, organizuje wystawy artystów polskich i zagranicznych oraz prowadzi sprzedaż dzieł i biżuterii artystycznej. Można tam obejrzeć różnego rodzaju wystawy: rysunku, malarstwa, rzeźby, grafiki, szkła, ceramiki, tkanin, designu i złotnictwa artystycznego. Poza wystawami galeria prowadzi także happeningi, warsztaty i akcje plenerowe, sesje naukowe i wykłady poświęcone sztuce współczesnej, a także organizuje spotkania z artystami.

Stary Ratusz - zbudowany w latach 1737-1741 w stylu barokowym. Początkowo był siedzibą władz miejskich, w roku 1928 został zaadaptowany na siedzibę teatru. Obecnie mieści się w nim administracja teatru oraz garderoby aktorów.Pierwszy drewniany ratusz w Legnicy powstał już w XIV wieku na podstawie przywileju księcia Bolesława III Rozrzutnego. Budynek ten podobnie jak i następny, murowany, był niszczony w pożarach. Budowla obecna została wzniesiona w latach 1737-1741 pod kierunkiem Franza Michaela Sheerhofera, jako fragment zabudowy rynku[2]. Pierwsze posiedzenie rady miejskiej odbyło się 15 maja 1741 roku, a ostatnie - 164 lata później - 8 kwietnia 1905 roku. Obiekt był przebudowany w roku 1836, a następnie w latach 1926-1928 ponownie, z przeznaczeniem na teatr. Budowla była remontowana w latach 1960-1960, a ostatnio w latach 1977-1978. Barokowy budynek ma trzy trakty, obszerną sień i trzy kondygnacje. Na osi budynku jest ryzalit, podkreślony dwoma biegami zewnętrznych schodów. Boniowany parter podtrzymuje pilastry dzielące elewację. Bryła nakryta jest dachem mansardowym z lukarnami, a ryzalit cebulastym hełmem. Stary Ratusz jest obecnie integralnie połączony z przylegającym do niego od północnej strony budynkiem teatru. Jego wnętrza zajmuje administracja Teatru im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy i garderoby aktorów.

Ulica Najświętszej Marii Panny - jest jedną z najstarszych ulic miasta Legnicy. Ciągnie się pomiędzy dwoma średniowiecznymi kościołami: św. Piotra i Pawła w Rynku oraz Najświętszej Marii Panny od którego pochodzi nazwa ulicy. Wzdłuż ulicy zachowało się jedenaście zabytkowych kamienic. Mieszczańskie kamienice zdobiły dawniej renesansowe portale obecnie przeniesione do lapidarium Muzeum Miedzi oraz na dziedziniec I Liceum Ogólnokształcącego. Ulica kilka razy zmieniała nazwę. W okresie powojennym była ulicą Karola Świerczewskiego, ulicą Panieńską oraz w latach 1955-1991 - Rosenbergów. Od 1991 roku otrzymała nazwę Najświętszej Marii Panny. W ramach rewitalizacji Starego Miasta w 2006 roku ulicę znacznie zmodernizowano. Zbudowano zespół kamienic w stylu secesyjnym, położono kostkę granitową, zainstalowano oświetlenie, ławki. Co roku we wrześniu począwszy od 2003 obchodzone są "Imieniny Ulicy Najświętszej Marii Panny" organizowane pod patronatem prezydenta Miasta Legnicy.

Po obu stronach legnickiego rynku stoją dwie barokowe fontanny z mitycznymi postaciami. W północnej części rynku, zwanego dawniej targiem rybnym, znajduje się fontanna z 1733 roku; pierwotnie, w 1412 roku, w jej miejscu było jedno z ujęć wodnych. Pośrodku kamiennego basenu fontanny jest postać Syreny, zwanej także Panną Wodną. Po południowej stronie rynku, w pobliżu kościoła św. Piotra i Pawła, stoi druga barokowa fontanna z XVI wieku. Jej obecny kształt pochodzi z 1731 roku. W jej centrum mieści się posąg Neptuna trzymającego w ręce trójząb. W nogach mitycznego boga morza widnieją trzy delfiny. Podczas nawałnicy, która nawiedziła miasto w 2009 roku, posąg ten został uszkodzony przez spadającą gałąź sąsiadującego z fontanną drzewa kasztanowca. W 2010 roku fontanna Neptuna przeszła renowację. Na obu zabytkowych, kamiennych obudowach fontann wyrzeźbiony jest motyw tarcz z dwoma skrzyżowanymi kluczami. Do 1741 roku był to herb miasta Legnicy.

Ring - jest to symbol legnickiego Festiwalu Srebra. Festiwal ten odbywa się w Legnicy od 1979 roku. Jest to największy i najważniejszy przegląd współczesnej biżuterii w Polsce. Obelisk w kształcie kręgu wykonany został z granitu. Kamienny krąg wsparty jest na prostokątnym pomniku, na którym widnieje pamiątkowy napis oraz herb miasta Legnicy. Granitowy krąg jest rzeźbą plenerową Galerii Sztuki. Ring - logo srebra - znajduje się na legnickim rynku przy Galerii Sztuki, w pobliżu Teatru im. Heleny Modrzejewskiej.

Teatr Miejski - jest to neorenesansowy budynek zbudowany w połowie XIX wieku według projektu Karola Ferdynanda Langhansa, autora teatru we Wrocławiu. Budynek jest położony na rynku, architekturą wzorowany jest na pałacu Strozzich we Florencji. W latach powojennych, aż do 1965 roku, obiekt był zajęty przez Rosjan, od 1999 roku teatr nosi imię Heleny Modrzejewskiej.

Kamienice Śledziowe (także: Śledziówki) – zespół ośmiu trójkondygnacyjnych zabytkowych kamienic zlokalizowanych w bloku śródrynkowym w Legnicy, w bezpośrednim sąsiedztwie Starego Ratusza. Zespół renesansowych (czterech) i klasycystycznych (czterech) kamienic powstał prawdopodobnie w XVI wieku na miejscu dawnych kramów śledziowych (pierwsza wzmianka o ich istnieniu jest datowana na 1574 rok). Zróżnicowanie stylowe jest efektem licznych przebudów, jakie dotknęły te budowle w przeciągu następnych wieków. Budynek najbliższy ratuszowi posiada gotyckie piwnice. Kamienice nr 54 oraz 55 są zdobione sgraffitami. Dekoracja ta powstała około 1570 roku, potem została zasłonięta tynkiem i ponownie odsłonięta w roku 1934. W okrągłych polach kartuszy umieszczono herb księstwa legnicko-brzeskiego oraz wizerunek damskiej i męskiej głowy.

Dom Pod Przepiórczym Koszem - jedna z renesansowych kamienic Śląska. Kamienica stoi przy Małym Rynku 38 w Legnicy. Kamienica powstała na początku XVI w., w drugiej połowie XVI w. została przebudowana, zyskała wówczas dekorację sgraffitową ze scenami figuralnymi (najprawdopodobniej dekoracja ta pochodzi z około 1565 roku). Nazwa kamiennicy wzięła się od charakterystycznego cylindrycznego wykusza narożnego. Dekoracja sgraffitowa kamienicy została odkryta w 1909 roku. W 1993 roku podczas prac renowacyjnych całej pierzei Rynku podjęto się także renowacji kamienicy. Obecnie w Domu Pod Przepiórczym Koszem znajduje się galeria srebra.

Akademia Rycerska - męska szkoła średnia w Legnicy, która istniała od 1730 do 1945 roku. Budynek dawnej Akademii Rycerskiej wznoszony był etapowo. Na początku w 1709 r. powstało skrzydło zachodnie według projektu włoskiego architekta Juliusza Simonettiego. Kolejne skrzydła budynku zaprojektowane przez wiedeńskiego architekta Antonia Erharda Martinellego powstały w latach 1728-1738. W wyniku wojen śląskich i zajęcie śląska przez Prusy przerwano rozbudowę Akademii Rycerskiej. Ostatnie skrzydło północne wzniesione zostało dopiero w 1804 roku. Najbardziej interesująca jest fasada skrzydła południowego która posiada bogaty barokowy wystrój i znajduje się od strony ulicy Chojnowskiej. Budynek ma kształt czworoboczny z wewnętrznym dziedzińcem. Wewnątrz Akademii znajdują się przepiękne sale charakteryzujące się kolebkowym sklepieniem. Akademię Rycerską w Legnicy utworzono w 1708 roku przez cesarza Józefa I Habsburga, dzięki fundacji piastowskiego księcia legnicko-brzeskiego Jerzego Rudolfa.

Mozaika na Rynku - zewnętrzna mozaika ścienna zlokalizowana na narożniku Rynku w Legnicy i ulicy Świętego Jana (biblioteka). Dzieło przedstawiające Mikołaja Kopernika wśród ciał niebieskich powstało w 1973, w pięćsetną rocznicę urodzin astronoma (Rok Kopernikański). Autorem mozaiki jest legnicki artysta Henryk Baca. Przez kilkadziesiąt lat obiekt uległ częściowym uszkodzeniom i został odnowiony przez twórcę w 2014.

Lapidarium - mieści się przy Muzeum Miedzi i ma charakter ekspozycji plenerowej w ogrodzie muzealnym u zbiegu ul. Partyzantów i Rycerskiej. Zgromadzone w okresie powojennym zabytkowe elementy architektoniczne i rzeźbiarskie zostały zinwentaryzowane i po wstępnych zabiegach konserwatorskich zamontowane na przygotowanych ścianach i postumentach.

Kościół św. Jana Chrzciciela z Mauzoleum Piastów Śląskich - pierwotnie w 1294 roku dzięki fundacji księcia Henryka V wzniesiony został niewielki ceglany gotycki kościół. W XIV wieku kościół był kilkakrotnie przebudowywany i rozbudowywany. W XVI wieku od 1548 roku świątynia zaczęła pełnić rolę nekropolii Piastów legnicko-brzeskich. Do kościoła przeniesiono epitafia, groby i zaczęto w nim składać sarkofagi ze zmarłymi rodziny książęcej. Pod koniec XVII wieku kościół został przekazany jezuitom. Na początku XVIII wieku budynek starego kościoła zawalił się i na jego miejscu w latach 1714-1727 wzniesiono nowy. Obecny kościół p.w. św. Jana Chrzciciela wzniesiony jest w stylu barokowym, posiada jednonawowe założenie z szeregiem kaplic bocznych o bogatym wyposażeniu. Wnętrze kościoła przestrzenne o długości 60 m, szerokości 30 m i wysokości nawy 25 metrów. Sklepienia nawy są kolebkowe o konstrukcji drewnianej. Ołtarz główny pochodzi z końca XIX wieku. Wykonany jest z marmuru, posiada kolumny pomiędzy którymi ustawione są rzeźby ewangelistów. W kościele znajduje się kilka ołtarzy barokowych przeniesionych w XIX wieku ze zlikwidowanych kościołów legnickich.

Kościół św. Jacka - oddana do użytku w 1908 świątynia (budowa trwała od 1904 lub 1905) jako kościół ewangelicki zadedykowany pamięci cesarza Fryderyka III. Wzniesiono ją w stylu neogotyckim na planie krzyża łacińskiego według projektu architekta Friedricha Hossfelda. Budynek powstał w miejscu dawnego kościoła i klasztoru kartuzów. Środki na budowę zostały zebrane ze zbiórek publicznych, dołożyła się też legnicka rada parafialna, zarząd miasta i cesarz Wilhelm II, który wraz ze swoim synem Oskarem zaszczycił swoją obecnością uroczystość poświęcenia świątyni 9 czerwca 1908. W środku znajdowało się 1330 miejsc siedzących, a na początku nawy głównej znajdowała się kaplica, poświęcona zmarłemu cesarzowi. W kaplicy umieszczono tablicę pamiątkową z herbami i napisami, nad którymi dwa anioły trzymały Koronę Cesarstwa Niemieckiego. Po 1945 te elementy zostały zniszczone. Wieża kościelna ma wysokość 73 metrów, a krzyż, znajdujący się na jej szczycie, 4,5 metra. Zwieńczony jest metalowym, pozłacanym kogutem. W środku wieży znajduje się ręczny mechanizm zegarowy, który nadal działa. Z trzech dawnych dzwonów zachował się do czasów współczesnych tylko jeden.

Wieża Bramy Chojnowskiej - wzniesiona została w 1. poł. XV w. w linii XIV wiecznych murów obronnych. Flankowała usytuowaną obok bramę. Na przestrzeni wieków ulegała wielu przebudowom i adaptacjom. Mimo to zachowały się widoczne ślady strzelnic oraz pierwotnych otworów okiennych. Ceglany wykusz wsparty na potężnych konsolach jest oryginalnym elementem budowli. Do północnej strony wieży przylega jeden z nielicznych, zachowanych fragmentów muru obronnego. Po renowacji w 1963 r. wieżę zaadaptowano na turystyczny dom noclegowy, stąd tak liczne i duże otwory okienne widoczne na elewacji, i przez pewien czas pełniła tę funkcję.

Pałac Opatów Lubiąskich - budynek pałacu wzniesiono w 1728 roku na zlecenie lubiąskiego opata Ludwika Bauch'a przez legnickiego mistrza budowlanego Karla Franta. Pałac pełnił funkcję reprezentacyjną dla cystersów do roku 1810. Wtedy to wraz z innymi klasztornymi dobrami uległ sekularyzacji i został przejęty przez władze świeckie.  Po sekularyzacji obiekt był urzędem podatkowym, sądem krajowym, własnością prywatną, aż zaczął podupadać. W XIX wieku po przejęciu majątku przez rząd pruski pałac przechodził w ręce różnych właścicieli. Po wojnie zdewastowany obiekt przejęły siostry Elżbietanki, którym odebrano go w 1962 r. i przekazano nowo powstającemu Muzeum Miedzi. W latach 1963-1968 budynek przeszedł kapitalny remont odzyskując dawny układ wnętrza. Pałac zbudowany jest na planie prostokąta z dachem łamanym pokrytym dachówką. Wewnątrz budynku znajduje się reprezentacyjna klatka schodowa w stylu barokowym. Północna i zachodnia fasada budynku posiada bogatą elewację. Od strony północnej w części środkowej budynku znajduje się ryzalit z bogato rzeźbionym portalem. Nad ozdobnym obramieniem drzwi wejściowych mieści się balkon z posągami św. Jadwigi i św. Jana Chrzciciela. Pod gzymsem znajduje się herb opactwa cystersów w Lubiążu. Brama wjazdowa oraz okucie drzwi wejściowych pochodzą z XVIII wieku. 

Zamek Piastowski - jest jednym z najstarszych zamków znajdujących się na terenie Polski. Na miejscu drewnianego grodu wspominanego też za czasów Bolesława Kędzierzawego, w końcu XII wieku wzniesiono zamek, który był pierwszą murowaną warownią na ziemiach polskich. W tym czasie zamek był otoczony fosą, a okazały pałac (palatium) nowymi wałami drewniano-ziemnymi. Wzgórze zamkowe podzielone było na dwie części: główną, w której znajdowała się rezydencja książęca wraz z kaplicą i wieżą św. Piotra, oraz drugą o charakterze gospodarczo-administracyjnym, w którym zapewne umiejscowiono dom kasztelana, budynki gospodarcze oraz strzegącą bramy wjazdowej wieżę, nazwaną potem wieżą św. Jadwigi. Na początku wieku XV trwała przebudowa zamku, a kolejną przebudowę w latach późniejszych zainicjował Fryderyk II. Z tego okresu pochodzi nowy system fortyfikacyjny, a mianowicie wały ziemne, fosy i cztery basteje narożne. Częstym gościem u ks. Fryderyka na zamku legnickim był Zygmunt Jagiellończyk, znany jako późniejszy król Polski Zygmunt I Stary. Po wymarciu linii Piastów w zamku od 1675 rezydują namiestnicy habsburscy. Jeden z nich, Johann Christoph Zierowski (1693) przyczynia się w dużej mierze do renowacji i poszerzenia zamku. Zmiany te jednak, jak i późniejsza działalność architektoniczna, nie naruszyły dwudziedzińcowego układu przestrzennego zamku. W tej postaci dotrwał do pierwszej dekady XVIII wieku, kiedy to wielki pożar zniszczył książęcą kaplicę przy bramie Lubińskiej, stojącą przy niej starą romańską wieżę oraz skrzydła północne i wschodnie. Odbudowa, która nastąpiła po pożarze, nadała zamkowi charakter barokowego pałacu. Nie odbudowano już wieży Lubińskiej ani kaplicy. Zamek Piastowski w Legnicy jest budowlą zasługującą na miano "castrum" jako pierwsza murowana warownia na ziemiach polskich. Wzniesiony został na terenie dawnego grodu. Większość obszaru dziedzińca zamkowego po stronie południowej zajmuje palatium. Zostało ono wybudowane na planie prostokąta o wymiarach 16,15 X 61,20m. Do budowy palatium użyto cegieł, obramowania okien oraz drzwi zostały wykute w piaskowcu. Pierwotnie wysokość palatium wynosiła ok. 12m, budowla była przykryta wysokim dwuspadowym dachem, wykonanym prawdopodobnie z gontów. Do dzisiaj widoczne są wyraźne ślady pierwotnego podziału palatium na trzy kondygnacje. Z dawnych czasów zachowały się dwie gotyckie wieże: ośmioboczna św. Piotra i okrągła św. Jadwigi. Ponadto na dziedzińcu w specjalnie wybudowanym pawilonie znajdują się kamienno-ceglane relikty odkrytej podczas prac archeologicznych romańskiej kaplicy św. Benedykta i Wawrzyńca. Obok zamku stoi również używana do dziś, zachowana w bardzo dobrym stanie wieża Bramy Głogowskiej (niegdyś część murów miejskich). W 2009 roku zaczęła się rewitalizacja zamku, jako pierwsze będą remontowane wieże św. Piotra i św. Jadwigi oraz dach. Nastąpi również udostępnienie wież zwiedzającym. Obecnie w zamku mieszczą się siedziby następujących szkół: Nauczycielskiego Kolegium Języków Obcych, Gimnazjum nr 4 oraz Wyższej Szkoły Menadżerskiej. Przy NKJO działają Dom Słuchacza i Centrum Informacji Językowo-Metodycznej.

Wieża Bramy Głogowskiej (także: Baszta Głogowska) – element fortyfikacji miejskich Legnicy. Trójkondygnacyjna wieża została wzniesiona w 1. połowie XV wieku w miejscu obiektu wcześniejszego, pochodzącego z XIII wieku i broniącego wjazdu do miasta przez Bramę Głogowską od strony Głogowa. Była pierwotnie wieżą obronną w pierścieniu murów miejskich. W czasie XIX-wiecznego remontu obiekt nakryto czterospadowym dachem, a także przebito neogotycką bramę przejazdową i dopiero od tego czasu wieża posiada charakter przejazdowy. Pozostawiono wtedy tarczę zegara słonecznego i blanki, które ostatecznie zlikwidowano (zamurowano) w XX wieku. Kolejne drobne remonty wieża przeszła w latach 2009 i 2011.

Przy ulicy Piastowskiej 72, w okolicach zamku i wieży Bramy Głogowskiej stoi monumentalny gmach poczty polskiej. W budynku mieści się Główny Urząd Pocztowy w Legnicy. Zabudowania ulicy Piastowskiej powstały pod koniec XIX wieku. Budynek poczty wzniesiono na tzw. Przedmieściach Głogowskich w latach 1890-1892. Trzykondygnacyjny budynek zbudowany jest w kształcie zaokrąglonego trójkąta. Posiada neorenesansową elewację i zdobione portale. Na jego rogach stoją cztery wieżyczki, a na placu wewnętrznym konstrukcja masztu dla potrzeb radiotelekomunikacji. Główne wejście znajduje się od strony skrzyżowania ulic Piastowskiej, Pocztowej i Bramy Głogowskiej. Obecnie do budynku poczty wchodzi się wejściem bocznym od ulicy Piastowskiej.

Tarninów - słynna dzielnica, nazywana również legnickim Kwadratem jest popularnym miejscem spacerów. W części olbrzymiego budynku dawnego dowództwa PGWAR mieszczą się dzisiaj biura Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Tarninów była dzielnicą bogaczy i radzieckich generałów. Miał być dzielnicą inną niż wszystkie i ten klimat odmienności rzeczywiście dzisiaj się wyczuwa. Budowa dzielnicy rozpoczęła się w 1862 r. i szybko znalazła się w centrum zainteresowania najbogatszych oraz najbardziej wpływowych mieszkańców miasta. Dzięki nim powstawały imponujące obiekty o niezwykle ciekawej architekturze, położone wśród zadbanych ogrodów. Najpiękniejsze z nich wzniesiono w latach 20. XX w. Z tego okresu pochodzą m.in. willa Gubischa, nazywana również Burmistrzówką oraz willa fabrykanta Friedricha Teicherta przy ulicy Okrzei. Po II wojnie światowej, kiedy Tarninów został wydzieloną dzielnicą dowództwa Północnej Grupy Wojsk Armii Radzieckiej, Rosjanie urządzili w willi hotel dla wizytujących Legnicę generałów i polityków. Był to wtedy tzw. Dom Prijoma, czyli dom przyjęć. Dziś, po renowacji, mieści się w nim luksusowy hotel oraz restauracja. Jego właściciele otrzymali nawet nagrodę w konkursie "Renowacja Roku 1999" za kunszt, z jakim przeprowadzili remont i odtworzyli wszystkie szczegóły. Ale oprócz bogatych domów Rosjanie wykorzystywali także koszary. Te zostały wzniesione na Tarninowie w latach 30. XX w., kiedy Legnica została wytypowana na silny garnizon Wehrmachtu. Miasto upodobał sobie marszałek Konstanty Rokossowski, podejmując w 1945 r. decyzję o ulokowaniu tutaj dowództwa Północnej Grupy Wojsk Armii Radzieckiej. Rosjanie do września 1993 r. zajmowali ponad 1000 budynków, położonych w różnych rejonach Legnicy. Należała do nich 1/4 powierzchni miasta. Jednostki garnizonu były enklawami Związku Radzieckiego, w ich obszarze zegary odmierzały czas moskiewski! Na potrzeby żołnierzy i ich rodzin pracowały szkoły i żłobki, sklepy, szpitale, teatr, poczta. Łączność zapewniała własna sieć telefoniczna. 

Rzeźby plenerowe - w latach siedemdziesiątych XX wieku postawiono w Legnicy kilkadziesiąt plenerowych rzeźb, lecz obecnie zachowało się ich niewiele. Kilka betonowych figur stoi wśród drzew platanowych wzdłuż ulicy Pocztowej i Jerzego Libana. Z ocalałych socrealistycznych, betonowych rzeźb można odnaleźć "Włókniarkę", "Hutnika" i "Żniwiarza". Do 2009 roku można było jeszcze podziwiać posąg "Górnika", ale podczas lipcowej nawałnicy, jaka nawiedziła miasto, złamane drzewo przewróciło pomnik, który nie został już naprawiony.

Najsłynniejszy jednak w Legnicy jest kontrowersyjny pomnik Polsko-Radzieckiego Braterstwa Broni, potocznie nazywany Pomnikiem Przyjaźni Polsko-Radzieckiej, stoi pośrodku Placu Słowiańskiego. Wzniesiony został w lutym 1951 r. dla upamiętnienia żołnierzy polskich i radzieckich, którzy w 1945 r. walczyli o wolność tego miasta. Pomnik zbudowany został według projektu Józefa Gazy, który był wykonawcą czterech podobnych Pomników Braterstwa Broni. Rzeźba wykonana jest ze złomu pochodzącego z przetopionych pomników Fryderyka II i cesarza Wilhelma I. Przedstawia dwóch żołnierzy, polskiego i radzieckiego, ściskających przyjaźnie dłoń. Pomiędzy nimi - na ramieniu polskiego żołnierza - umieszczona jest mała dziewczynka obejmująca obu żołnierzy. 

Galeria Piastów - to połączenie nowoczesności z tradycyjną architekturą Legnicy. Położona nieopodal historycznego Zamku Piastowskiego, Galeria Piastów nawiązuje do dawnej zabudowy Starego Miasta. Granit i rzeźbiony piaskowiec na elewacjach idealnie dopasowały rozległy trzykondygnacyjny budynek do otoczenia stylowych kamienic. Galeria szczyci się ogromną wewnętrzną ścienną fontanną oraz charakterystyczną stylową granitową ulicą przykrytą szklanym dachem. Można usiąść, odpocząć, wypić kawę lub po prostu pospacerować.

Qubus Hotel - oferuje swoim Gościom doskonałe warunki noclegowe, oddając im do wyboru komfortowe pokoje z bezpłatnym dostępem do Internetu, a także strefę odnowy biologicznej z siłownią, sauną i jacuzzi. W Hotelu doskonale czują się zarówno rodziny, jak i osoby podróżujące służbowo. Obiekt zlokalizowany jest w ścisłym centrum miasta, co ułatwia komunikację z najważniejszymi urzędami, instytucjami i atrakcjami Legnicy. Wyróżnia się unikalną ofertę gastronomiczną. W lobby znajduje się kameralny bar, a tuż obok Irish Pub, w którym Goście mogą skosztować prawdziwego piwa Guiness prosto z beczki. W eleganckiej Restauracji można spróbować natomiast wyśmienitych dań z całego świata. Znajduje się w nim jedno z największych na Dolnym Śląsku Centrów Konferencyjnych. Sale wyposażone są w nowoczesny sprzęt audiowizualny i mogą gościć jednocześnie do 1000 osób.

Umieszczone zdjęcia wykonano: czerwiec 2015