PĘZINO

Pęzino
wieś położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie stargardzkim, w gminie Stargard.


Wieś położona jest nad Krąpielą i Pęzinką. W X-XI w. gród strażniczy. Osada została darowana przez Barnima I w XIII w. templariuszom, następnie należy do joannitów, rodów: Borków i Puttkamerów.

W Pęzinie obok terenu zamku stoi późnogotycki kościół Wniebowzięcia NMP z XV-XVI w., przebudowany w XX w., posiada ozdobny szczyt oraz renesansowe epitafia. Kościół wzniesiony został na rzucie prostokąta z kamieni polnych i cegły. Jest to kościół salowy, do którego w drugiej połowie XVI wieku została dobudowana kaplica od strony południowej. W roku 1906 dobudowano od strony północnej zakrystię. Kościół posiada wieżę, która została wybudowana na rzucie kwadratu od strony zachodniej świątyni. W wieży kościoła znajdują się trzy dzwony odlane z brązu. Jeden pochodzący z 1902 roku a dwa pozostałe z 1924 roku. Pierwszy, o średnicy 0,67 m, wykonany został przez firmę C. Voss & Sohn. Natomiast dzwony wykonane później, o średnicy 1,25 i 1,05 m, odlała firma Ulrich & Wuele. W kościele znajduje się piękny, barokowy ołtarz z początku XVIII wieku, oraz drewniane epitafium z 1610 roku. Epitafium zostało wykonane dla Heinricha von Borcke i jego żony Marii von Ramel. Renesansowa empora, wchodząca w skład wyposażenia kościoła, została wykonana z drewna w drugiej połowie XVI wieku. W kościele znajdują się płyty nagrobne. Są to cztery płyty wapienne, które zostały przeniesione z posadzki i zawieszone na ścianie po roku 1906. Godny uwagi jest również obraz olejny pochodzący z przełomu XVII i XVIII wieku, jak i ocynkowana misa chrzcielna z 1752 roku. W kościele znajdują się witraże, w większości pochodzące z 1906 roku i wykonane przez artystę Carla de Bouche.












Zamek - jedna z najlepiej zachowanych budowli mieszkalno-obronnych na Pomorzu. Obecnie zamek znajduje się w prywatnych rękach, jego właściciel specjalizuje się w obsłudze grup zorganizowanych w zakresie spotkań okolicznościowych, konferencji, wesel itp. Zamek (w jego pierwotnej formie) wznieśli na przełomie XIV i XV w. joannici, którzy od 1382 r. byli właścicielami Pęzina (nabyli go od rodu Borków). Zamek posiadał duże walory obronne zwiększone poprzez usytuowanie go w "widłach" dwóch cieków: Krępieli i Pęzinki. Budowla, powstała na sztucznym wzniesieniu, wzorowana była na zamkach w Łagowie i Swobnicy i składała się z czteroodcinkowego muru obwodowego tworzącego nieregularny czworobok oraz z budynku mieszkalnego przylegającego do wschodniego odcinka muru obronnego. W południowo - zachodnim narożu założenia wybudowano potężną wieżę ostatecznej obrony - tzw. stołp. Po II wojnie światowej zamek znalazł się we władaniu PGR-u w Pęzinie. Jego stan stopniowo się pogarszał. W 1977 przystąpiono do generalnego remontu zamku przeznaczając go na siedzibę Kombinatu Państwowych Gospodarstw Rolnych.
Skrzydło zachodnie (renesansowe)
Skrzydło przylega od swej strony południowej do wieży (stołpu) i ma zbliżoną do niego szerokość (ok. 10 m). Jest to budynek trójkondygnacyjny, podpiwniczony, jednotraktowy. Poszczególne kondygnacje składają się z klatki schodowej (pierwotnie drewnianej, po ostatnim remoncie - murowanej) oraz jednej dużej sali.
Skrzydło wschodnie (gotyckie i neogotyckie)
Obecne skrzydło wschodnie składa się z przylegających do siebie dłuższymi bokami dwóch skrzydeł: gotyckiego (od zachodu) i neogotyckiego (od wschodu). Tego typu rozwiązanie architektoniczne spotykane jest stosunkowo rzadko.
Skrzydło bramne
Skrzydło południowe lub bramne powstało w latach 1936-40 z wykorzystaniem istniejącego tu muru kurtynowego (obronnego) i znajdującej się w nim centralnie bramy przejazdowej.
Kurtyna północna
Od strony północnej dziedziniec zamkowy ograniczony jest murem kurtynowym, w którym w drugiej połowie XVIII w. wybito bramę umożliwiającą zejście do parku.
Wieża ostatecznej obrony (stołp)
Wieża znajduje się w południowo-zachodnim narożu zamku. Niższa partia wieży zbudowana została na planie kwadratu z głazów narzutowych. Wyższe partie zbudowane zostały z cegły i mają narys koła.




































Umieszczone zdjęcia wykonano: sierpień 2015