KARPACZ

http://polskiemiastawfotografii.blogspot.com/2010/10/karpacz.htmlKarpacz
miasto w województwie dolnośląskim, w powiecie jeleniogórskim. Położone w Sudetach Zachodnich, w dolinie rzeki Łomnicy.

Miasto jest położone w Karkonoszach, u stóp Śnieżki (1602 m n.p.m.), której polska część znajduje się w granicach miasta, w dolinie rzeki Łomnicy oraz potoków, będących jej dopływami. Osada poszukiwaczy złota powstała w XII wieku. Pierwsze zapiski o Karpaczu pojawiły się w „Księgach Walońskich” z końcem XIV wieku. Dzielnicę Płóczki po raz pierwszy wymieniono w dokumencie z dnia 21 maja 1418 roku. Podczas wojny trzydziestoletniej (1618-1648) na terenie Karpacza osiedlili się uciekinierzy religijni z Czech. Po wybudowaniu kaplicy św. Wawrzyńca na Śnieżce (poświęconej 10 sierpnia 1681 roku przez cysterskiego opata Bernarda Rosę), Karpacz znalazł się na szlaku tzw. turystyki pielgrzymkowej. W 1772 roku założono szkołę ewangelicką. Poświęcony 28 lipca 1844 r. drewniany kościółek ewangelicki, sprowadzony z norweskiego miasteczka Vang przez króla Prus Fryderyka Wilhelma IV, stał się atrakcją turystyczną Karpacza – znaną obecnie jako Świątynia Wang. W związku z napływem turystów w II połowie XIX wieku nastąpił rozwój osady: powstały hotele, zajazdy i gospody. W górnej części miasta (ówcześnie Brückenberg) w 1914 r. znajdowało się 12 hoteli i 54 pensjonaty, dysponujące łącznie około tysiącem miejsc noclegowych. W 1945 r. miejscowość została wcielona do Polski. Przez kilka pierwszych tygodni używano nazwy Szterlingowo, dla uczczenia dowódcy patrolu wojskowego, który jako pierwszy zdobył szczyt Śnieżki. Używano również nazwy Krzywa Góra (m.in. dla stacji kolejowej). Z kolei na początku 1946 r. Komisja Ustalania Nazw Miejscowości przyjęła nazwę Drogosławice, która wywołała protesty miejscowych mieszkańców. Ostatecznie Komisja zmieniła zdanie i w maju 1946 r. przyjęto obowiązującą do dziś nazwę Karpacz (nazwa ta pojawiła się już pod koniec 1945 r., czasem jako Karbacz). Pozostałą niemiecką ludność wysiedlono do Niemiec. W 1954 r. utworzono osiedle Karpacz. W 1960 r. z obszaru osiedla Karpacz ustanowiono miasto Karpacz. Karpacz zaliczany jest do znanych ośrodków turystycznych w Karkonoszach. Prócz popularnych tu możliwości zimowej turystyki sportowej, oferuje bogaty wachlarz turystyki górskiej, krajobrazowej. Posiada zasobną bazę noclegową (ok. 11 tys. miejsc noclegowych) i restauracyjno-wyżywieniową. Wielką atrakcją Karpacza są pobliskie Karkonosze z najwyższym szczytem Sudetów – Śnieżką.


"Umiejscowienie, rozciągłość i naturalny urok sprawiły, że miasteczko to stało się najlepszym punktem wypadowym na karkonoskie szlaki. Tym, którzy jeżdżą w Karkonosze miasto Karpacz z pewnością jest dobrze znane, pozostałym - na pewno się spodoba. Karpacz przyciąga swym urokiem. To bardzo gościnne miasteczko, które warto odwiedzić. Naszym zdaniem jest jedną z najpiękniejszych miejscowości wypoczynkowych w Polsce".

W XVIII i XIX wieku Karpacz zaczął zyskiwać popularność, jako miejscowość wypoczynkowa. Druga połowa XIX wieku była początkiem wzmożonej urbanizacji osady. Powstawała szybko baza służąca obsłudze rosnącej liczby turystów. Dziś zespół budynków o architekturze przypominającej styl alpejski stanowi atrakcję miasta i jest chroniony przez konserwatora zabytków. Miedzy innymi wzdłuż głównej ulicy Karpacza - Konstytucji 3 Maja - ciągną się pełne uroku zabytkowe kamienice. Większość z nich powstała w okresie nagłego rozkwitu popularności Karpacza. Obiekty te nierzadko pełniły funkcje gospod, zajazdów bądź hoteli a po II wojnie światowej znaczną ich część przekształcono w budynki FWP. Nastąpiła niebywała degradacja obiektów i dopiero w latach 90., gdy dostały się w ręce prywatne, zaczęto je kompleksowo odnawiać. Dziś świecą swoim dawnym blaskiem. Wśród najciekawszych pensjonatów Karpacza powstałych na przełomie XIX i XX wieku znajduje się budynek przy ulicy Parkowej 6. Posesja należała w ostatnich latach XIX wieku do Eduarda Pfaffego. W 1900 roku kupił ją Albert Krause, który rozbudował stojący tu budynek, tworząc jeden z reprezentacyjnych obiektów oferujących usługi noclegowe. Swój pensjonat nazwał „Villa Edelweiß”. Przed 1945 rokiem dom pełnił funkcje sanatorium dla rencistów. Po II wojnie światowej willa Alberta Krausego stała się Domem Wycieczkowym prowadzonym przez Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze. PTTK zrezygnowało z prowadzenia działalności w niszczejącym pensjonacie. Obiekt w latach 90. przejęli nowi właściciele. Przeprowadzili gruntowny remont, który zapewnił przystosowanie budynku do współczesnych wymogów. Dziś dawna „Villa Edelweiß” jest hotelem noszącym nazwę „Rezydencja” i jak na początku XX wieku zdobi centrum miasta. Budynek jest zabytkiem ujętym w rejestrze zabytków. Piękny też jest Hotel Mieszko z czerwonym dachem i wieżą zegarową.

Godnymi zobaczenia są wszystkie budynki i pensjonaty drewniane zabytkowe, które warto zobaczyć na własne oczy



































































Karpacz może pochwalić się pięknym, reprezentacyjnym deptakiem znajdującym się na głównej ulicy miasta – Konstytucji 3 Maja. Otaczają go restauracje, kawiarnie czy sklepy z pamiątkami. Powstał on dzięki wspólnej pracy urbanistów, architektów i projektantów miejskich przestrzeni. W związku z budową deptaka uruchomiono obwodnicę prowadzącą przez tunel znajdujący się pod stokiem Kolorowa. Dzięki temu główną ulicą Karpacza można bezpiecznie spacerować. Niegdyś ta ulica była bardzo ruchliwa. Można to zobaczyć na zdjęciach.





















W 2012 zakończono realizację tunelu pod stokiem „Kolorowa”, który umożliwił wyprowadzenie ruchu samochodowego z głównego ciągu komunikacyjnego miasta i przekształcenie go w deptak. Wykonany w technice odkrywkowej tunel o stalowej konstrukcji nośnej znajduje się na wysokości 637,75 m n.p.m., składa się z 854 segmentów, połączonych za pomocą 18 000 śrub i posiada wymiary: długość – 100 metrów, szerokość – 11 metrów, wysokość w najwyższym punkcie – 5,8 metra. Przez tunel przeprowadzono jezdnię o 2 pasach ruchu o szerokości 3,5 m każdy; nie posiada on natomiast chodników dla pieszych. Tunel został otwarty 18 grudnia 2012. Wraz z otwarciem obwodnicy ulica Konstytucji 3 Maja stała się ulicą jednokierunkową, na której ruch odbywa się według zasad właściwych dla strefy zamieszkania.






Ciężko w to dziś uwierzyć, jednak ponad sto lat temu Karpacz nie posiadał kościoła katolickiego. Miejscowość należała do parafii Miłków, a msze święte odbywały się w budynku szkoły katolickiej. Poprzez zabiegi architektoniczne szkole z zewnątrz próbowano nadać wygląd kaplicy. Pozwolenie na budowę karpackiego kościoła p.w. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny wydano w 1900 roku, a jego poświęcenie miało miejsce dokładnie dziesięć lat później. Cebulasty hełm oraz sylwetka świątyni nawiązują do tyrolskiego budownictwa epoki baroku. W 1979 roku rozpoczęto rozbudowę budowli. Wnętrze kościoła, stanowi późnobarokowy ołtarz z obrazem Nawiedzenia NPM z bocznymi figurami św. Piotra i św. Antoniego. W starszej części kościoła znajduje się pięć witraży przedstawiających: św. Henryka, św. Teodora, św. Bronisławę, św. Bernarda i św. Benedykta.




























Budynek dawnej szkoły katolickiej. Na ścianie budynku widoczny jest duży krzyż i figura Chrystusa.





Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa – zabytkowy kościół katolicki w Karpaczu. Zbudowany jako świątynia ewangelicka dzięki staraniom „Stowarzyszenia Budowy Kościoła”, na którego czele stał pastor Richard Gunther z Miłkowa. Uroczyste poświęcenie kościoła odbyło się 13.09.1908 r. pod przewodnictwem generalnego superintendenta D. Haupta. Od końca II wojny światowej służy katolikom.











W centrum Karpacza, nieopodal kościoła stoi budynek dawnej karczmy sądowej z XVII wieku - obecnej restauracji Bachus. Karczma służyła niegdyś dwóm celom. Z jednej strony stanowiła miejsce spotkań towarzyskich dla mieszkańców, z drugiej natomiast była siedzibą sołtysa, który tu właśnie przewodniczył rozprawom sądowym z udziałem wiejskich ławników.





Naprzeciw budynku "Bachus" rośnie wspaniały okaz starej lipy. Stanowi ona pomnik przyrody, bowiem wiek drzewa wynosi przeszło 250 lat. W obwodzie, lipa mierzy sobie ponad 5 metrów, a jej wysokość przekracza 22 metry. Lipa to drzewo przyjaźni i społeczności lokalnej. U Słowian i ludów Germańskich była czczona jako święte drzewo, często ucieleśniała centrum społeczności. Właśnie do tej lipy przylgnęła nazwa "sądowa", gdyż w czasie upałów, pod nią sądzono przestępców naruszających prawo osady Karpacz. Kary były surowe i niezależne od pochodzenia ludzi - szlachetnie urodzonych czy wieśniaków, parobków czy innych obwinionych. Na skwerku obok lipy rosną także inne ciekawe gatunki drzew jak np.: wierzba płacząca, świerk kłujący czy tulipanowiec amerykański. Obecnie, na ławeczkach pod drzewami chętnie odpoczywają mieszkańcy i turyści.









Budynek Muzeum powstał w latach 1932-36, dzięki inspiracji mieszkańców Krummhubel - Karpacza, z przeznaczeniem na Muzeum Regionalne. Funkcjonowało ono do 1946 r., po czym zostało zlikwidowane. Na początku lat siedemdziesiątych powstała w Karpaczu idea utworzenia Muzeum Sportu i Turystyki. Otwarcie Muzeum Sportu i Turystyki Regionu Karkonoszy w Karpaczu, jako filii Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie nastąpiło w 1974 r. Zbiory Muzeum składają się z eksponatów własnych od osób prywatnych, darów i przekazów oraz depozytów innych, lokalnych muzeów.









Muzeum "Karkonoskie Tajemnice" - w marcu 2011 r. w Karpaczu miało miejsce niezwykłe odkrycie. Podczas prac budowlanych prowadzonych przy ulicy Mickiewicza natrafiono na długą - 2,2 metrową - drewnianą laskę przypominającą berło zakończone głowicą z kryształem górskim. Przedmiot ten nazwany kosturem legendarnego Ducha Gór datuje się na około 100 lat. Odkrycie stało się impulsem do stworzenia w mieście swoistego muzeum propagującego historię Karkonoszy, przybliżającego życie dawnych mieszkańców oraz tutejsze podania i legendy. Inicjatorem pomysłu był Jakub Paczyński, pasjonat historii i kultury karkonoskiej. Muzeum „Karkonoskie Tajemnice” powstało przy wspomnianej na wstępie ulicy Mickiewicza. W stworzeniu ekspozycji wspomagali Jakuba Paczyńskiego doskonali artyści. Wizerunek Ducha Gór zwanego Rzepiórem lub Liczyrzepą stworzył na podstawie dawnej ikonografii Igor Morski. Rzeźba króla Karkonoszy, która stanęła przed budynkiem, powstała w pracowni rzeźbiarza Grzegorza Pawłowskiego. W „Karkonoskich Tajemnicach” poznamy nie tylko legendy o Duchu Gór, ale także historie tutejszych zielarzy i laborantów, górników i hutników. Zapoznamy się z dawnymi mieszkańcami pochodzącymi z dalekiej Walonii. Do prezentacji muzealnych wykorzystywane są najnowsze osiągnięcia multimedialne.


Skwer przy "Karkonoskich Tajemnicach" - w centrum Karpacza, tuż przy muzeum „Karkonoskie Tajemnice” znajduje się skwer będący miejscem wypoczynku nie tylko mieszkańców, ale również odwiedzających to piękne miasto turystów. Położony jest pomiędzy ulicami Konstytucji 3 Maja i Mickiewicza. Jest tam piękna murowana fontanna oraz muszla koncertowa. Warto zwrócić uwagę na dwie drewniane rzeźby.

Kościół Górski Naszego Zbawiciela (powszechnie znany jako Kościół Wang lub Świątynia Wang) – ewangelicki kościół parafialny w Karpaczu w Karkonoszach, przeniesiony w 1842 z miejscowości Vang, leżącej nad jeziorem Vangsmjosa w Norwegii. Kościół został zbudowany z sosnowych bali w miejscowości Vang w południowej Norwegii, na przełomie XII i XIII wieku. Powstał jako jeden z około tysiąca (przetrwało kilkadziesiąt) norweskich kościołów klepkowych (słupowych) – stavkirke. Uważany jest za najstarszy drewniany kościół w Polsce. W XIX wieku świątynia stała się już za mała na potrzeby ludności miejscowości Vang, która chcąc wybudować sobie nowy kościół musiała zaciągnąć pożyczkę na pokrycie kosztów budowy. Kościół był mocno zniszczony, ale nadawał się do sprzedaży w celu rozbiórki i odbudowania w innym miejscu. Wtedy norweski malarz Jan Krystian Dahl przebywający w Dreźnie skłonił pruskiego króla Fryderyka Wilhelma IV do jej zakupu dla berlińskiego muzeum. W 1841 rozebraną świątynię przewieziono najpierw do Szczecina, a potem do Berlina, jednak zaprzyjaźniona z królem hrabina Fryderyka von Reden z Bukowca przekonała go, żeby przewieźć ją na Śląsk. Argumentem było to, że gmina do której należał Karpacz Górny, Borowice, Wilcza Poręba i Budniki nie miała kościoła i była obsługiwana okazjonalnie przez duchownych z Kowar lub Miłkowa. Dokładne położenie wyznaczył dyrektor sobieszowskiego zarządu dóbr rodu Schaffgotschów wyliczając najkrótsze czasy dojścia z poszczególnych miejscowości. Wzięto też pod uwagę scenerię w jakiej miał stanąć kościółek. Świątynię najpierw Odrą przewieziono do Malczyc, potem drogą lądową do Karpacza Górnego, w którym znalazł się w roku 1842. 28 lipca 1844 świątynia Wang stała się kościołem miejscowej parafii ewangelickiej i jest nim nadal. Stanowi atrakcję turystyczną Karpacza. Konstrukcja kościoła wykonana jest bez użycia gwoździ, wszystkie połączenia zrealizowano przy pomocy drewnianych złączy ciesielskich. Wnętrze świątyni ozdobione jest oryginalnymi zdobieniami i rzeźbami. Bryła obiektu podczas prac konserwatorskich, zgodnie z XIX-wiecznymi trendami konserwatorskimi, uległa znacznej rozbudowie. Dobudowano też wysoką kamienną dzwonnicę, która chroni drewnianą świątynię przed wiatrem znad Śnieżki. Kościół posiada 3 dzwony: Owieczka Boża, Ojcze nasz i Chwała Chrystusowi. W latach 1963-1965 przeprowadzono prace konserwatorskie. Odnowiono malowanie elementów drewnianych. Wymieniono pokrycie dachowe z łupku na gont przycinany według wzorów norweskich. Wykonano instalację elektryczną i ogrzewanie.




























Nocne zdjęcia świątyni.



















Wnętrze świątyni.




Pomnik Fryderyki von Reden został ufundowany w 1856 roku przez króla Fryderyka Wilhelma IV. Jest to płyta pamiątkowa z epitafium hrabiny, z jej podobizną w medalionie. Ciekawym elementem jest źródełko, które wypływa z płyty poświęconej wspomnianej postaci. Hrabina von Reden żyła w latach 1774-1854. Wraz ze swoim małżonkiem założyła Związek Biblijny na Śląsku, rozpowszechniła biblię jeleniogórską. Jej największą zasługą jest uratowanie przed zniszczeniem kościoła Wang.

Cmentarz przy Świątyni Wang - cmentarz górski został założony wraz z przeniesieniem Świątyni Wang w Karkonosze. Był on cmentarzem parafialnym nowo założonej parafii w Karpaczu Górnym. Na cmentarzu znajdują się groby wielu ofiar Karkonoszy, również turystów, którzy stracili życie w górach na początku XX wieku. Od roku 2001, po wielu latach przerwy, znów odbywają się pochówki w tym miejscu. Parafianie mogą być pogrzebani w urnach. We wrześniu 2001 roku pochowano tam prochy Henryka Tomaszewskiego - twórcy Wrocławskiego Teatru Pantomimy. 29 kwietnia 2014 roku na cmentarzu przy świątyni Wang został pochowany Tadeusz Różewicz.















Przez Karpacz płynie rzeka Łomnica oraz potoki, będące jej dopływami. Rzeka górska o długości około 20 km, należąca do zlewiska Morza Bałtyckiego, lewy dopływ Bobru, powierzchnia zlewni 117 km². Wypływa w okolicach Równi pod Śnieżką przepływa przez Mały Staw. Przepływa przez Karpacz, Miłków, Mysłakowice, Łomnicę. Do Bobru wpada w okolicy pałacu we wsi Łomnica.































Zapora na Łomnicy – półkolista zapora wodna, z pięcioma przelewami, na rzece Łomnica, w Karpaczu. Zapora zbudowana jest z granitowych bloków, korona ma długość około 105 m, powstała w latach 1910 – 1915. Ma pojemność nominalną 540.000 m3. Przyczyną, dla której została zbudowana, była katastrofalna powódź z 1897. Utworzony przez nią zbiornik wodny gromadzi nie tylko nadmiar wód opadowych, ale też rumosz skalny. Korona zapory udostępniona jest dla ruchu pieszego i prowadzi przez nią czerwony szlak turystyczny.
























Dziki Wodospad – zapora przeciwrumoszowa na Łomnicy. Łomnica jest małą rzeką, zwłaszcza w górnym odcinku. Jednak duży spadek (927 metrów na długości około 19 km) oraz położenie na dnie dużej doliny o stromych zboczach powoduje, że w czasie ulewnych deszczów lub roztopów szybko przybiera, a wezbrane wody niosą duże ilości kamieni i drzew. W XIX wieku trzykrotnie wylewy rzeki spowodowały znaczne straty. W 1816 rzeka wezbrała w wyniku oberwania chmury. Straty powodziowe w Miłkowie i reszcie Kotliny Jeleniogórskiej wyniosły ponad 109 tysięcy talarów. W 1844 fala, niosąca krę, kamienie i drzewa, spowodowana zejściem lawiny do Wielkiego Stawu zniszczyła młyn w Karpaczu. Kolejna powódź nastąpiła w 1897. Uszkodzeniu i zniszczeniu uległo wtedy wiele domów, dróg i mostów. Postanowiono wtedy wybudować obiekty mające zmniejszać skalę powodzi. Jedną z tych budowli była zapora przeciwrumoszowa powyżej Karpacza, zbudowana w latach 1910-1915, nazwana później Dzikim Wodospadem. Budowle postawione na początku XX wieku wykazały swą przydatność w czasie powodzi w 1997. Dziki Wodospad jest popularnym celem spacerów turystów.











Niepowtarzalne walory przyrodnicze Karkonoszy sprawiły, że w 1933 roku, w miejscach szczególnie cennych i zagrożonych działalnością człowieka, powołano pierwsze rezerwaty przyrody: Śnieżne Kotły, Czarny Kocioł, Kocioł Łomniczki, Kocioł Małego Stawu oraz Kocioł Wielkiego Stawu. Po kilkunastu latach przygotowań, 16 stycznia 1959 roku został oficjalnie utworzony Karkonoski Park Narodowy. Park zajmuje powierzchnię 5580 hektarów, z czego 3942 ha to lasy (głównie ochrona częściowa), a 1726 ha to piętro subalpejskie i alpejskie (ochrona ścisła). Obszar parku leży administracyjnie na terenach 6 gmin: Szklarskiej Poręby, Piechowic, Jeleniej Góry, Podgórzyna, Karpacza i Kowar. Park obejmuje Główny Grzbiet Karkonoszy od zachodnich zboczy Mumlawskiego Wierchu po Przełęcz Okraj na wschodzie. Dodatkowo do Parku zaliczają się też dwie enklawy na Pogórzu Karkonoskim: Góra Chojnik i Wodospad Szklarki. Ponadto, od 1986 roku Karkonosze i Góry Izerskie tworzą też Obszar Chronionego Krajobrazu. Podobną rolę spełnia utworzony w 1989 roku Rudawski Park Krajobrazowy, stykający się z terenem Karkonoskiego Parku Narodowego od strony wschodniej.

Aby przyspieszyć i ułatwić turystom zdobywanie szczytu Śnieżka, w 1959 roku zbudowano Miejską Kolej Linową, którą można wjechać na Kopę - 1375 m n.p.m i stamtąd już przejść spacerkiem do Domu Śląskiego i na Śnieżkę. Długość tej kolejki krzesełkowej to 2229 metrów. Różnica poziomów wynosi 530 metrów, a wjazd na górę zajmuje około 15-20 minut. Wyciąg jest w stanie przewieźć około 600 osób na godzinę. Dolna stacja wyciągu znajduje się na terenie Białego Jaru, na wysokości 820 m n.p.m. i czynna jest w godzinach 8:30-15:30.

Karkonosze to najwyższe pasmo Sudetów, rozciągające się na przestrzeni ok. 70 km - od Przełęczy Szklarskiej na zachodzie do Przełęczy Lubawskiej na wschodzie. Szerokość pasma waha się od 8 do 20 km. Karkonosze zajmują powierzchnię ok. 650 km2, z czego do Polski należy 185 km2, czyli niespełna 30%. Granica polsko-czeska przebiega górnym grzbietem Karkonoszy. Najwyższym szczytem naszych gór jest Śnieżka (1602 m n.p.m.).
Śnieżkanajwyższy szczyt w Karkonoszach (według źródeł polskich 1602 m n.p.m., zaś według najnowszych pomiarów czeskich 1603 m n.p.m.) i jednocześnie w całych Sudetach, a także najwyższy szczyt Czech, województwa dolnośląskiego i całego Śląska. Położona na granicy polsko-czeskiej, góruje nad Kotliną Jeleniogórską (deniwelacja ta wynosi około 1200 metrów, jednak nie jest uważana za największą w Polsce - ta przypada Rysom względem Morskiego Oka - ze względu na niepewność tegoż punktu odniesienia), wystając 200 metrów ponad Równię pod Śnieżką.

Kopa, Czarna Kopa lub Mała Kopa - szczyt w Karkonoszach. Kopa położona jest na wschodnim krańcu Śląskiego Grzbietu. Zbudowana jest z granitu karkonoskiego. Jest niewielką wyniosłością na Równi pod Śnieżką. Jest kulminacyjnym punktem Kompleksu Narciarskiego Kopa i znajduje się tu początek tras narciarskich. Na górę można wjechać z Karpacza koleją krzesełkową „Kopa” (zajmuje to 15 minut). Jest to najłatwiejszy sposób dotarcia na Śnieżkę.



















































W latach powojennych uruchomiono w Karpaczu (wys. 700 m n.p.m.) klimatologiczna stację meteorologiczną. Jej poprzedniczka, na wys. 605 m n.p.m., istniała i prowadziła pomiary meteo już w 1891 r. Pierwsze notatki o Karkonoszach, którym można przypisać charakter meteorologiczny, związane są z barometrycznymi pomiarami wysokości Śnieżki. Równolegle zaczęto się interesować obserwacjami nieba i zjawiskami meteorologicznymi. Na początku XIX w. przeznaczono pomieszczenie opuszczonej kaplicy na cele obserwacji. Na najwyższym szczycie Karkonoszy - Śnieżce, rozpoczęto obserwacje meteorologiczne w 1824 r. Jak się później okazało, ze względu na jakość pomiarów był to naprawdę świetny krok. Następne stacje powstały w 1880 r., oficjalnym zarządzeniem Królewskiego Instytutu Meteorologicznego ówczesnych Prus, nad Śnieżnymi Kotłami i na Śnieżce. Kolejnym Obserwatorium był budynek typu wieżowca, o konstrukcji drewnianej z tarasem obserwacyjnym, zabezpieczony od wiatrów specjalnymi odciągami. Obserwatorium wyposażono w wysokiej klasy sprzęt pomiarowy. Poza tym w czasie II Wojny Światowej obserwatorium to służyło dla Luftwafe. Punkt nasłuchowy i centrum łączności mieściło się natomiast w pobliskim schronisku. W roku 1946 obiekt przyłączono do polskiej służby meteorologicznej, z zachowaniem nieprzerwanego ciągu obserwacji. Ze względu na zły stan budynku, podjęto decyzję budowy nowego Obserwatorium. Nowy budynek Obserwatorium Meteorologicznego na Śnieżce zaprojektował doc. dr inż. Witold Lipiński. Budowa trwała w latach 1969 - 1974 r. i w tymże roku o godzinie 00:00, w noc pełną gwiazd i wspaniałej widoczności, rozpoczęto obserwacje meteorologiczne. Obserwatorium z racji swego położenia, stanowi ważny i unikalny punkt obserwacyjny w Europie, a dzięki powstałemu jednocześnie zapleczu biurowo-mieszkalnemu, stanowi nowoczesną placówkę naukowo-pomiarową, zaspokajającą potrzeby regionu i kraju. Zakres obserwacji obejmuje pomiary: promieniowania słonecznego, zanieczyszczenia atmosfery, radioaktywności powietrza oraz standardowe obserwacje meteorologiczne dla potrzeb służby pogody. Obserwatorium Wysokogórskie im. Tadeusza Hołdysa na Śnieżce współpracuje z mediami i popularyzuje prace Instytutu IMIGW we Wrocławiu poprzez "Punkt Edukacji Ekologicznej". Można tu uzyskać informacje o metodach i przyrządach pomiarowych. "Punkt Edukacji Ekologicznej" prezentuje specyfikę pracy w warunkach górskich (radio, telewizja, prasa). Budynek ma formę trzech połączonych ze sobą brył w kształcie dysków (czasami nazywanych również talerzami lub spodkami, w związku z podobieństwem do latających talerzy). Witold Lipiński tak tłumaczył kształt budowli: W latach pięćdziesiątych wiele mówiło się o niezidentyfikowanych pojazdach latających, a mnie zawsze fascynowały linie krzywe i kuliste przestrzenie – postanowiłem, że obserwatorium PIHM na Śnieżce będzie miało kształt talerzy. Konstrukcję dysków stanowi stalowa kratownica, oparta centralnie na betonowym fundamencie. W założeniu budynek miał zastąpić stare obserwatorium oraz stare schronisko z 1862, w związku ze złym stanem technicznym budynków i wzrostem ruchu turystycznego. Docelowo nie przewidziano jednak w nim funkcji noclegowych, lokalizując w obiekcie tylko obserwatorium i restaurację. 11 marca 2009 r. meteorolodzy pracujący w obserwatorium odczuli niewielki wstrząs. 12 marca 2009 słychać było głośny trzask i zauważono pęknięcia ściany i wybrzuszenie podłogi w górnym dysku obserwatorium. Nastąpiła ewakuacja pracowników z obserwatorium oraz przeniesienie aparatury pomiarowej do środkowego dysku. Obiekt oraz szlaki turystyczne prowadzące na szczyt od polskiej strony zamknięto w piątek 13 marca. 16 marca doszło do katastrofy budowlanej. Uszkodzona została stalowa konstrukcja wspierająca górny dysk – nastąpiło oderwanie się wsporników od trzonu żelbetowego z jednoczesnym uszkodzeniem obudowy na 2/3 obwodu. Pod koniec marca rozpoczęły się prace rozbiórkowe uszkodzonej części dysku górnego. W październiku 2009 zakończono odbudowę dysku. 1 listopada 2015 IMiGW zamknął niestety do odwołania cały obiekt - zarówno obserwatorium, jak i część restauracyjną.
















































Kaplica św. Wawrzyńca na Śnieżce – zabytkowa kaplica na Śnieżce, wpisana do rejestru pod pozycją A/1366/494 z dn. 11 grudnia 1958 roku. Kaplica św. Wawrzyńca na Śnieżce jest najwyżej położonym zabytkiem sztuki barokowej w Polsce i czynnym obiektem sakralnym. Co roku w dniu św. Wawrzyńca, 10 sierpnia, odbywa się na wysokości 1602 m n.p.m. uroczysta msza. Budowla jest typu rotundowego o wysokości 14 m zbudowana na planie koła o średnicy ok. 7 m z dostawionym kwadratowym przedsionkiem. Wnętrze sklepione spłaszczoną kopułą pokryte malowidłami z lat osiemdziesiątych XIX wieku. Kaplica zbudowana w stylu barokowym z kamienia łamanego, posadowiona na kamiennym fundamencie. Całość oszalowana deskami w ułożeniu pionowym, które zastąpiły pierwotny gont. Na zewnątrz rotunda zwieńczona jest namiotowym stożkowym dachem pokrytym gontem. Prostokątna przybudówka ułożona prostopadle do osi kaplicy, zwieńczona stożkowym dachem krytym gontem. Okna owalne, od dołu ścięte, wypełnione współczesnym szkłem witrażowym. Wyposażenie kaplicy jest bardzo skromne, zawiera tylko ołtarz oraz figury Matki Bożej, św. Wawrzyńca i św. Wojciecha. W przedsionku na murze znajdują się tablice pamiątkowe oraz epitafium z 1828 roku Jana Pieniążka – Odrowąża, który prawdopodobnie utonął w bagnach pod Śnieżką.






















Poczta Czeska "Aneżka" - otwarta w 2007 r. Została wybudowana na fundamentach starego schroniska.




Obok Poczty Czeskiej znajdowała się niegdyś górna stacja wyciągu krzesełkowego z Pecu pod Snezkou. Teraz jest to już kolejka linowa kubełkowa.











Po czeskiej stronie stoi "pomnik" tzn. pozostałość po starym wyciągu krzesełkowym.


Krzyż z tablicą pamiątkową upamiętniającą czeskich ratowników górskich - w dniu 16.01.1975 r. dwóch czeskich ratowników górskich: Jan Messner i Stefan Spusta zginęli podczas akcji ratowania turysty na zboczach Śnieżki. Akcja rozegrała się w skrajnych warunkach atmosferycznych. W miejscu tym znajduje się krzyż z tablicą pamiątkową w języku czeskim. Na tablicy znajdują się wizerunki bohaterskich ratowników. Miejsce tragedii widoczne jest po prawej stronie wchodząc na Śnieżkę stromym podejściem, niedaleko od szczytu.


Strzecha Akademicka – schronisko PTTK znajdujące się na terenie Karkonoskiego Parku Narodowego, na jednym ze szlaków prowadzących z Karpacza na Śnieżkę. Położone 1258 m n.p.m., pomiędzy Kotłem Małego Stawu i Białym Jarem, około 10 minut drogi od innego schroniska, Samotni.  


















Samotnia – Schronisko PTTK im. Waldemara Siemaszki nad Małym Stawem, w Kotle Małego Stawu, w Karkonoszach. Do schroniska można dojść niebieskim szlakiem od Świątyni Wang (około 1 godz.) lub zejść od strony Strzechy Akademickiej (około 10 min). Obecnie schronisko posiada 49 miejsc noclegowych. Znajduje się tam również bufet, punkt informacji turystycznej, punkt GOPR oraz ścianka wspinaczkowa.























































































































Schronisko Górskie „Dom Śląski” (czasami występuje pod nazwą „Śląski Dom”, historycznie niem. Schlesierhaus) – turystyczne schronisko górskie w Sudetach w paśmie Karkonoszy położone na wysokości 1400 m n.p.m.Schronisko położone jest w Karkonoszach we wschodniej części Równi pod Śnieżką na Przełęczy pod Śnieżką przy granicy czesko-polskiej (jest to najwyżej położone schronisko w Sudetach Polskich). W pobliżu schroniska zachował się fragment tundry norweskiej z charakterystycznym niskim trzycentymetrowym wrzosem. Torfowiska na Równi po Śnieżką, nieopodal schroniska, należą do najwspanialszych w Europie. Obok schroniska znajdowało się turystyczne przejście graniczne.



































Pielgrzymy - najwyższa grupa skałek w Karkonoszach, zlokalizowana na wyrównanej powierzchni, na wysokości 1204 m n.p.m. w północno-wschodnim zboczu Smogarni. Składa się z trzech równoległych do siebie murów skalnych o długości dochodzącej do 100 metrów. Na powierzchni bloków skalnych widoczne są dobrze wykształcone kociołki wietrzeniowe, często wypełnione wodą, niekiedy układające się w kaskady połączone wąskimi rynienkami. Ich miejscowa nazwa - misy ofiarnicze - wzięła się z legendy o zagłębieniach jako rytualnych misach, w których składano bóstwom krwawe ofiary.











Słonecznik - jest to forma skalna, składająca się z kilku silnie spękanych granitowych ostańców, z których północny filar, oglądany od wschodniej strony przypomina wykutą w skale postać ludzką. Położona na wysokości 1423 m n.p.m., wznosi się na wysokość 12 m. Góruje nad Karpaczem Górnym i okolicami, jest najbardziej charakterystyczną i najlepiej widoczną skałą w Karkonoszach, którą widać prawie z całej Kotliny Jeleniogórskiej. Fantazyjne kształty skały to efekt złożonego i długotrwałego procesu erozyjnego, podczas którego zostały usunięte elementy mniej odporne na działanie warunków atmosferycznych, a pozostały odporniejsze. Było to możliwe dzięki istnieniu ciosu, czyli naturalnych spękań biegnących w trzech kierunkach. Słonecznik zalicza się do najciekawszych i najchętniej odwiedzanych skałek karkonoskich.




Krucze Skały - to ciąg kilku wychodni skalnych zbudowanych z granitognejsów o wysokościach dochodzących do 25 m, wyrastających ze zbocza doliny Płomnicy. Doprowadza do nich od ulicy Skalnej wyraźna, oznaczona drogowskazem ścieżka, odbijająca w prawo, tuż za mostem na Płomnicy. Atrakcją Kruczych Skał są dwie niewielkie, umieszczone jedna nad drugą, w jednym z filarów skalnych sztolnie, których głębokość dochodzi do 8 m. Powstały w wyniku wyeksploatowania gniazd pegmatytów w XIX w.







Orlinek im. Stanisława Marusarza - skocznia narciarska w Karpaczu o rozmiarze HS-94m. Jest to skocznia normalna o punkcie konstrukcyjnym K85. Jej nazwa pochodzi od istniejącej w mieście w latach 1945-1946 szkoły Orląt. Pierwsza drewniana skocznia została zbudowana w tym miejscu już w 1912 roku. Zawaliła się pod koniec lat 70. XX wieku. Obecna, metalowa skocznia wzniesiona została w 1979 roku. Rozgrywane są na niej zawody krajowe oraz rzadziej zawody międzynarodowe. Odbyły się tu m.in. Mistrzostwa Świata Juniorów. W okresie letnim skocznia udostępniana jest do uprawiania różnego rodzaju sportów ekstremalnych. Znajduje się na niej punkt widokowy z piękną panoramą na Karpacz i Karkonosze.











Centrum Rekreacji i Sportu "Kolorowa" - to letni tor saneczkowy. Zjazd rynną o długości 1060 metrów odbywa się w specjalnym saneczkowym pojeździe, wyposażonym w zabezpieczenia i hamulec bezpieczeństwa. Na trasie usytuowane są tunele, uskoki, oczka wodne i liczne wiraże. Zjazd odbywa się z prędkością 30-35 km/h i trwa ok. 6 minut.

















Ciekawym przeżyciem i świetną atrakcją zarówno dla dzieci, dla dorosłych jak i dla seniorów jest wycieczka po Karpaczu i okolicy stylową kolejką turystyczną KARPACZ - EKSPRES. Kolejka kursuje w "długie weekendy" w miesiącach maj, czerwiec i wrzesień, oraz we wszystkie dni wolne od nauki szkolnej w okresie od 15 czerwca do 15 września.


W Karpaczu Górnym, przy ul. Karkonoskiej 53 stoi miniaturowy młyn, zwany Młynkiem Miłości. Według legendy, dawno temu stał w tym miejscu prawdziwy młyn, a woda wybijająca pod nim miała cudowną właściwość odwzajemniania miłości. Wiedziała o tym doskonale córka ówczesnego młynarza, która zakochana w Duchu Gór pragnęła, by ten napił się magicznej wody. Legenda przetrwała do dziś i obecnie, pod młynkiem spotkać można całujące się zakochane pary. Wszystko po to, aby mieć pewność dozgonnej miłości swej drugiej połówki. Stary młyn zmodernizowano pod koniec 2012 roku, według pomysłu Janusza Motylskiego i można go już podziwiać w nowej odsłonie. 60 lat wcześniej natomiast, mały wiatrak wybudował Pan Władysław Przytuls, kierownik DW Syrena, przy którym ulokowana jest ta niewielka budowla.








Western City - to park rozrywki osadzony w westernowym klimacie, mieszczący się w Ściegnach, tuż obok Karpacza. Jego powierzchnia to około 65 hektarów pastwisk, zagród i miasteczko kowbojskie. Na kompleks składa się stylizowana zabudowa, w skład której wchodzą m.in. Saloon, biuro szeryfa, bank, sklep kolonialny czy poczta. Znajduje się tu ponad 40 koni, większość z wywodzącej się z Dzikiego Zachodu rasy – American Quarter Horse. Szczególną atrakcją Western City są specjalne pokazy – codziennie o godzinie 15:10 ma miejsce inscenizacja napadu na bank, z kolei o godzinie 12:00 można obejrzeć pojedynek rewolwerowców. Na odwiedzających czeka tu moc atrakcji i możliwości. Można sprawdzić swoje umiejętności w wielu konkurencjach zręcznościowych, jak choćby rzut do celu nożem, włócznią, strzelanie z łuku, wspinanie się na pal. Na miejscu znajduje się również strzelnica, a dorośli mogą nauczyć się rzucać prawdziwym lassem. Zaraz za miasteczkiem znajduje się Gold City, a więc centrum płukania złota. Instruktorzy szkolą, jak płukać złoto starą, traperską metodą. Mało tego – raz do roku organizowane są tu Mistrzostwa w Płukaniu Złota. Jest tu także mini zoo, w którym obejrzeć można konie, kozy, kuce, owce, kozły, krowy, osły, jaki, daniele oraz bizony. W całym miasteczku natrafić można na wiele indiańskich akcentów. Codziennie o godzinie 13:00 mają miejsce pokazy tańca indiańskiego. Po tutejszym stawie można przepłynąć się indiańską łodzią canoe. Poza tym, w Western City można odnaleźć wiele indiańskich rekwizytów, a raz do roku, można wziąć udział w Dniach Indian, przybliżających ich kulturę. Dodatkowymi atrakcjami tego wyjątkowego miejsca są byk mechaniczny, bicie monet, ścieżka edukacyjna, możliwość nabycia dolara z własną podobizną, możliwość nauki jazdy konnej w stylu western i wiele, wiele innych! To zatem fantastyczna, rodzinna rozrywka, która nie pozwoli dzieciom i dorosłym na choćby sekundę nudy.












































































Hornfelsy - są to wyjątkowo twarde i odporne na wietrzenie skały. Najbardziej znanym miejscem występowania hornfelsu jest Śnieżka. Jednak przy ul. Obrońców Pokoju w Karpaczu, w wyniku prac budowlanych odsłonięto fragment kry hornfelsowej, dzięki czemu można z bliska zobaczyć jak wygląda jedna z najtrwalszych skał występujących w Polsce. Monumentalna rzeżba Ryszarda Zająca z 1988r. pt. "Hymn Karkonoski" została wykuta w tej skale. "Góry i pagórki wybuchną przed wami okrzykiem pełnym radości"- głosi napis na pomniku.

Dawny pałac Charlottenheim - Pałac Margot wybudowano w 1888 roku z piaskowca, cegły i pruskiego muru. Właścicielką pałacu była Charlotta Hohenzollern, księżniczka Prus. Po II wojnie Światowej pałac zamieniono na Dom Matki i Dziecka, a potem na państwowy dom wczasowy. Obecnie po remoncie pełni rolę hotelu.









































Wyciąg krzesełkowy "Biały Jar" - jest to nowy wyciąg krzesełkowy zbudowany w 2011 roku. Dolna stacja znajduje się przy glównej samochodowej drodze w Karpaczu, tuż przy rezydencji Biały Jar. Górna natomiast usytuowana jest niedaleko dolnej stacji wyciągu na Kopę. Jest to najnowocześniejszy, 6- osobowy wyciąg narciarski marki Doppelmayr. Krzesełka są podgrzewane, a kabiny zamykane. Dostępny jest dla osob starszych i niepełnosprawnych. Przystosowany jest do przewozu nart, rowerów oraz wózków inwalidzkich. W ciągu godziny przewozi 1800 osób, dzięki czemu nie ma tam kolejek oczekujących na wjazd.




Rezydencja "Biały Jar" - na skrzyżowaniu ulic: Karkonoskiej, Olimpijskiej i Konstytucji 3 Maja znajduje się okazała, zabytkowa willa utrzymana w stylu górskim okresu międzywojennego. Jest to wspaniały zabytkowy obiekt, który po odrestaurowaniu prezentuje się znakomicie. Murowany budynek posiada dach kryty dachówką. Jego ozdobą są niewątpliwie elementy drewniane. Obecnie jest to rezydencja posiadająca pokoje hotelowe, restaurację oraz spa.


Park linowy "Tarzan " znajduje się w Karpaczu przy ul Gimnazjalnej, niedaleko Białego Jaru. Wybudowany został w 2009 roku. Na terenie parku znajduje się 46 atrakcji zarówno dla dzieci, jak i dla dorosłych. Wymienić należy m.in. tyrolkę, skok Tarzana, most linowy, kładki, skok indiański i wiele innych. Nowością jest trasa dla dzieci poniżej 1,30 m wzrostu, nazwana "Baby Tarzan". O bezpieczenstwo użytkowników dba doświadczona i wykwalifikowana obsługa. Jest to obiekt całoroczny. Godziny otwarcia uzależnione są od pory roku.


Całoroczne lodowisko syntetyczne - w Karpaczu przy ul. Gimnazjalnej 2 znajduje się całoroczne lodowisko syntetyczne. Usutuowane jest niedaleko Białego Jaru, tuż przy Parku Linowym "Tarzan". Położenie jest bardzo dobre, gdyż chętni mogą skorzystać z lodowiska, a kto nie jest zainteresowany szusowaniem po lodzie, może wybrać się do parku linowego. Tafla lodowa mieści się pod ogromnym namiotem. Lodowisko czynne jest w sezonie w godzinach od 10.00 do 22.00, natomiast poza sezonem od 10.00 do 19.00 lub 20.00.


Inne zdjęcia zrobione podczas pobytu w Karpaczu.
































































































Umieszczone zdjęcia wykonano: styczeń 2008, maj 2009, styczeń i sierpień 2010,  maj 2011, wrzesień 2015.