PANKÓW

Panków
wieś położona w województwie dolnośląskim, w powiecie świdnickim, w gminie Świdnica.

Pierwsza wzmianka o miejscowości znajduje się w łacińskim dokumencie z 1250 roku wydanym przez papieża Innocentego IV w Lyonie gdzie wieś zanotowana została w zlatynizowanej, obecnie używanej, polskiej formie „Panckov”. Początki siedziby rycerskiej w Pankowie sięgają XIV wieku. W dokumentach księcia Bolesława II Świdnickiego z 1360 roku wymieniony został Kune z Pankowa. W 1371 roku wymienia się właściciela Niegoszowa Knurmanna pochodzącego z Pankowa (von Pankendorf auf Nitschenforf). W 1405 roku wzmiankowany jest Hans von Schellendorf, w 1517 roku – Christoph von Bock. W kolejnych latach wzmiankowani są potomkowie rodu von Bocków: w 1548 roku – Han, w 1568 r. – bracia Konrad i Christoph, w 1587 r. – John, w 1592 r. – Albrecht, w latach 1594 i 1615 – Kasper. W połowie XVII wieku majątek posiada Chritoph von Schindel – w 1650 r. W 1674 r. – Gottfried von Zedlitz, w 1694 roku Panków jest własnością Friedricha von Zedlitz; w 1733 roku majątek przejęli potomkowie Hansa Christopha barona von Schweinitz auf Tscheplau, w 1737 roku – Hans Chritoph hrabia von Schweinitz, w 1743 roku – Friendich Wilhelm baron von Poradowski, w 1746 r. – David Sigmund hrabia von Zedlitz. W 1848 roku Panków został kupiony przez rodzinę von Salich z Kraskowa. W jej to rękach majątek pozostaje aż do czasów II wojny światowej. 7 marca 1848 roku właścicielem majątku został Georg Gustay Rudolf von Salich. W latach 1861-1886 właścicielem majoratu ustanowionego w 1858 roku był Arthur Rudolf Otto von Salisch, w latach 1891-1930 Gotthilf von Salish ( w 1909 roku do dóbr należał Schafereivorwerk), w roku 1937 pani Doberentz z domu Kothe Drescher. W 1785 roku w Pankowie były dwa folwarki oraz młyn wodny. Wieś liczy wówczas 16 zagrodników i 15 chałupników. W 1830 roku była w miejscowości ewangelicka szkoła, w 1845 roku ponadto tartak oraz kamieniołom należący do dominium. Panków leży nad rzeką Bystrzycą w rozgałęzieniu dróg z Śmiałowa do Niegoszowa i Wietrznej.

Budowla zamkowa wzniesiona została w północnym krańcu wsi, przy drodze z Wierzbna do Śmiłowic, umiejscowiona na zalewowym terenie na północnym brzegu rzeki Bystrzycy, na nieregularnej, zbliżonej do czworoboku sztucznej wyspie otoczonej forsą z wodą, n którą prowadzi czteroprzęsłowy most. Prawdopodobnie mury obwodowe skrzydła wschodniego stanowią fragment pierwotnej siedziby rycerskiej o charakterze obronnym. Obronność zapewniały wody stawu i forsa. W drugiej połowie XV wieku została dobudowana wieża przybrana i most. Siedziba została rozbudowana w końcu XVI, z którego to czasu pochodzić może niewielki zachowany fragment sgraffita geometrycznego w wewnętrznym narożniku dziedzińca na skrzydle wschodnim, przy wieży. Gruntownej przebudowie zostało poddane założenie po 1399 roku przez Friedricha von Zedlitz. Z okresu tej przebudowy pochodzą zachowane fragmenty malowideł w pomieszczeniu zajmującym południowo-zachodni narożnik założenia. Zamek restaurowany był w końcu XIX wieku, po 1945 roku opuszczony, obecnie ruina.

Przy fosie przed wejściem na teren pałacowy znajduje się najstarsza datowana (20.03.1494r.) na Śląsku kapliczka pokutna.

Na wschód od wyspy zamkowej założony został na planie podkowy majdan folwarczny z zabudową pochodzącą z ostatniej ćwierci XIX wieku (najstarszy zachowany budynek z 1871 roku). Cennym elementem krajobrazu jest aleja na grobli przeciwpowodziowej rzeki Bystrzycy. Zabudowania wsi w układzie wielodrożnym zlokalizowane są na przeciwległym niż budowla zamkowa brzegu Bystrzycy.

W skład zespołu zamkowego wlicza się:

Most na fosie, murowany, XVI w., po 1699 r.

Zespół folwarku zamkowego:

- Stajnia I, murowana,

- Stajnia II, murowana,

Zagroda nr 2:

- Dom mieszkalny nr 2, murowany,

- Stodoła, murowana, -szachulcowa, .

Dom mieszkalny nr 3, murowana,

Dom mieszkalny nr 33, murowana,

Stodoła, nr 26, murowana, -szachulcowa, ok. poł. XIX w.

Liczne stanowiska archeologiczne: relikty z epoki brązu, epoki kultury łużyckiej, kultury przeworskiej i późnego średniowiecza.