BUDZÓW

http://polskiemiastawfotografii.blogspot.com/2010/10/budzow.htmlBudzów
wieś w województwie dolnośląskim, w powiecie ząbkowickim, w gminie Stoszowice.

Miejscowość założona na przełomie XII i XIII wieku. W dokumencie z 1207r. Budzów wzmiankowany był jako Rogitnice. W źródle z 1254r. pojawia się jako Schonenwalde i ta nazwa, w nieco zmienionej formie funkcjonowała przez następne stulecia. Wioska była własnością zakonu cystersów z Henrykowa. W XVII wieku w Budzowie wzniesiono pierwszą letnią rezydencję dla opata klasztoru henrykowskiego. Obecny barokowy pałac został zbudowany na przełomie XVII i XVIII w. W tym czasie majątek w Budzowie w dalszym ciągu pozostawał własnością zakonu cystersów. Po sekularyzacji majątków kościelnych w Prusach w 1812r. posiadłość w Budzowie przejęło państwo. Niedługo później dobra ofiarowano generałowi porucznikowi von Steinmetz. W 1824r. posiadłość wykupiła gmina, która już cztery lata później odsprzedała ją Antonowi Halsterowi. Anton Halster pozostał właścicielem majątku przynajmniej do 1845r. Przed 1856r. dobra w Budzowie nabył Emanuel von Zawadzki. Należały do niego przynajmniej do 1858r. Następnie właścicielami majątku byli Niedenführ (1861, 1866r.), porucznik hrabia zu Stolberg-Stolberg (1872r.), Anton Schneider i spółka handlowa rodziny Anwand z Wrocławia (1876r.), podporucznik Paul Anwand (1886r.). W 1886r. posiadłość liczyła 215ha, w tym 113ha pól uprawnych, 14ha łąk, 7ha pastwisk, 80ha lasów, 1ha gospodarstwa. Przed 1894r. dobra nabył hrabia Ludwik von Strachwitz ze Stoszowic. Następnie włączył on majątek Budzów w skład majoratu Stoszowice (Majoratsherrschaft Peterwitz). W 1905. majorat liczył w sumie 3150ha. W jego skład wchodziły między innymi cztery majątki w okolicach Ząbkowic Śląskich: Stoszowice (Peterwitz) – 286ha, Mikołajów (Niklasdorf) – 327ha, Budzów (Schönwalde)- 190ha i Budzów-Kolonia (Grünharthe) - 88ha. Budzowem zarządzał inspektor Peter Franz. Powierzchnia gospodarstwa wynosiła 190ha, w tym 96ha pól uprawnych, 14ha łąk, 1ha stawów, 77ha lasów i 1ha dróg i podwórzy gospodarczych. Ludwik von Strachwitz rezydował w Stoszowicach, pałac w Budzowie zapewne pełnił funkcję siedziby zarządców miejscowych dóbr. W 1921r. i 1926r. majątek liczący 198ha, w tym 103ha pól uprawnych, 14ha łąk, 1ha stawów, 77ha lasów, i 2ha dróg i podwórzy gospodarczych dzierżawił podporucznik hrabia Norbert von Strachwitz. Mieszkał on w rezydencji w Budzowie. W latach 1930-1937 jako właściciele posiadłości wymieniani byli hrabia Dr Ludwig Carl von Strachwitz z Berlin i hrabia Norbert von Strachwitz ze Stoszowic. Wielkość majątku w Budzowie nie uległa zmianie. Po drugiej wojnie światowej wszystkie posiadłości rodziny von Strachwitz przejęło państwo polskie. W czasach Polski Ludowej pałac w Budzowie przez klika lat był nie użytkowany. W 1948r. otwarto w nim Szkołę Przysposobienia Rolniczego. Budynek jednak niewłaściwie użytkowany powoli niszczał. Zabytek uratował remont przeprowadzony w latach osiemdziesiątych XX wieku i adaptacja na szkołę podstawową. Obecnie we wnętrzach pałacu funkcjonuje Publiczne Gimnazjum.

Barokowy pałac z XVII w. Zbudowany na planie prostokąta, murowany, posiada dwie kondygnacje oraz czterospadowy, łamany dach. Elewacje zdobione są pilastrami korynckimi w wielkim porządku. Dodatkowo można zobaczyć niewielkie gzyms międzykondygnacyjny, podzielony na odcinki pomiędzy pilastrami. Okna posiadają kamienne opaski i naprzemiennie ułożone naczółki półokrągłe i trójkątne. Wnętrze jest trzytraktowe, na osi budynku mieści się sień, do której prowadzą drzwi główne. Pałac jest utrzymywany w dobrym stanie, swoją siedzibę ma tutaj szkoła podstawowa imienia mjr. Hubala Dobrzańskiego. Do pałacu dobudowano łącznik prowadzący do nowszego budynku. W pobliżu zachowany niewielki park.












Umieszczone zdjęcia wykonano: czerwiec 2013