miasto w województwie podkarpackim, siedziba władz powiatu i gminy Łańcut, położone na granicy Podgórza Rzeszowskiego i Pradoliny Podkarpackiej.
Miasto założone zostało przez króla Kazimierza Wielkiego. Lokacja miasta na prawie magdeburskim nastąpiła w roku 1349 z nadania księcia Władysława Opolczyka w dolinie rzeki Wisłok. Król sprowadził kolonistów niemieckich (zob. Głuchoniemcy) z miejscowości Landshut (‘strażnica kraju’) w Bawarii. Jest to zatem nazwa przeniesiona (ponowiona) przez kolonistów na nowo założone miasto, a następnie adaptowana fonetycznie z języka niemieckiego do polskiego. W pobliżu Łańcuta założono w roku 1450 niemiecką wieś Helwigau. Ludność niemiecka z okolic Łańcuta zachowała swoją odrębność językową do I. poł. XVIII wieku. Nazwy miasta: Landshut, Lanczuth (1375), Landssuth (1381), Lanchth (1384), Lanczuth (1494), jeszcze w roku 1650 Landshut. W XV wieku wybudowano zamek początkowo drewniany, który do XVI wieku dawał odpór najazdom tatarskim. W latach 1918–1921, podczas wojny polsko–bolszewickiej, Łańcut był miejscem przetrzymywania jeńców z Ukraińskiej Armii Halickiej (powstał w nim pierwszy obóz w Polsce).
Zamek Lubomirskich i Potockich - pierwotna rezydencja w postaci wieży obronnej znajdująca się na terenie istniejącego dziś założenia, zbudowana została prawdopodobnie przez ród Pileckich i jest datowana na 2 poł. XVI wieku. Zamek około 1610 roku został rozbudowany przez Stadnickich i jego plan przybrał kształt podkowy. Najpoważniejsza rozbudowa wg projektu którego autorem był Maciej Trapola nastąpiła w latach 1629-1641 gdy jego właścicielem był wojewoda Stanisław Lubomirski.
W czasie działań wojennych II wojny światowej zamek nie ucierpiał. Po wojnie Zamek został przejęty przez władze Polski Ludowej i zamieniony w muzeum. W nawiązaniu do tradycji zapoczątkowanych przez księżnę Izabelę Lubomirską zamek prowadzi ożywioną działalność muzyczną. Zamek pełni również funkcje reprezentacyjne i służebne wobec instytucji państwowych. Na tle innych magnackich rezydencji w Polsce zamek w Łańcucie wyróżnia się – mimo strat – bogactwem zbiorów i zachowanymi założeniami parkowo-pałacowymi, a więc ogrodami, budynkami mieszkalnymi i służebno-gospodarczymi.
Park zamkowy - założycielami parku zamkowego w Łańcucie byli ówcześni właściciele zamku łańcuckiego Stanisław i Izabela Lubomirscy. Park powstał na przełomie XVIII i XIX wieku. Jego obszar to 36 hektarów i jest podzielona na dwie części. Park wewnętrzny umiejscowiony jest pomiędzy zamkiem a fosą. Park zewnętrzny usytuowany poza fosą po zachodniej stronie zamku. W parku wewnętrznym można oglądać Ogród Różany i Ogród Włoski. W parku zewnętrznym do oglądnięcia jest oranżeria, wozownia, stajnie, ujeżdżalnia i tzw. Zameczek Romantyczny. W parku znajdują się również liczne posągi, pergole i marmurowa fontanna. Jest tu też dużo, oprócz pospolitych gatunków drzew, starych lub rzadkich drzew np. tulipanowców, chińskich jałowców, platanów i miłorzębów.
Glorietta - jedna z budowli ogrodowych wzniesionych przez Izabelę Lubomirską
Oranżeria w parku zamkowym w Łańcucie wzniesiona została w latach 1799-1802 dla księżnej marszałkowej Izabelli (Elżbiety) Lubomirskiej. Projekt wykonał Chrystian Piotr Aigner zaś sztukaterie Fryderyk Bauman. Reprezentuje ona tzw. klasycyzm. Jest obiektem o dwóch kondygnacjach, a od wschodu, połączona jest arkadowym przejściem z pałacem. Od zachody elewacja oranżerii ozdobiona jest portykiem opartym na czterech jońskich kolumnach. W XIX wieku na parterze Oranżerii w wielkiej sali odbywały się koncerty oraz przedstawienia teatralne. Natomiast na górze znajdowały się garderoby oraz pokoje mieszkalne w których zamieszkiwali m.in. kapelan zamkowy oraz nadworny lekarz. Po drugiej wojnie światowej prowadzono w oranżerii kilka remontów; ostani w l. 2010-2011 przeprowadzono dzięki wsparciu Unii Europejskiej. W latach sześćdziesiątych w parterowej sali urządzono tzw. Ogród Zimowy z egzotyczną roślinnością oraz drobnymi zwierzętami. Swego czasu prezentowano tu również małe małpy. Przed budynkiem Oranżerii znajduje się piękny Ogród Różany w którym prócz pachnących gatunków róż znajduje się fontanna z rzeźbami czterech lwów, wyrzucających z pysków strumienie wody, przywieziona na początku XX stulecia z Włoch przez Potockich.
W latach 1823-1830 wzniesiono okazałe stajnie i powozownię.
Umieszczone zdjęcia wykonano: lipiec 2012