FROMBORK

Frombork
miasto w woj. warmińsko-mazurskim, w powiecie braniewskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Frombork.

Frombork jest położony na Równinie Warmińskiej, nad Zalewem Wiślanym, na północnym krańcu Wysoczyzny Elbląskiej. Pierwsza wzmianka źródłowa o formującym się u stóp Wzgórza miasteczku pochodzi z 1278. Badania archeologiczne nie potwierdziły istnienia tutaj wcześniejszego osadnictwa. Kiedy po kolejnym powstaniu Prusów w 1275 doszczętnie spalono katedrę w Braniewie, biskup warmiński Henryk Fleming postanowił przenieść kapitułę warmińską i wybudować tu katedrę. Nazwę miasta przyjęto od Najświętszej Marii Panny, patronki katedry. Osadnicy niemieccy nazywali je – Frauenburg, a kanonicy warmińscy w swoich dokumentach pisali Castrum Dominae Nostrae – Gród Naszej Pani.Powstały w wyniku tego wyboru w ostatniej ćwierci wieku XIII kompleks osadniczy składał się z dwóch, całkowicie od siebie niezależnych, jednostek: zespołu katedralnego na wzgórzu i miasta nad brzegiem Zalewu Wiślanego. Każda z nich posiadała odmienne podstawy prawne. Dopiero w końcu wieku XIX tarasy górny i dolny powiązano w jeden zespół, natomiast w roku 1926 Wzgórze Katedralne i miasto połączone zostały administracyjnie. Początkowo miasto stanowiło własność biskupów warmińskich, od 1320 należało do kapituły. Zwane było wówczas Civitas Warmiensis (Miasto Warmińskie). Tak też było w istocie, gdyż Frombork był stolicą Warmii. Pierwszą udokumentowaną datą nadania praw miejskich jest rok 1310. Od czasów założenia życie mieszkańców miasta wiązało się głównie z rybołówstwem i rolnictwem. Z biegiem lat powstawały tutaj warsztaty rzemieślnicze świadczące głównie usługi dla kanoników i służby kościelnej. Już w średniowieczu wymieniano funkcjonowanie we Fromborku cechów krawców, piekarzy, piwowarów oraz gildii rybackiej. Na mocy pokoju toruńskiego z 1466 miasto wraz całą Warmią weszło w skład Korony Królestwa Polskiego. We Fromborku przebywał Mikołaj Kopernik, który jako kanonik kapituły warmińskiej żył i pracował na Wzgórzu Katedralnym niemal nieprzerwanie od roku 1510 do dnia swojej śmierci w maju 1543 roku. Właśnie tutaj Mikołaj Kopernik opracował De revolutionibus orbium coelestium (O obrotach sfer niebieskich) – dzieło, które odmieniło dotychczasowe pojęcia o wszechświecie. Zespół katedralny na wzgórzu stał się także miejscem pochówku astronoma. Po kilkakrotnych zniszczeniach zabudowy miejskiej w czasie wojen szwedzkich rozpoczyna się w drugiej połowie wieku XVII upadek gospodarczy. W 1772, po pierwszym rozbiorze Rzeczypospolitej, miasto znalazło się w granicach Prus. Pewne ożywienie daje się zauważyć po 1837, kiedy przeniesiono tutaj siedzibę biskupstwa. Rozwój turystyki, który nastąpił w końcu wieku XIX, spowodowany m.in. uruchomieniem w roku 1899 linii kolejowej, sprzyjał dalszemu rozwojowi miasteczka jako znaczącego już ośrodka turystyczno-wypoczynkowego. Powstało wówczas kilka hoteli, gospód i pensjonatów.

Turystyka jest głównym źródłem dochodu mieszkańców Fromborka. Głównymi atutami tego miasta są: zabytki, spokój oraz dobre zaplecze hotelowo-gastronomiczne. Miasto jest również dobrą bazą turystyczną do wycieczek w okolice Fromborka. Główne atrakcje turystyczne miasta i okolic to rejsy po Zalewie Wiślanym, punkty widokowe, umocnienia pozostałe po II wojnie światowej, planetarium i obserwatorium astronomiczne. 

Już dawno mieliśmy w planach zawitać tutaj ale za każdym razem mieliśmy nie po drodze. Frombork okazał się niewielkim, ale pięknym i urokliwym miasteczkiem. Jest niewątpliwie jedną z największych atrakcji turystycznych regionu. To tutaj pochowano szczątki Mikołaja Kopernika i istnieje muzeum poświęcone naszemu słynnemu astronomowi. Muzeum ma prawie 4 tysiące eksponatów związanych z dziejami Fromborka i Mikołajem Kopernikiem.

Zespół Wzgórza Katedralnego - Wieża Radziejowskiego i Kopernika - w wyniku drugiej wojny światowej w 1945 Frombork został włączony do Polski (polska nazwa Frombork stanowi fonetyczne przyswojenie formy niemieckiej). Dotychczasową ludność wysiedlono do Niemiec. Z powodu znacznych zniszczeń i niewielkiej liczby mieszkańców pozbawiono Frombork praw miejskich. Odbudowa zniszczonego w ponad w 80% Fromborka była przedsięwzięciem bardzo poważnym. Wymagała dużych nakładów środków oraz sił. Przy odbudowie Fromborka pomagali harcerze oraz konserwatorzy zabytków. Tym drugim największy zaszczyt przyniosła odbudowa dzwonnicy Radziejowskiej. Wieża ta leży w południowo-zachodnim narożu murów obronnych. Ponad 20 lat później dzwonnice nadbudowano oraz przykryto barokową kopułą. Kopuła była z hełmem i latarnią. W 1946 podjęto decyzję o zorganizowaniu Muzeum Mikołaja Kopernika. Muzeum to udostępniono zwiedzającym we wrześniu 1948. W 1959 Frombork odzyskał prawa miejskie. W latach 1966-1973 prowadzono odbudowę Fromborka, w ramach akcji Związku Harcerstwa Polskiego pod kryptonimem "Operacja 1001-Frombork". 2391 instruktorów i harcerzy za swoją nienaganną pracę, trwającą co najmniej trzy turnusy, otrzymało najwyższe wyróżnienie – tytuł Honorowego Obywatela Fromborka (HOF). "Operacja 1001-Frombork" przygotowywała obchody 500. rocznicy urodzin Kopernika. Dawny Pałac Biskupi to budowla gotycko-barokowa położona w południowo-wschodniej części Wzgórza Katedralnego, zbudowana około roku 1350, zwana również pałacem biskupa M. Ferbera. Obecnie mieści główne sale ekspozycyjne Muzeum Kopernika. W XIII w. znajdowała się tu szkoła katedralna. Od połowy XV wieku rozbudowany został głównie z inicjatywy biskupa Maurycego Ferbera. W czasie pierwszej wojny szwedzkiej pałac spłonął. Odbudowy podjął się biskup Jan Stefan Wydżga. Kolejnymi restauratorami byli biskup Krzysztof Andrzej Szembek oraz biskup Ignacy Krasicki. Od końca XV w. pałac stanowił rezydencję biskupów warmińskich, a od 1850 r. zaadoptowano go na biura kurii diecezjalnej. W 1945 r. budynek doszczętnie spłonął. Odbudowa trwała od 1965 do 1969 r. Dawny Pałac Biskupi wchodzi w skład Zespołu Wzgórza Zamkowego nazywanego też Ufortyfikowaną Gotycką Katedrą, który złożony jest m.in.  z katedry i obwarowań katedralnych (ciąg murów obronnych o długości ok. 510 m łączy dwie bramy, dwie wieże, trzy baszty, pałac biskupi, kapitularz, wikariat i dwie kurie wewnętrzne w jedną całość, która jak pierścień otacza i chroni swoje serce - katedrę), otoczony budynkami dawnych kanonii. Wzgórze Katedralne we Fromborku należy do zabytków najwyższej klasy. Wielokrotnie niszczone i przebudowywane zachowało podstawowe elementy średniowiecznego założenia architektonicznego. Wyjątkowe znaczenie tego miejsca podnoszą tradycje historyczne i postać Mikołaja Kopernika. Wiele zgromadzonych zabytków wspaniałej przeszłości przyciąga do Fromborka ludzi z całego świata. 
Należą do niego:
- Bazylika Katedralna pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i św. Andrzeja Apostoła – najstarsza budowla fromborskiego wzgórza,
- Dawny Pałac Biskupi - Pałac Biskupa M. Ferbera - obecnie Muzeum Mikołaja Kopernika,
- Wieża Kopernika – północno-zachodnia, najstarszy element fortyfikacji Wzgórza Katedralnego,
- Wieża Radziejowskiego, w której znajduje się wahadło Foucaulta
- Brama południowa
- 6 kanonii zewnętrznych z XVII-XVIII w.





































































































































Wnętrza muzeum Mikołaja Kopernika




















































































Wahadło Foucaulta - można zobaczyć udając się na samą górę wieży. Najprościej mówiąc jest to kula zaopatrzona w rylec, zawieszona na linie o długości kilkudziesięciu metrów. Francuski uczony Jean Bernard Leon Foucault dzięki temu urządzeniu udowodnił, że Ziemia wykonuje ruch obrotowy wokół własnej osi. Warto zobaczyć akurat ten obiekt, żeby przekonać się, że człowiek za pomocą prostych praw fizyki potrafił wywrócić XIX-wieczny świat nauki do góry nogami.








Nowy pałac biskupi we Fromborku – zabytkowy, neogotycki budynek wykonany z cegły, znajdujący się we Fromborku, przy ulicy Katedralnej 6. Neogotycki budynek, wzniesiony w latach 1844-45 w miejscu dawnych kanonii. Pałac jest usytuowany w parku, w którym rosły kiedyś egzotyczne drzewa. Na parterze umieszczono kaplicę a na piętrze sale reprezentacyjne. Pałac siedzibą biskupów przestał być po ostatniej wojnie, gdy przeniesiono ją do Olsztyna. Obecnie mieści się tu plebania tutejszej parafii.



Zalew Wiślany – zalew słonawowodny, zatoka Morza Bałtyckiego o powierzchni 838 km² (w tym w granicach Polski 328 km²), część Zatoki Gdańskiej odcięta przez Mierzeję Wiślaną. Zalew posiada połączenie z Zatoką Gdańską poprzez Cieśninę Piławską. Przez Zalew przebiega ukośnie do jego osi podłużnej granica państwowa (obwód kaliningradzki). Cała polska część Zalewu Wiślanego ze względu na wysokie walory przyrodnicze została objęta dwoma obszarami Natura 2000. We Fromborku znajduje się port morski oraz morskie przejście graniczne.
































Pomnik Mikołaja Kopernika



Inne zdjęcia zrobione we Fromborku









































  
Umieszczone zdjęcia wykonano: lipiec 2016