wieś w województwie dolnośląskim, w powiecie wołowskim, w gminie Wołów, przy przeprawie przez Odrę.
W 1163 roku nastąpiło tu pierwsze na Śląsku osadzenie zakonu cystersów. Dokonał tego książę śląski Bolesław Wysoki. W roku 1212, położona 2 km na północ od klasztoru osada Lubiąż, uzyskała prawo zbytu produktów klasztornych i ostatecznie w 1249 r. została podniesiona do rangi miasta. Jednocześnie wokół klasztoru rozwinęło się oddzielne osiedle o charakterze wiejskim. Obie miejscowości posiadały odrębność administracyjną i były aż do połączenia w XX wieku znane jako Leubus Städtel (Miasteczko Lubiąż) i Leubus Dorf (Wieś Lubiąż). Miasteczko nigdy nie rozwinęło się w większy ośrodek i w 1844 r. utraciło prawa miejskie, posiadając jedynie 572 mieszkańców. Niekorzystnym dla Lubiąża wydarzeniem było także przejęcie w 1741 r. Śląska przez niechętne katolickim zakonom państwo pruskie. W roku 1810 zakon został sekularyzowany, a w jego murach umieszczono w 1830 r. zakład dla umysłowo chorych. W latach 1902–1910 został on przeniesiony do nowoczesnego kompleksu szpitalnego wybudowanego w północnej części osady, składającego się z kilkunastu gmachów rozmieszczonych w obszernym parku. W 1945 r. miejscowość została zajęta przez wojska radzieckie, a następnie przekazana Polsce. Dotychczasowa ludność Lubiąża została wysiedlona do Niemiec.
Opactwo cystersów - cysterski zespół klasztorny w Lubiążu, jeden z największych zabytków tej klasy w Europie, będący jednocześnie największym opactwem cysterskim na świecie. Opactwo to nazywane jest arcydziełem śląskiego baroku. Zespół klasztorny jest drugim co do wielkości obiektem sakralnym na świecie (pierwszym jest kompleks pałacowo-klasztorny Eskurial w Hiszpanii). Kompleks ma powierzchnię dwa i pół razy większą od zamku na Wawelu i posiada ponad 600 okien. Powierzchnia samych dachów zajmuje ok. 2,5 ha, a długość fasady wynosi 223 metry i jest to najdłuższa fasada barokowa w Europie. W skład zespołu klasztornego wchodzą:
- bazylika Wniebowzięcia NMP z lat 1307–1340|40 (zbudowana na pozostałościach romańskiego kościoła Wniebowzięcia NMP z XII w.),
- klasztor,
- pałac opatów (XVII/XVIII w.),
- pomocniczy kościół św. Jakuba,
- zabudowania gospodarcze.
W krypcie pod gotycką bazyliką znajdują się nagrobki Piastów Śląskich (m.in. Bolesława Wysokiego) oraz mumie opatów cysterskich i zakonników. Do dziś w dobrym stanie zachowało się 98 mumii. Od 1989 prowadzone są prace renowacyjne lubiąskiego zespołu klasztornego, głównie dzięki staraniom wrocławskiej Fundacji Lubiąż. W roku 2000 zakończono wymianę dachów nad całym kompleksem.Od 1996 można zwiedzać imponującą Salę Książęcą o powierzchni ponad 400 m² i wysokości 13,4 m. W sali, zajmującej dwie kondygnacje gmachu, znajdują się między innymi rzeźby wrocławskiego mistrza Józefa Mangoldta oraz plafon i malowidła ścienne malarza Christiana Bentuma. Sala ta uważana jest za jeden z najwybitniejszych zabytków śląskiego baroku. Odbywają się w niej wybrane koncerty corocznego Międzynarodowego Festiwalu Wratislavia Cantans. Ukończono również renowację i udostępniono zwiedzającym refektarz opata oraz refektarz letni (2005). W chwili obecnej (wrzesień 2009) trwają prace konserwatorskie nad ostatnią wielką salą reprezentacyjną pałacu – biblioteką opata. Udostępniono także były kościół Najświętszej Marii Panny (niestety, z ubogim wyposażeniem). W całości obiekt można zwiedzać w drugi weekend maja każdego roku w trakcie Nocy Muzeów. Od roku 1998 Fundacja Lubiąż wraz z Agencją Artystyczną JEDYNKA z Wrocławia organizuje w drugi weekend maja cykliczne imprezy pod nazwą "Korso Pałacowe", w czasie których można zwiedzać zamknięte na co dzień sale, podziemia klasztorne, strychy oraz inne obiekty znajdujące się w renowacji. Od 2001 roku na terenie Opactwa odbywa się Slot art festiwal. Fundacja Lubiąż planuje również rozbudowę turystycznych atrakcji tej miejscowości, m.in. zamierza w przyszłości zbudować amfiteatr i bazę kajakową. Od 2005 roku odbywa się tu festiwal muzyki elektronicznej Electrocity. Od kilku lat dzięki współpracy Fundacji Lubiąż z Muzeum Dom Śląski (Haus Schlesien) w Königswinter w opactwie odbywają się wystawy poświęcone historii, kulturze i różnym przejawom życia mieszkańców Śląska.
Umieszczone zdjęcia wykonano: czerwiec 2015