JEDLINA-ZDRÓJ

http://polskiemiastawfotografii.blogspot.com/2010/10/jedlina-zdroj.html

Jedlina-Zdrój
miasto uzdrowiskowe w województwie dolnośląskim, w powiecie wałbrzyskim, historycznie na Dolnym Śląsku.

Miasto położone jest pomiędzy pasmem Gór Wałbrzyskich i Gór Sowich. Z trzech stron otaczają miejscowość zalesione stoki wzgórz: Rzepiska, Mniszego Lasu, Kobieli Leśniaka i najwyższej Borowej (854 m n.p.m.). Dolina otwarta jest od południa i południowego wschodu, dzięki czemu osłonięta jest od ostrych wiatrów, ma łagodniejszy klimat i większe nasłonecznienie niż okoliczne miejscowości. Najstarsze wzmianki o mieście pochodzą z XIII wieku, a nazwa wywodzi się od rosnących tu wówczas wspaniałych lasów jodłowych. Była to wtedy osada drwali należąca do Bolka I – księcia świdnicko-jaworskiego. W XVI wieku odkryto pierwsze źródła wody mineralnej, a w XVIII w. uznano je za lecznicze i zaczęto korzystać na większą skalę. W 1723 roku osada stała się uzdrowiskiem. Źródło, od imienia Charlotty, żony Hansa Christophera barona von Seher-Thoss – właściciela Jedlinki, nazwano Charlottenbrunn. Nazwę tę przyjęła cała Jedlina i nosiła ją do 1945 roku. Miejscowość zaczęła się rozrastać. Rozwijało się tkactwo i sukiennictwo. Powstał kurort znany na całym Śląsku. W 1768 roku Jedlina otrzymała prawa miejskie.W 1900 roku Jedlina-Zdrój miała pocztę z telegrafem, która do dnia dzisiejszego mieści się w tym samym budynku przy ulicy Warszawskiej 6. Domy posiadały instalację wodociągową, niektóre z naturalnie gazowaną wodą mineralną. W latach 1902-1903 położono nawierzchnie kamienne, zamontowano oświetlenie gazowe, a w uzdrowisku elektryczne. Miejscowość przeżywała swój okres świetności. Znana była na Śląsku jako uzdrowisko z szeroka działalnością kulturalną i rozrywkową. Funkcjonowały liczne hotele, pensjonaty i domy gościnne. Z najbardziej znanych należy wymienić "Szwajcarkę" z XIX w., która oferowała kurację mleczną, kasztany jadalne i odpoczynek wśród przepięknych drzew.Z 1910 roku pochodzi stojąca do dziś drewniana remiza strażacka z dzwonnicą (przy ulicy Warszawskiej 9). Do dziś można podziwiać piękną Willę Sans-Souci (Chojnowska 3) należącą dawniej do lekarza uzdrowiska. Trudno nie wspomnieć o okazałym, choć zniszczonym Zespole Pałacowym, którego wejścia strzegą kamienne lwy. W dzielnicy Kamieńsk na wzgórzu stoi kościółek wybudowany w stylu budownictwa alpejskiego. W Jedlinie-Zdroju zachowały się także budowle w stylu neoklasycyzmu berlińskiego z misternymi ażurowymi balkonami. Ciekawostką jest kościół parafialny w kształcie rotundy z przyległą dzwonnicą z 1934 r. W 1946 roku wprowadzono urzędowo nazwę Jedlina Zdrój, zastępując poprzednią niemiecką nazwę Bad Charlottenbrunn.

Pałac w Jedlinie-Zdrój przy ul. Noworudzkiej 13-17 - majątek ziemski w Jedlince przed wojną - zbudowany w 1800 r. Zespół pałacowo-przemysłowy, w którym dawniej funkcjonowała przędzalnia/tkalnia. Po wojnie w bocznych budynkach była tkalnia, gdzie robiono flanele i płótno żaglowe. Obecnie obiekt jest budynkiem mieszkalnym w Jedlinie-Zdroju. Brak więcej informacji w sieci na temat tego zespołu pałacowo-przemysłowego.

Pałac Jedlinka - w źródłach historycznych pierwsze wzmianki o Tannhausen (Jedlince) dotyczą XIII wieku, kiedy to osada miała wchodzić w skład posiadłości Bolka I, księcia jaworsko - świdnickiego, syna Bolesława Rogatki. Dążąc do rozwoju gospodarczego swoich włości, popierał on kolonizacje w górskiej części księstwa, oraz zainicjował budowę całego łańcucha zamków na granicach, a zwłaszcza w Sudetach. Z tym procesem wiąże się powstanie warowni w Tannhausen, który do roku 1372 była administracyjnie powiązana z zamkiem w Rogowcu (Hornschloss) po czym weszła w skład majątku Grodno w Zagórzu Śląskim (Kynsburg) Był on zarządzany przez min. : słynnych rycerzy – rabusiów (w burzliwym okresie wojen husyckich zamek był nazywany "gospodą morderców”) , Mathiasa von Logau (jednego z kandydatów do korony polskiej podczas pierwszych wolnych elekcji) oraz Rudolfa II Habsburga (zwanego cesarzem alchemików).

Przed pałacem można zobaczyć replikę samolotu Fokker DR -1, na którym w czasie I wojny światowej walczył Manfred von Richthofen, czyli słynny „Czerwony Baron”.