BĘDZIN

Będzin

miasto w województwie śląskim, siedziba powiatu będzińskiego, w Zagłębiu Dąbrowskim, będącym historyczną częścią zachodniej Małopolski, nad rzeką Czarną Przemszą, na Wyżynie Śląskiej, na terenie Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego (GOP) i konurbacji katowickiej.

Był miastem królewskim Korony Królestwa Polskiego w tenucie będzińskiej w powiecie proszowskim województwa krakowskiego w końcu XVI wieku. Będzin jest historyczną stolicą regionu Zagłębia Dąbrowskiego. Należy do najstarszych miast (650 lat od nadania magdeburskich praw miejskich) Małopolski i województwa śląskiego. Jest siedzibą władz powiatu będzińskiego. Pełni rolę ośrodka handlowego, finansowo-gospodarczego, administracyjnego i kulturalno-oświatowego regionu. Do najważniejszych zabytków, które przyciągają do Będzina turystów, należy średniowieczny zamek piastowski, barokowo-klasycystyczny Pałac Mieroszewskich z 1702 roku, kościół pw. św. Trójcy czy kościół św. Doroty z XVII wieku położony na najważniejszym w okolicy wzniesieniu – Górze Świętej Doroty

Jednakże Będzin to nie tylko miejsce o wyjątkowych walorach historycznych. To także ciekawe miejsce wypoczynku dla ludzi aktywnych, kochających sport oraz piesze wędrówki. Wzgórze Zamkowe to przyjazne i dobrze funkcjonujące miejsce wypoczynku. W ostatnim czasie zmodernizowano teren parku wraz z małą architekturą.

Zamek, położony malowniczo na wzgórzu nad Czarną Przemszą na Szlaku Orlich Gniazd, stanowi przykład budownictwa obronnego z połowy XIV w. stanowi przykład budownictwa obronnego z połowy XIV w. i jest symbolem Będzina. To tutaj kierują pierwsze kroki wszyscy odwiedzający miasto, aby z okrągłej baszty podziwiać wspaniałą panoramę Zagłębia. W połowie XIV w., wzniesiono wieżę, do której nieco później dobudowano budynek mieszkalny zwany kasztelem. Zespół budowli otoczony został dwoma obwodami murów kamiennych rozdzielonych międzymurzem. Do zamku górnego od zachodu przylegał tzw. dolny zamek z dwoma basztami i murem. Zamek będziński był sprzężony z murem kościoła oraz murami miejskimi. Na dziedzińcu zamku znajduje się karczma, a w jego wnętrzu Muzeum Zagłębia z bogatą kolekcją dóbr kultury oraz materiałów dokumentujących historię regionu. Był ważnym ogniwem systemu obronnego zachodniej granicy Polski przed najazdami od strony Śląska i Czech. Czuwał również nad bezpieczeństwem wodnych i lądowych dróg handlowych, m. in. traktu handlowego ze Śląska do Krakowa. W murach zamkowych gościli królowie polscy - w 1574 r. Henryk Walezy, w 1683 Jan III Sobieski, w drodze pod Wiedeń a w 1697 August II Mocny.

Zdjęcia wykonane w kwietniu 2008 roku i maju 2018 roku

 

Wnętrza zamku to muzeum Zagłębia

Widok na miasto z zamku

Słynna „Nerka” w Będzinie to jedno z najbardziej skomplikowanych skrzyżowań w Polsce. Łączy jednocześnie pewne funkcje ronda, pętli tramwajowej, węzła samochodowego i skrzyżowania.

Kościół Świętej Trójcy - jego początki sięgają najprawdopodobniej XIII wieku. Za czasów króla Kazimierza Wielkiego wzniesiono w Będzinie murowany zamek. Rozebrano wówczas drewniany kościółek, a na jego miejscu około 1365 roku powstał nowy, murowany, pod wezwaniem Świętej Trójcy. Kościół był prostokątny, jednonawowy, w stylu gotyckim. Miał czworograniastą, basztową wieżę, która służyła także jako strażnica. W ciągu następnych wieków kościół rozbudowano.

Widok na zamek z Pałacu Mieroszewskich

Pałac Mieroszewskich (nazywany również Pałacem Gzichowskim) – barokowo-klasycystyczny pałac rodu Mieroszewskich położony jest w Gzichowie, dzielnicy Będzina, przy ulicy Gzichowskiej 15.

Pałac został wzniesiony przez Kazimierza Mieroszewskiego w 1702 r. Jest wzorowany na ówczesnych pałacach francuskich. W latach 30. XIX w. przejęła go rodzina Siemieńskich, następnie rodzina Mycielskich, a po powstaniu styczniowym w posiadanie pałacu wszedł śląski potentat przemysłowy – Christian Gustaw Von Kramsta. Od 1890 r. do wybuchu II wojny światowej w 1939 r. pałac był własnością Towarzystwa Kopalń i Hut Sosnowieckich, znajdowały się w nim biura oraz mieszkania administracji Towarzystwa. Podczas II wojny światowej pałac zajęło przedsiębiorstwo Sosnowitzer Bergwerks und Hutten A.G., w 1945 roku został przejęty przez Spółdzielnię Rolniczą, która gospodarowała w nim do lat 50. XX w. W związku z przygotowaniami do uroczystości 600-lecia Będzina pałac poddano częściowej konserwacji. Po jej ukończeniu w 1958 r. utworzono tu Dom Kultury który działał do lat 70. Już od połowy lat 60. Dyrekcja Muzeum w Będzinie wspólnie z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków czyniła starania o zmianę jego funkcji i rozpoczęcie kompleksowej konserwacji całego zespołu pałacowo-parkowego. W marcu 1982 r. zakończono prace konserwacyjne. Obecnie pałac jest częścią Muzeum Zagłębia.

Przed pałacem znajduje się rozległy podjazd prowadzący do wejścia głównego, po drugiej stronie jest park z początku XVIII w., z najstarszymi drzewami liczącymi sto kilkadziesiąt lat. W parku zachowały się kamienne rzeźby Bachusa i Flory wykonane przez Jerzego Leonarda Webera w 1718 r. Za parkiem znajdował się ogród warzywnik, który zlikwidowano w związku z budową osiedla „Zamkowe”. Pałac otaczają oficyny dworskie oraz zabudowania gospodarcze.

Umieszczone zdjęcia wykonano: kwiecień 2008, maj 2018