GŁOGÓWEK

http://polskiemiastawfotografii.blogspot.com/2010/10/gogowek.htmlGłogówek
miasto w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Głogówek. Leży nad rzeką Osobłogą.

Głogówek pomimo, iż jest niewielkim miasteczkiem posiada zarówno bardzo ciekawą i bogatą historię, jak również może poszczycić się wieloma zabytkami. Pierwsza wzmianka o Głogówku pojawia się w źródłach ruskich w 1076 roku. Nazwę swoją miasto zawdzięcza rosnącym tu ongiś bujnie krzewom głogu. W źródłach czeskich używana jest nazwa Horny Glogov, w niemieckich Klein Glogau lub Kraut Glogau. Prawa miejskie Głogówek otrzymał w 1275r. mocą przywileju jednego z opolskich Piastów. Do roku 1532 gród był częścią księstwa opolsko-raciborskiego, by stać się później własnością Habsburgów. W 1561 roku wydzierżawiają go Oppersdorffowie i władają nim do 1801r. Rodzina ta, a ściślej kilku jej wybitnych przedstawicieli odegrało znaczącą rolę w historii zarówno miasta, jak i Polski. Głogówek bogaty jest nie tylko w zabytki ale również w wydarzenia. Jednym z ważniejszych jest pobyt króla Polski Jana Kazimierza, który wraz z małżonką Marią Ludwiką w czasie najazdu Szwedów w dniach 17.10.1655 do 18.12.1655r. przebywał w głogóweckim zamku, nadając tym samym miastu rangę stolicy Polski. Stąd para monarsza udała się w listopadzie tegoż roku na zjazd senatorów, który zaowocował słynnym Uniwersałem Opolskim, stanowiącym odezwę do narodu, by walczył ze szwedzkim agresorem. W czasie tych gorących dni gościli w Głogówku: hetman Stefan Czarnecki wraz z małżonką, słynny poeta barokowy Jan Andrzej Morsztyn, a także Jakub Sobieski, ojciec przyszłego króla. Przyjaźń Oppersdorffów z parą monarszą utrzymywała się jeszcze przez długie lata. Dowodem tego jest ponowna wizyta Jana Kazimierza w lipcu 1669r., kiedy to już jako abdykant podążał do księstwa Nevers we Francji. W okresie "potopu" pobliski klasztor oo. Paulinów w Mochowie użyczył schronienia słynnemu jasnogórskiemu obrazowi Matki Boskiej. Dzieło to powróciło do Częstochowy wraz z orszakiem królowej Marii Ludwiki, która opuściła Głogówek dopiero w czerwcu 1656r. W jednym z pomieszczeń Zamku Dolnego znajduje się sala upamiętniająca pobyt króla. To stylizowane wnętrze mieści okazały barwny witraż ilustrujący władcę, a także bogaty materiał ikonograficzny rejestrujący króla i goszczących go wówczas Oppersdorffów.

W Głogówku nie byliśmy kilka lat i teraz po tej nieobecności możemy stwierdzić, że jest to jedno z najpiękniejszych miast na Opolszczyźnie. Martwi nas jedynie to, że przepiękny Zamek Oppersdorffów nadal jest w ruinie i nikt nie podjął się jego odnowienia. 

Zwiedzając starówkę w Głogówku obowiązkowym jej punktem do zobaczenia jest Rynek z pięknym, renesansowym ratuszem oraz zabytkową zabudową mieszkalną we wszystkich pierzejach otaczających plac. Wśród stojących tu kamienic warto przyjrzeć się budynkom stojącym w południowej stronie oznaczonych numerami 16 i 17. Oba obiekty powstały w XVIII wieku i mimo przebudowy w drugiej połowie XIX wieku zachowały swój pierwotny wygląd. We wschodniej pierzei Rynku zwraca uwagę kamieniczka nosząca numer 13. Budynek wzniesiono w 1 połowie XVIII wieku na miejscu wcześniejszego domu. Wąska działka pozwoliła na zbudowanie trzyosiowej, piętrowej kamieniczki z dwuosiowym poddaszem. Fasadę ozdobiły obramowania okien na piętrze z płaskorzeźbami ludzkich głów oraz partia szczytowa z typowymi dla baroku ślimacznicami. Parter przeznaczony został na cele handlowe. Kamienicę nieznacznie przebudowano w początkach XX wieku.












Ratusz to renesansowa budowla wzniesiona 1608 roku, w latach następnych kilkakrotnie remontowana i przebudowywana. W roku 1945 budynek został częściowo spalony, a następnie odbudowany w latach 1955-1957. Pierwszy ratusz w Głogówku istniał już w połowie XIV wieku, budowla ta miała charakter handlowy. W tym samym miejscu w roku 1608 wzniesiono nową siedzibę władz miejskich[2]. W latach 1659-1660 przeprowadzono remont wieży zniszczonej przez wojska szwedzkie. W roku 1774 ratusz ozdobiono malarstwem ściennym i sztukateriami, a w roku 1880 budynek odrestaurowano i częściowo przebudowano w duchu historyzmu oraz zmodernizowano wnętrza. W czasie II wojny światowej budynek został częściowo spalony, a następnie odbudowany w latach 1955-1957. Ratusz w Głogówku jest budynkiem wzniesionym na planie prostokąta, podpiwniczonym, ma trzy kondygnacje i jest nakryty dachem dwuspadowym. Kondygnacje oddzielono gzymsami przebiegającymi wzdłuż całej bryły, przy czym gzyms koronujący zawieszony jest na konsolach. Ponad bryłą góruje ośmioboczna wieża, wyrastająca z północnej części dachu, z gzymsami dzielącymi kondygnacje, metalową galeryjką i zwieńczona hełmem z podwójną latarnią i ostrosłupowym daszkiem. Najbardziej dekoracyjny jest szczyt południowy, podzielony gzymsami i pilastrami, o falistym wykroju z renesansowymi spływami i obeliskowymi sterczynami. Na południowych narożach budynku widnieją dwa kamienne posągi z 1774 roku autorstwa Jana Schuberta: św. Florian i św. Jan Nepomucen. Na szczególną uwagę zasługuje pomieszczenie ze sklepieniem kolebkowym, w którym mieści się obecnie sala posiedzeń. Jego ściany zdobi siedem interesujących stylizowanych fresków, przedstawiających najistotniejsze wydarzenia z przeszłości Głogówka. Jest to dzieło wrocławskiego malarza Alberta Helma, wykonane w 1942 roku. Obecnie ratusz jest siedzibą władz samorządowych i administracyjnych Głogówka.









Pod numerem 8 przy ulicy Zamkowej stoi niepozorna kamienica, w której fasadzie znajdują się dwa charakterystyczne detale, figura św. Michała Archanioła i stylizowany smok z metaloplastyki. Budynek powstał w miejscu wcześniejszego około połowy XIX wieku. Dziś mieści tawernę „ Złoty Smok”, której reklamą jest wspomniany detal.



Kościół - kolegiata par. pw. św. Bartłomieja, z 1380-XVIII w. Rzadko spotykana gotycka architektura z barokowym wystrojem wnętrza z freskami Franciszka Sebastiniego i sztukateriami Jana Schuberta. Kościół nazywany jest Perłą Opolskiej Ziemi.
Z pozostałych zabytków Głogówka warto jeszcze zobaczyć Bramę zamkową. Nie znana jest dokładna data jej powstania, ale dokumenty z roku 1587 mówią jednak już o jej istnieniu. Obecnie posiada formę barokową i jest częściowo zagospodarowana. Na górnej kondygnacji mieści się izba poświęcona Rafałowi Urbanowi, miejscowemu pisarzowi, a także pamiątki po wybitnym malarzu Janie Cybisie, urodzonemu we Wróblinie. Za bramą widać też basztę strażniczo-więzienną, zbudowaną w 1595r., za panowania Jana Jerzego II. Obecnie jest ona siedzibą Muzeum Regionalnego. Gros zgromadzonych tu zbiorów to eksponaty etnograficzne, ilustrujące kulturę życia mieszkańców dawnego Głogówka i okolicy. Szczególne zainteresowanie budzą dawne cele więzienne, z których jedna przed wiekami pełniła funkcję izby tortur. Bogaty materiał ikonograficzny ilustruje wyrafinowane metody dręczenia więźniów, którzy odmawiali przyznania się do winy.

Zamek Oppersdorffów - jeden z wielu zamków na terenie Śląska robiących przygnębiające wrażenie. Wielka zdewastowana ruina, na której remont permanentnie brakuje pieniędzy. Stoi w północno-zachodnim narożniku starego miasta, na skarpie ponad doliną rzeczki Osobłogi. Zamek składa się z dwóch części, obie są w kształcie podkowy, ramionami zwrócone do siebie, połączone skrzydłem północnym. Zamek górny ma trzy kondygnacje, a dolny dwie. W części górnej stoją dwie wieże zwieńczone hełmami, a w skrzydle północnym mamy jeszcze wieżę w stylu neogotyckim z blankami. Przez ostatnie lata obiekt był zagospodarowany tylko w minimalnej części, udostępnione zostały dwie sale: Jana Kazimierza i Ludwika van Beethovena oraz kaplica z XVII w. Obok bramy wznosi się baszta więzienna, gdzie mieści się siedziba muzeum, które zarządzało zamkiem. Dookoła zamku rozciąga się XVIII-wieczny park o powierzchni 17 ha.Dzięki mecenatowi Jerzego III Oppersdorffa zamek w Głogówku nazywany był "siedzibą muz"1. Jego właściciel wykazywał wiele dbałości o piękno i wygodę swojej siedziby i swojego otoczenia. Część jego poczynań na polu artystycznym nosi piętno dużego zaangażowania religijnego z jednej strony, z drugiej zaś świadczy o jego ambicjach politycznych i kulturalnych.

































Jesienią 1806 r. przez kilka dni przebywał na głogówieckim zamku Oppersdorffów znakomity niemiecki kompozytor Ludwik van Beethoven. Był gościem VIII ordynata Franciszka Joachima, który nie tylko był znakomitym jeźdźcem i strzelcem ale i pasjonatem muzyki. Kompozytor kontynuował tutaj między innymi pracę nad V Symfonią C - mol opus 67, którą Franciszek Joachim chciał aby jemu została dedykowana. Nie doszło jednak do tego. Niemniej Beethovena wdzięczny za gościnę dedykował hrabiemu IV Symfonię B – dur opus 60, zamieszczając nazwisko Oppersdorffów na partyturze. Pobyt Ludwika van Beethovena w Głogówku od 1955 r. dokumentuje pamiątkowa tablica umieszczona na głazie przed wjazdem na teren zamku.


Na zamkowym dziedzińcu przy bramie wjazdowej stoi kamienny krzyż pokutny. Niestety nie znana jest jego historia.

W niewielkim Głogówku spotkać można liczne rzeźby i obrazy przedstawiające św. Jana Nepomucena. Jedna z takich rzeźb znajduje się w parku zamkowym. Kamienna figura pochodzi z 1741 roku. Ufundował ją młynarz Mikołaj Trzesigłowski z Dzierżysławic. Fakt ten potwierdza płaskorzeźba koła młyńskiego umieszczona na ścianie cokołu posadowionego na kilkustopniowej podstawie. Na cokole umieszczona jest wysoka kolumna zwieńczona głowicą ozdobioną główkami putt. Na głowicy, w chmurze, z której wystają główki putt stoi w lekkim kontrapoście Jan Nepomucen. Rzeźbę do parku przeniesiono na początku XX wieku.


Park przy-zamkowy








Umieszczone zdjęcia wykonano: czerwiec 2011