KRASNYSTAW

http://polskiemiastawfotografii.blogspot.com/2010/10/krasnystaw.htmlKrasnystaw
miasto w województwie lubelskim, w powiecie krasnostawskim, siedziba gminy Krasnystaw, przy ujściu rzeki Żółkiewki do Wieprza. Położone na terenie Działów Grabowieckich i Wyniosłości Giełczewskiej.

Herb miasta przedstawia dwie ryby (karpie), które znajdują się na niebieskim tle. Umiejscowione one są naprzemianlegle, jedna nad drugą. Natomiast flaga Krasnegostawu jest prostokątną, żółtą tkaniną z umieszczonym na środku herbem miasta. Miejscowość posiada swój hejnał. Był miastem królewskim Korony Królestwa Polskiego.Krasnystaw znajduje się na terenie Ekologicznego Systemu Obszarów Chronionych oraz fragmencie Grabowiecko-Strzeleckiego Obszaru Chronionego Krajobrazu.Miasto zostało założone na gruntach wsi Szczekarzew. Prawa miejskie otrzymało w akcie Władysława Jagiełły sporządzonym w Krakowie 1 marca 1394. W XV wieku dzięki położeniu na trakcie handlowym Pomorze-Lublin-Lwów nastąpił rozwój miasta. W 1525 Krasnystaw otrzymał prawo składu soli i miodu. Stanowił on także ośrodek handlu zbożem i rzemiosła. W latach 1490-1826 był on siedzibą biskupów chełmskich. W tym, po likwidacji diecezji chełmskiej i utworzeniu diecezji lubelskiej w 1805 Krasnystaw funkcjonował również jako stolica diecezji lubelskiej. Pełnił również funkcję starostwa grodowego i w związku z tym, za czasów I Rzeczypospolitej miały tu miejsce sądy szlacheckie: ziemski i grodzki.W połowie XVII wieku, w czasie wojen polsko-szwedzkich, zniszczono zamek i mury miejskie. Od 1795 miasto znajdowało się w zaborze austriackim, od 1809 w Księstwie Warszawskim, a od 1815 w Królestwie Polskim (zabór rosyjski). Podczas powstania styczniowego jazda polska odniosła tu zwycięstwo atakując garnizon rosyjski. W XIX wieku miasto stanowiło ośrodek usługowy. W 1916 r. Krasnegostawu doprowadzono kolej. Przed 1918 miasto nazywane było niekiedy Krasnostaw. W latach 1919-1975 i od 1999 Krasnystaw jest siedzibą powiatu. We wrześniu 1939 miały tu miejsce walki z armią niemiecką, w których zginęło ok. 150 polskich żołnierzy. 18-19 września 1939 toczyły się tu walki 39. dywizji piechoty i brygady kawalerii z niemieckimi jednostkami zmotoryzowanymi. Podczas okupacji hitlerowskiej (1940-1942) w mieście znajdowało się getto, w którym zamknięto ok. 4 tys. osób narodowości żydowskiej. Getto znajdowało się przy ul. Grobla i miało charakter przejściowy, po kilku miesiącach ludność została przetransportowana do obozu w Izbicy i ośrodka zagłady w Bełżcu (ok. 2 tys. osób). W mieście znajdowało się także więzienie, w którym Niemcy rozstrzelali 395 osób (1939-1944). W okolicy działała także partyzantka (1940-1944) - AK, BCh, GL, AL, NOW-NSZ. Partyzanci m.in.: uwolnili ok. 300 więźniów z miejscowego więzienia (1943) i zniszczyli 26 pociągów niemieckich (wiosną 1944). Krasnystaw został wyzwolony przez żołnierzy Armii Radzieckiej. W latach 1944-1945 NKWD deportowało członków polskich organizacji niepodległościowych w głąb ZSRR. W latach 1944-1950 na terenie Krasnegostawu i okolic działała partyzantka antykomunistyczna.

Kościół św. Franciszka Ksawerego – kościół projektu Jana Delamarsa wzniesiony na przełomie XVII i XVIII wieku w Krasnymstawie, znajdujący się przy ul. Piłsudskiego 3. Zbudowany został w latach 1695-1717 jako świątynia zakonu jezuitów. W 1774 roku po kasacie zakonu kościół stał się katedrą diecezji chełmskiej. Funkcję tę pełnił do roku 1805, kiedy przeniesiono siedzibę diecezji do Lublina. Jest to typowa budowla jezuicka. Kościół na planie krzyża, trójnawowy, z transeptem i zamkniętym półkoliście prezbiterium. Wnętrze urządzone z przepychem i bogactwem dekoracji sztukatorskiej i malarskiej. W prezbiterium znajduje się ołtarz główny z XVIII wieku. W ramionach transeptu znajdują się dwa duże ołtarze boczne: Matki Boskiej Różańcowej i św. Antoniego, również z XVIII wieku. Na chórze znajdują się 26 głosowe organy z 1912 roku, wbudowane w XVII-wieczny prospekt; remontowane w 1950 i 1991 roku. Sklepienie pokrywa polichromia zakonnika Adama Swacha z 1721 roku ze scenami z życia św. Franciszka Ksawerego.






Droga krzyżowa.


Pałac biskupów chełmskich – pałac w Krasnymstawie wybudowany w pierwszej połowie XVII wieku przez biskupa chełmskiego Stanisława Gomolińskiego. Przylega bezpośrednio do zabudowań klasztornych jezuitów. Po prawej stronie głównej fasady w XIX wieku wmurowano fragment ocalałego późnogotyckiego portalu z zamku w Krasnymstawie. Obecnie jest siedzibą sióstr zakonnych. Pałacyk biskupi to barokowy, piętrowy budynek, wzniesiony razem z całym zespołem jezuickim w pierwszej połowie XVIII wieku. w latach 1780-1826 był rezydencją biskupów. Po pożarze ratusza roku w 1878, do Pałacu Biskupiego przeniesiono sąd. Od II ćwierćwiecza XIX stulecia budynek stanowił własność inżyniera Macieja Bayera, budowniczego szosy z Lublina do Zamościa, który we frontową fasadę wmurował rzeźbione elementy późnogotyckiego portalu pochodzące z ruin zamku i w ten sposób zachował je od zniszczenia. Jest on frontem zwrócony jest na północny zachód, od tyłu ma niewielki prostokątny dziedzińczyk. Ze skrzydłem kolegium łączy go parterowa przybudówka przy narożniku południowym. Ściana od północnego wschodu przylega do kościoła św. Franciszka Ksawerego (kaplicy Serca Jezusa). Pałac jest piętrowy, na rzucie prostokąta, trzyosiowy. Wnętrze ma nieco przekształcone, z sienią przelotową o sklepieniu kolebkowo-krzyżowym i tunelową klatką schodową. Na parterze sklepienia są kolebkowo-krzyżowe, na piętrze sufity. Z zewnątrz elewacja frontowa rozczłonkowana jest parzystymi pilastrami toskańskimi w wielkim porządku. Dookoła budynku biegnie profilowany gzyms wieńczący. Portal otaczający wejście w elewacji frontowej jest skromny, prostokątny, ujęty pilastrami toskańskimi i zwieńczony wydatnym gzymsem. Nad nim półkoliste okno w profilowanym obramieniu. Dach dwuspadowy.












Rynek w Krasnymstawie.

















Umieszczone zdjęcia wykonano: wrzesień 2014