Bierutów
miasto w województwie dolnośląskim, w powiecie oleśnickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Bierutów, położone nad rzeką Widawą. Historycznie leży na Dolnym Śląsku.
Bierutów w zapisach historycznych pojawił się po raz pierwszy w 1250 r. Wcześniej pisano o wsiach Gorzesław i Solniki Małe. Miasto rozwinęło z osady targowej istniejącej, co najmniej od I poł. XIII w. Pierwsza lokacja miasta na prawie niemieckim nastąpiła ok. 1250 r., ale miasto wówczas nie powstało. Dopiero dokument księcia wrocławskiego Henryka III wystawiony w 1266 r. dla istniejącej osady Lignica, na prawie frankońskim, został zrealizowany. Nie przyjęła się jednak nadana mu nazwa Furstenwald. W 1269 r. występuje pod określeniami Beroldi villa i civitas Beroldi, później Beroldestadt, występujące razem z Bierutów i Bierutowa. W XIII w. ustala się niemiecka nazwa Bernstadt, ale używane też są używane też aż do końca XVIII w., Bierutów i Bierutowa.
Brama oraz wieża robi wrażenie na odwiedzających, chociaż są zaniedbane i koniecznie wymagają renowacji. Natomist zachowana część zamku jest bardzo zaniedbana. Teren otaczający zamek odstrasza turystów. Obecnie jest to budynek mieszkalny.
Zamek położony w północno-wschodniej części miasta, w pobliżu bramy Namysłowskiej. Do dziś z całego założenia zamkowego zachowały się dom południowy, wieża oraz brama. Założenie powstało najprawdopodobniej równocześnie z miastem lokowanym przez Henryka III wrocławskiego w 1266 roku. Zamek zyskał murowaną postać dopiero w I połowie XIV wieku. Założenie o prostokątnym planie z domem mieszkalnym zlokalizowanym od strony wschodniej i dostawioną do niego od północy czworoboczną w planie wieżą. W XVI wieku średniowieczny w charakterze zamek został przebudowany przez Henryka II z rodu Podiebradów na modłę późnorenesansową. Podobna przebudowa miała miejsce po 1603 roku, kiedy to zamek został strawiony przez pożar. Z tych lat najprawdopodobniej pochodzą krużganki. Ostateczna rozbudowa nastąpiła w roku 1680, podczas której zamek zyskał formę dwuskrzydłowego założenia, składającego się z dwóch domów mieszkalnych dostawionych do siebie prostopadle. Na wiek XVIII przypada władanie zamkiem przez książąt wirtemberskich, do końca wieku XIX zamek należy do książąt brunszwicko- luneburskich. W roku 1899 stary dom gotycki zostaje rozebrany. Z zamku zachowała się bardzo dobrze wieża z czasu Podiebradczyków nadbudowana w początkach XVII wieku, u dołu kwadratowa, wyżej ośmiokątna. Obecnie samotnie stoi włączona w ciąg murów obwodowych, ale kiedyś była w jednej bryle ze wschodnim skrzydłem zamku. Oprócz wieży znajduje się tu jeszcze brama wjazdowa.
Umieszczone zdjęcia wykonano: lipiec 2014