KOWARY

http://polskiemiastawfotografii.blogspot.com/2010/10/kowary.htmlKowary
miasto w województwie dolnośląskim, w powiecie jeleniogórskim, siedziba gminy Kowary, na pograniczu Karkonoszy, Rudaw Janowickich i Kotliny Jeleniogórskiej w Sudetach Zachodnich.

Miasto Kowary leży w południowo-zachodniej części województwa dolnośląskiego, w powiecie jeleniogórskim, nad Jedlicą. Miasto o powierzchni 37,4 km² zamieszkuje ponad 11,5 tys. mieszkańców. Kowary położone są w południowo-wschodniej części Kotliny Jeleniogórskiej. Obszar miasta w granicach administracyjnych (3739 ha powierzchni – 120. lokata w kraju) charakteryzuje się urozmaiconą rzeźbą terenu (420–1280 m n.p.m.), a przez to zróżnicowaniem warunków klimatycznych. Od południowego zachodu Kowary graniczą z Czechami. Granica biegnie od Przełęczy Okraj poprzez Kowarski Grzbiet do Skalnego Stołu. Kowary położone są nad rzeką Jedlicą, wzdłuż której na przestrzeni ok. 5 km ciągnie się zwarta zabudowa. W środkowej jej części usytuowane jest centrum miasta, które jest jego najstarszą częścią. Znajdują się tu liczne placówki usługowo-handlowe, urząd miasta, kościół, ośrodek zdrowia i dwie szkoły podstawowe. Do lat 90. XX wieku miasto było znaczącym ośrodkiem przemysłowym. Obecnie czynione są starania w kierunku zwiększenia roli turystyki. Nieprzerwanie, natomiast, miasto pełni funkcje ośrodka specjalistycznego lecznictwa uzdrowiskowego. Założenie i rozwój miasta Kowary związany jest głównie z wydobyciem rud żelaza oraz z kowalstwem. W 1148 waloński gwarek, Laurentius Angelus dokonał odkrycia – na zboczu góry Rudnik stwierdził obecność rud żelaza. Niespełna 10 lat później, w 1158 książę Bolesław Kędzierzawy wydał rozporządzenie, które zapoczątkowało wydobycie rudy z owej góry. Wkrótce powstały kuźnie i hamernie, w wielu zakładach metalowych wytwarzano wyroby metalowe. 4 września 1513 król Czech i Węgier Władysław Jagiellończyk nadał prawa miejskie Kowarom. Miasto było znaczącym ośrodkiem produkcji broni palnej, zwłaszcza pod koniec XVI wieku. Król Zygmunt August zamówił u kowarskich rusznikarzy 200 luf do muszkietów dla swojego wojska. Wiek XVII to dalszy intensywny rozwój Kowar, który jednak przerwała wojna trzydziestoletnia. Skutecznie zahamowała ona rozbudowę miasta, wyniszczyła ludność i samo miasto. Polecono zatopić kopalnie. Był to koniec okresu świetności kowarskiego górnictwa. W wyniku upadku przemysłu górniczego i metalurgicznego rozwinął się przemysł tkacki oraz hodowla zwierząt i roślin. Na skutek wojen prusko-austriackich (wojny śląskie) Kowary wraz z całym Dolnym Śląskiem zostały przyłączone do Prus. Król Fryderyk II wykupił dobra kowarskie z rąk czeskiego rodu Czerninów. Wcześniej przez ponad 200 lat Kowarami władali Schaffgotschowie. Próby rozwoju kowarskiego górnictwa próbowano jeszcze podjąć w XVIII i XIX w., jednak bezskutecznie. Przez ponad 200 lat miasto utrzymywało się dzięki włókiennictwu, i to dzięki niemu większość mieszkańców miała pracę. Lata po pierwszej wojnie światowej przyniosły niewielkie ożywienie gospodarcze. Ponownie otwarto kopalnie i rozpoczęto wydobywanie rud żelaza. W 1927 rozpoczęto wydobycie rudy uranu w trakcie eksploatacji rud żelaza. Po przerwie w eksploatacji w latach 1929-1935, spowodowanej światowym kryzysem, wznowiono pracę kopalni, a uran sprzedawano do 1939 zakładom badawczym w Oranienburgu oraz zakładom Stahlwerk Mark A.G. w Hamburgu. Rozwój miasta przerwała II wojna światowa. W 1945 miasto zostało włączone do Polski, a jego dotychczasowych mieszkańców wysiedlono do Niemiec. Obecna nazwa została administracyjnie zatwierdzona 7 maja 1946. Po 1945 wznowiono wydobycie rud uranu, jednak proces wydobywania owiany był tajemnicą i był on pilnie strzeżony. Bito również nowe sztolnie poszukiwawcze i wydobywcze oraz szyby. Uran wydobywano dla radzieckiej atomistyki głównie w latach 40. i 50. XX wieku. W latach 60. w Kowarach przerabiano rudy uranu z innych złóż oraz z ubogiej rudy z hałd. Robotnicy pracujący przy wydobyciu tegoż surowca nie posiadali odpowiednich zabezpieczeń do pracy w takich warunkach. Skutkowało to w późniejszym okresie licznymi zgonami pracowników owych zakładów. W okresie powojennym w mieście rozwijał się przemysł wydobywczy (głównie Zakłady Przemysłowe R-1), maszynowy (Fabryka Maszyn Kowary) oraz włókienniczy (zakłady lniarskie, fabryka dywanów).

Park Miniatur Zabytków Dolnego Śląska – został oficjalnie otwarty 14 sierpnia 2003. Mieści się na terenie wydzielonym z fabryki dywanów w Kowarach. W parku miniatur zbudowane zostały modele głównie w skali 1:25 i kilka w skali 1:50. Prezentowane obiekty to m.in. kościoły, zamki, pałace, starówki miast, ratusze, schroniska górskie itp. Miniatury są wierną kopią prawdziwych obiektów ze wszystkimi szczegółami i detalami. W Parku można zobaczyć także obiekty w całej okazałości z lat swej świetności, które obecnie popadły w ruinę, bądź są niedostępne do zwiedzania. Modele zbudowane są z materiałów odpornych na warunki atmosferyczne. Wkomponowane są w zielone otoczenie wzbogacone kolorowymi kompozycjami kwiatowymi. Część ekspozycji jest umieszczona pod dachem.













































Budynki dawnego szpitala z 1905 r. - przy ul. Jeleniogórskiej 14-18 znajduje się zespół dawnego szpitala z 1905 r. Na całość składają się: budynek główny, budynek dyrekcji, leżakownia, magazyn, hydrofornia, domy mieszkalne dla personelu, dom ogrodnika oraz willa. Wszystko znajduje się w parku o pow. ok. 5 ha, ze starym drzewostanem. Obecnie większość budynków jest w bardzo złym stanie. W części z nich mieści się hospicjum. W skład kompleksy dawnego szpitala wchodzą m.in.: budynek główny, budynek dyrekcji, magazyn, dawna leżakownia, dawny dom ogrodnika, cztery domy mieszkalne, hydrofornia, willa z 1920r. i park o powierzchni około 5 ha. Cały zespół ogrodzony jest murem z bramami wjazdowymi.







Zespół pałacowy "Radociny", zwany "Nowym Dworem" zbudował w 1570 r. hrabia Caspar Schaffgotsch dla swojego syna. Do czasów wojny trzydziestoletniej majątek pozostawał w rękach rodu von Schaffgotsch. Kiedy hrabia Hans Urlich Schaffgotsch popadł u cesarza w niełaskę i został stracony, rodzinie odebrano cały majątek. Dwór przekazano w roku 1634 hrabiemu Procopowi Czernin von Chudenitz . Jego syn Hans Humprecht w II poł. XVII wieku po pożarze zlecił rozbudowę pałacu. Wdowę po nim w 1741 r. Fryderyk Wilhelm II przekonał do sprzedaży pałacu by potem przekazać go miastu Kowary. Następnie Rada Miasta odsprzedała go w 1823 roku rodzinie Kopisch. W roku 1827 dobra te kupił Heinrich LXXIV von Reuss. Jego potomkowie przebudowali obiekt wielokrotnie nadając jej obecny wygląd. W 1913 dokonano kolejnych prac modernizacyjnych by z inicjatywy Teodory von Reuss zlokalizować tu lazaret. W ich rękach dwór pozostał do końca II Wojny Światowej, po jej zakończeniu umieszczono w nim dom wczasowy, a później – Instytut Energii Jądrowej. Od kilku lat jest własnością prywatną. 








































Umieszczone zdjęcia wykonano: maj 2011