LWÓWEK ŚLĄSKI

http://polskiemiastawfotografii.blogspot.com/2010/10/lwowek-slaski.htmlLwówek Śląski 
miasto w województwie dolnośląskim, w powiecie lwóweckim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Lwówek Śląski, leży nad Bobrem oraz jego dopływami: Płóczką, Srebrną i Widnicą, na granicy Pogórza Izerskiego i Kaczawskiego.

Lwówek Śląski należy do grupy najstarszych miast Dolnego Śląska. Jest także jednym z pierwszych miast w Polsce lokowanych na prawie magdeburskim. Już we wczesnym średniowieczu Lwówek stał się lokalnym centrum gospodarczym i ośrodkiem osadnictwa wiejskiego. Jego rozwój przyspieszyło także dogodne położenie przy znanym szlaku handlowym zwanym Królewską Droga (Via Regia) oraz eksploatacja złota na obszarze dawnych Płakowic. Czynniki te przyczyniły się do wczesnej lokacji - już w 1217 roku książę Henryk I Brodaty nadał Lwówkowi Śląskiemu prawa miejskie. Lokacja i związane z nią przywileje spowodowały szybki rozwój miasta. Lwówek nie tylko rozwijał się gospodarczo - wzrosła także jego rola jako ośrodka władzy. W 1243 roku książę Bolesław Rogatka zorganizował w mieście pierwszy na Śląsku turniej rycerski, a w latach 1278-86 Lwówek był siedzibą księcia Bernarda Zwinnego i stolicą samodzielnego księstwa. W następnym okresie miasto stało się integralną częścią księstwa świdnicko - jaworskiego i dzieliło jego losy. Stopniowo, w miarę wyczerpywania się złóż złota, podstawą utrzymania mieszkańców stało się rzemiosło, głównie sukiennictwo i tkactwo, handel oraz obróbka kamienia budowlanego. W 1329 roku miasto liczyło około 11 tysięcy mieszkańców i należało do najludniejszych ośrodków miejskich na Śląsku. W miarę rozwoju miasta lwóweccy mieszczanie uzyskiwali różne przywileje; prawo do organizacji targów i jarmarków, handlu solą, bicia własnej monety itd. We Lwówku istniało kilka cechów, z których najbardziej znaczącym był cech skupiający sukienników. W 1392 roku, po śmierci księżnej Agnieszki, przeszedł Lwówek pod panowanie czeskie. Sto lat później - w 1498 roku, król czeski Władysław Jagiellończyk nadał Lwówkowi herb, który jest używany do dnia dzisiejszego. Na początku XVII wieku miasto liczyło ponad 8 tysięcy mieszkańców. Funkcjonowało w nim 450 warsztatów sukienniczych, które wspaniale prosperowały. Kres tej prosperity przyniosła wojna trzydziestoletnia (1618-48), w trakcie której Lwówek został spustoszony i dokumentnie zniszczony. Zniszczenia wojenne, straty ludnościowe oraz pożary w latach 1659 i 1704, spowodowały, że prawie przez cały wiek XVIII miasto wegetowało. Niewielkie ożywienie gospodarcze nastąpiło pod koniec XVIII wieku. Lwówek, liczący wówczas nieco ponad 2600 mieszkańców, skorzystał z koniunktury, jaka zapanowała w Prusach. Niestety, rozwój gospodarczy został zahamowany w trakcie wojen napoleońskich. Wówczas przebywał w mieście sam "bóg wojny" - cesarz Napoleon Bonaparte, który zwyciężył Prusaków podczas tak zwanej "pierwszej bitwy nad Bobrem" - 22 sierpnia 1813 roku. Tak zwana "druga bitwa nad Bobrem", stoczona 29 sierpnia 1813 roku, zakończyła się klęską Francuzów. Dopiero w drugiej połowie XIX wieku następuje pewne ożywienie gospodarcze. Lwówek uzyskuje połączenie kolejowe ze Złotoryją (1884 r.) i Gryfowem Śląskim (1885 r.) oraz znacznie później z Jelenią Górą (1909 r.). W mieście i okolicy rozwija się turystyka wspierana przez aktywne koło Związku Karkonoskiego, a dzięki kapeli dworskiej koncertującej w pałacu Hohenzollernów staje się centrum kulturalnym. Także w tym okresie rozwija się przemysł spożywczy - w mieście powstaje między innymi nowoczesny browar Hohbergów oraz wytwórnia wódek. Następuje dalszy rozkwit lokalnych kamieniołomów, powstaje kopalnia gipsu i anhydrytu. Niestety, w okresie międzywojennym nadzieje na bardziej aktywny rozwój nie spełniły się. Wprawdzie liczba ludności wzrosła do ponad 6 tysięcy, ale zmalała liczba zakładów przemysłowych i rzemieślniczych. Procesu degradacji gospodarczej miasta nie zdołał nawet zatrzymać specjalny program pomocy prowincjom wschodnim Rzeszy Niemieckiej wdrożony w 1937 roku. W czasie II wojny światowej pogłębia się zastój gospodarczy miasta, które w ostatniej fazie walk zostaje zniszczone w 40 %. Lwówek Śląski, zajęty przez wojska radzieckie 9 maja 1945 roku, w tym samym miesiącu staje się ośrodkiem administracji powiatowej, funkcję tę pełni do czerwca 1975 roku. Natomiast od 1973 roku jest siedzibą gminy miejsko wiejskiej, obejmującej aktualnie miasto Lwówek Śląski i 28 wsi.

Pałac Hohenzollernów - w latach 50. XIX stulecia Lwówek Śląski stał się prawdziwą potęgą na koncertowej mapie Śląska, a nawet Europy. Wszystko za sprawą wielkich miłośników muzyki, księcia Konstantyna von Hohenzollern-Hechingen (chrześniaka samego Napoleona Bonaparte), oraz jego żony Amalii. W 1851 r. pochodzący z Wirtembergii książę osiadł w odziedziczonym po matce pałacu w niedalekiej Skale, sprowadzając ze sobą własną orkiestrę symfoniczną. Po przeprowadzce, zgodnie z obowiązującą wśród ówczesnej arystokracji modą, zapragnął wybudować rezydencję zimową. Tak doszło do powstania we Lwówku Śląskim klasycystycznego pałacu, którego głównym, reprezentacyjnym pomieszczeniem była sala koncertowa. Z występami gościli w niej jedni z największych kompozytorów tamtej epoki: Liszt, Wagner i Berlioz. Na koncertach obowiązywały eleganckie stroje: panie pojawiały się w kosztownych sukniach, panowie we frakach. Czasami książę po powrocie do Skały chciał jeszcze posłuchać kwartetu smyczkowego. Zespół dowożono wówczas specjalnym powozem zwanym „harfą”. Obecnie w pałacu mieści się siedziba władz gminnych i powiatowych, więc sala koncertowa zamiast melomanom służy urzędnikom jako miejsce obrad, a jedynym śladem po Hohenzollernach jest umieszczony nad wejściem kartusz herbowy księcia, trzymany przez stojące po bokach psy.















Zamek Płakowice - jedno z największych renesansowych budowli obronnych na Śląsku. Pierwszy dwór obronny istniał w miejscu dzisiejszego pałacu w 1480 roku. Budowę większego zamku rozpoczął w 1550 r. Rumpold Talkenberg z Podskala, który projekt zlecił włoskiemu architektowi Franciszkowi Parrowi. Budowa głównego budynku trwała do 1558 roku, a wykończenia do 1563 roku. W trakcie budowy powstała trójskrzydłowa budowla z niewielkim dziedzińcem z krużgankami. Była to największa na Śląsku budowla obronna w XVI wieku. Przebudowy dokonano dwukrotnie - w XVIII i XIX w. W czasie wojen napoleońskich zamek został uszkodzony. Francuzi ograbili i zniszczyli bibliotekę i cenne zbiory malarstwa. Ostatnim prywatnym właścicielem był August Ludwig von Nostitz-Rieneck, od którego zamek odkupiła w 1824 roku rejencja legnicka z przeznaczeniem na szpital psychiatryczny. W trakcie przebudowy usunięto z wnętrz liczne zdobienia, kominki, kartusze i portale. Szpital funkcjonował do 1945 roku. Po 1945 r. w zamku mieściła się jednostka wojskowa. W 1967 roku zamek został częściowo odrestaurowany. Po opuszczeniu przez wojsko zamek zaczął podupadać. Od 1992 roku należy do Chrześcijańskiego Ośrodka "Elim" Kościoła Baptystów i poddawany jest intensywnemu remontow. Budowla składa się z trzech dwukondygnacyjnych skrzydeł okalających wewnętrzny dziedziniec krużgankami, których arkady wsparte są na jońskich kolumnach. W narożach znajdują się schody. Od czwartej strony zamknięty jest murem kurtynowym. Na dziedziniec prowadzi brama wjazdowa z portalem, przed którą znajduje się kamienny most przerzucony przez fosę obronną. W lewym narożniku portalu znajduje się medalion z podobizną Rampolda von Talkenberg. Zachowały się także renesansowe zdobienia fasad.






















































Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny – rzymskokatolicki kościół parafialny należący do dekanatu Lwówek Śląski diecezji legnickiej. Z pierwotnej budowli, ufundowanej przez Henryka II Pobożnego przed 1238 rokiem jako późnoromańska bazylika murowana z ciosów kamiennych, zachowała się do dnia dzisiejszego tylko fasada zachodnia z wieżami. Po spaleniu w 1455 roku rozpoczęła się budowa obecnego kościoła parafialnego w czasie od 1493 do ok. 1550 roku i w początkowym okresie była ona prowadzona przez architekta ze Zgorzelca Konrada Pflugera, a w latach 1512-1550 przy współudziale budowniczego Hansa Lindenera. W 1752 roku zawaliły się sklepienia, które podczas nieudolnej restauracji w latach 1863-1866 zostały zastąpione prostym drewnianym stropem i jednocześnie z wnętrza zostało usuniętych sześć filarów międzynawowych. Obecnie jest to świątynia murowana wzniesiona z cegły i ciosów piaskowcowych, halowa o trzech nawach i ośmiu przęsłach, składająca się z prezbiterium i towarzyszących mu nawach bocznych zakończonych poligonalnie. Wspomniana wyżej fasada zachodnia z dwiema wieżami jest ozdobiona na osi portalem z końca XIII wieku, wykonanym z czerwonego piaskowca, posiadającym uskokowe ościeża z kolumienkami i bogatą dekorację roślinną. W tympanonie jest umieszczona płaskorzeźba przedstawiająca Koronację Matki Boskiej. Na skromne wyposażenie wnętrza składają się: kamienna, renesansowa chrzcielnica z około 1560 roku, barokowy obraz Koronacja Matki Boskiej z 1771 roku (zapewne znajdował się dawniej w ołtarzu głównym), natomiast w zakrystii znajdują się puszka z 1684 roku, pacyfikał z 1722 roku i kielich z 1727 roku.

W mieście istnieje przypuszczalnie najstarszy browar w Polsce, „Browar Lwówek”. 


Zabytkowa zabudowa rynku (XVI-XVII w., XIX w.)


Ratusz - gotycko-renesansowy budynek wzniesiona w latach 1522-1524, na skutek rozbudowy poprzedniego ratusza. Rozbudowany w latach 1902-1905, obecnie jest siedzibą władz miejskich i placówki historyczno-muzealnej i innych instytucji. Pierwszy ratusz w Lwówku Śląskim wybudowano w połowie XIII wieku. W roku 1480 dobudowano wieżę, a w latach 1522-1524 obiekt przerobiono, nadając mu obecny kształt. Rozbudową kierował niemiecki architekt Wendel Roskopf. W latach 1902-1905 ratusz powiększono o handlowe podcienia i klatkę schodową, rozbudową kierował Hans Poelzig. W roku 1945 ratusz został częściowo spalony, a następnie odbudowany w latach 1955-1958. Decyzją wojewódzkiego konserwatora zabytków z dnia 29 marca 1949 roku ratusz został wpisany do rejestru zabytków. Budynek wzniesiono na planie wydłużonego prostokąta, posiada dwie kondygnacje oraz wysokie piwne i jest nakryty stromym dachem dwuspadowym z liczne lukarnami. Od zachodniej strony przylega do bryły ratusza wysoka wieża, dołem czworoboczna, wyżej cylindryczna z tarczami zegarowymi, a w najwyższej części ośmioboczna, zakończona hełmem z iglicą i kulą na szczycie. Elewacje wschodnia i zachodnia ujęte są w pary szczytów, posiadające podziały geometryczne. Fasada południowa jest zaakcentowana portalem i szeregiem podwójnych okien z obramieniami zdobionymi motywami roślinnymi i maszkaronami. Wejście do budynku mieszczące się po wschodniej stronie prowadzi przez późnogotycką sień nakrytą sklepieniem sieciowym wspartym na jednym filarze oraz wtopionych w lico ściany półfilarach. 


















Podcienia handlowe z lat 1902-1905 - wśród zachowanej zabudowy lwóweckiego rynku, dziś noszącego nazwę Plac Wolności, zwraca uwagę ciąg handlowy znajdujący się po północnej stronie ratusza. Do początków XX w. znajdował się w tym miejscu zespół kamienic i kramów handlowych. Władze miasta zdecydowały się na wyburzenie starych obiektów i zastąpienie je nowym ciągiem handlowym. Przebudowa trwała w latach 1902-1905, a jej autorem był doskonały niemiecki architekt Hans Poelzig. Elewacje tych specyficznych sukiennic ozdobiły głowy kupców. Obiekt cały czas służy celom usługowo-handlowym, zmieniały się jedynie ich branże.









Lew, sukiennicy i sowa - fontanny na lwóweckim rynku . Na płycie lwóweckiego rynku, oprócz zabytkowego ratusza i kilku kamienic, zachowały się trzy fontanny, które stanowią dziś ciekawą atrakcję turystyczną miasta. Najstarszą z nich jest fontanna sukienników, która jest również największą z wszystkich fontann. Wcześniej w miejscu tym stała studnia miejska, którą w XVIII wieku przerobiono na fontannę. Przebudowy dokonał niemiecki architekt Paul Schulz z Wrocławia. W dwudziestoleciu międzywojennym w fontannie umieszczono pomnik Sukienników, od którego pochodzi nazwa tejże fontanny. Kolejna z miejskich fontann to fontanna znajdująca się w zachodniej części rynku. Swoją nazwę zawdzięcza figurze lwa, która jest jej zwieńczeniem. Powstała w XVIII wieku w miejscu studni, gdzie wzniesiono betonowy murek z głową delfina. W centralnym miejscu wzniesiono toskańską kolumnę z rzeźby lwa trzymającą herb miasta z wyrytym na cokole 1711 rokiem. Figurę lwa na początku XXI wieku zdemontowano i zastąpiono kopią. Oryginał mieści się w budynku ratusza. Ostatnią najmniejszą i najmłodszą fontanną jest fontanna mieszcząca się w narożniku ratusza. Powstała w czasie prac renowacyjnych, które przeprowadzono w pierwszej połowie XX wieku. Jest to fontanna przykryta owalnym daszkiem, u podłoża zamieszczono niski murek, który otacza miskę fontanny. Na szczycie fontanny zamontowano rzeźbę sowy, która w pewnym stopniu odzwierciedla nazwę i kształt fontanny.


Budynki dawnych ław chlebowych i szewskich (1494).
Dom burmistrza z 2 poł. XV w. - narożny budynek, który dawniej był domem burmistrzów. Gotycka kamienica pochodząca z drugiej połowy XV w. została z czasem przebudowana w duchu renesansu. Kamienica nazywana agatowym domem mieści m.in. Punkt Informacji Turystycznej.


Apteka Ław Chlebowych.


Baszta Bolesławiecka (XIII, XVI, XVII, XX w.) - wzniesiona w XIII w. w czasie budowy obwarowań. Poddano ją przebudowie w XVI stuleciu, w połowie XVII w. uległa uszkodzeniom. Straciła wówczas swoją część szczytową. Po odbudowie stała się miejskim więzieniem, a w jej wnętrzach znalazły się pomieszczenia kata, a w podziemiu loch głodowy. W czasie rekonstrukcji basztę zwieńczył barokowy hełm. Budowla uległa zniszczeniom podczas pożaru w 1752 r. Z braku pomysłu na jej zagospodarowanie popadła w częściową ruinę. W XIX w. dawny loch mieścił magazyn lodu. Basztę zabezpieczono i poddano remontowi w latach 30. XX w. Po II wojnie światowej, po remontach w latach 1959-1960 i 1971-1972 nadano wnętrzom nowe przeznaczenie. Ta niewątpliwa atrakcja turystyczna otrzymała w 1986 r. nowy, stożkowy hełm.



Baszta Lubańska (poł. XIII, XV-XIX w.) - stanęła obok bramy już w pierwszym etapie budowy murów miejskich. W XV wieku, w związku z budową drugiego pierścienia obwarowań poddano ją wraz z bramą modernizacji. W 1616 r. baszta runęła uszkadzając bramę. Odbudowano ją w ciągu następnych miesięcy. W 1752 r. baszta uległa kolejnemu uszkodzeniu. Tym razem przyczyną był pożar. Odbudowa trwała do 1784 r., a w jej efekcie basztę nakrył barokowy hełm. Wnętrza budowli służyły przez pewien czas jako areszt oraz prochownia. W 1809 r. w basztę uderzył piorun niszcząc jej szczyt. Odbudowany wówczas obiekt zachował swój wygląd do dziś. Przylegającą do niego bramę rozebrano w połowie XIX w. Przed II wojną światową w baszcie funkcjonowało schronisko. Dziś Baszta Lubańska to jedna z wizytówek Lwówka Śląskiego.




Zabytkowe planty miejskie (1870)  i strażnica - założenie urbanistyczne Lwówka w drugiej połowie XIII wieku otoczyły kamienne obwarowania. W XV stuleciu poprzedził je drugi ciąg murów. Pomiędzy nimi znajdowała się fosa. Obwarowania straciły na znaczeniu w XVIII wieku. W następnym stuleciu rozpoczęto sukcesywną ich rozbiórkę. W drugiej połowie XIX wieku zasypano fosę. Władze miejskie podjęły wówczas decyzję o przekazaniu tego terenu pod ciąg spacerowy. W 1870 r. wzdłuż wewnętrznego muru obronnego oddano do użytku miejskie planty. Teren zasypanej w większości fosy obsadzono drzewami i krzewami, wytyczono ścieżki i ustawiono ławki. Mieszkańcy zyskali doskonałe miejsce do spacerów i wypoczynku. Zieleń doskonale uzupełniła pozostawione elementy obwarowań, które w pierwszej połowie XX wieku odnowiono i poddano częściowej rekonstrukcji. Planty i dziś stanowią ozdobę Lwówka Śląskiego. 22 czerwca 1995 r. podjęto decyzję o objęciu plant ochroną konserwatorską.

Restauracja w zabytkowej kuźni z XVIII wieku - u zbiegu ulicy Orzeszkowej oraz obiegającej stare miasto Alei Wojska Polskiego stoi ciekawy budynek z pizzerią o nazwie „Kuźnia 1755”. Ładnie odnowiony, z kamiennymi elewacjami obiekt stanowił dawniej pracownię jednego z tutejszych kowali. Restauracja-pizzeria o klimatycznym wnętrzu poleca poza pizzą również szeroki wybór zup, dań mięsnych i z ryb oraz wegetariańskich w umiarkowanych cenach. Można więc połączyć przyjemność jedzenia z odwiedzeniem zabytkowego budynku.


Inne zdjęcia zrobione w Lwówku Śląskim.






Umieszczone zdjęcia wykonano: czerwiec 2015