Kluczborkmiasto w woj. opolskim, w powiecie kluczborskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Kluczbork.
Założenie miasta wiąże się z zakonem krzyżowców z czerwoną gwiazdą, który powstał prawdopodobnie w czasie wypraw krzyżowych do Palestyny, gdzie poza walką z muzułmanami otaczał opieką pielgrzymów, stąd często określany mianem szpitalników. Na początku XIII w. przeniósł się do Austrii, Czech i Moraw, a sprowadzony również na Śląsk – do Wrocławia – przez księżnę Annę, przeszedł do życia klasztornego, zajmując się chorymi i prowadząc szpitale. Krzyżowcy otrzymali od księcia wrocławskiego Henryka III w 1253 r. zezwolenie na lokację miasta na prawie niemieckim w miejscu, gdzie istniała osada targowa wzmiankowana już w 1252 r. jako Cruceburch. Kiedy jednak założyli kilka wsi w okolicy, a nie zdołali lokować miasta, książę Henryk IV Probus biorąc Kluczbork pod swoją opiekę, w 1274 r. wystawił przywilej lokacji miasta. Od tego momentu rozpoczynają się jego dzieje polityczne. Od 1293 r. Kluczbork należał do księstwa głogowskiego, od 1312 do oleśnickiego, od 1323 był w księstwie legnickim, w latach 1331–1356 jako zastaw u króla Polski Kazimierza Wielkiego. Podczas wojen husyckich miasto opanowali husyci pod wodzą rycerza polskiego Dobka Puchały cieszącego się poparciem mieszkańców. Następnie Kluczbork był ponownie kilkakrotnie oddawany w zastaw i sprzedawany. Od 1536 r. aż do wygaśnięcia piastowskiej linii brzeskiej był w posiadaniu książąt brzeskich, lenników korony czeskiej, którzy będąc wyznawcami religii protestanckiej, wprowadzali ją stopniowo w podległych im ziemiach. W czasie wojny trzydziestoletniej (1618–1648) miasto podupadło, ponieważ było wielokrotnie plądrowane przez przechodzące tędy wojska. Kluczbork udzielił schronienia w latach 1660–1671 braciom polskim przybyłym z Polski, którzy zorganizowali tutaj dwukrotnie swoje synody w 1663 i 1668 r. Znakomitym ich przedstawicielem był tu Krzysztof Crell-Spinowski. W tym czasie miasto wzmiankowano pod nazwą Kluzbork, Krucibork. Po śmierci ostatniego księcia legnicko-brzeskiego Jerzego Wilhelma w 1675 r., Kluczbork przeszedł pod bezpośredni zarząd cesarza austriackiego Leopolda I, a po 1740 r. wraz z całym Śląskiem znalazł się w granicach państwa pruskiego, wówczas pod nazwą Kluzborek. W wyniku kolonizacji fryderycjańskiej oraz administracyjnych zarządzeń władz pruskich, szczególnie ostrych w czasie tzw. kulturkampfu, rozpoczął się okres dominacji kultury niemieckiej. W 1816 r. miasto stało się siedzibą władz powiatowych. W połowie XIX w. rozpoczęła się budowa dróg bitych i kolejowych, dzięki czemu Kluczbork stał się ważnym węzłem kolejowym w północnej części rejencji opolskiej, do której włączono go w 1820. Jednocześnie rozwijało się szkolnictwo podstawowe i średnie, w nawiązaniu do tradycji XVI/XVII wieku, gdy szkoły miejskie w Byczynie i w Kluczborku cieszyły się doskonałą opinią na Śląsku. W 1858 r. zostało otwarte ewangelickie seminarium nauczycielskie mające kształcić nauczycieli władających zarówno polskim jak i niemieckim językiem, a w 1860 rozpoczęła kształcenie miejska szkoła średnia, przekształcona w 1873 r. w gimnazjum humanistyczne, które w 1877 otrzymało nowo wzniesiony gmach szkolny. W połowie XIX wieku Kluczbork był miastem powiatowym w regionie o dominacji ludności polskojęzycznej. Topograficzny podręcznik Górnego Śląska z 1865 roku w opisie miasta oraz ówczesnego powiatu kluczborskiego notuje, że dominującym językiem w regionie jest język polski oprócz którego używany jest także język niemiecki. W mieście żyli zgodnie ewangelicy, katolicy oraz wyznawcy judaizmu. W miejscowości działały różne towarzystwa oświatowe i charytatywne. Został zbudowany szpital miejski (1848) i miejski zakład gazowy (1867), powstał ewangelicko-luterański zespół leczniczy „Betania” (1888), wzniesiono budynek poczty (1891) i gmach sądu (1895), działał prowincjonalny zakład dla umysłowo chorych. Koniec XIX i początek XX w. przyniósł miastu mającemu dotąd charakter rolniczy, początki rozwoju przemysłowego bowiem powstały browary, drukarnia, przędzalnia, cukrownia, cegielnia, nowoczesna rzeźnia, fabryka mebli i zakład wyrobów metalowych. W latach 1907–1908 została przeprowadzona w mieście sieć wodociągowa i kanalizacyjna, znacznie później powstała elektrownia nad Stobrawą. Według spisu z 1910 w mieście mieszkało 11 588 osób, z czego 836 deklarowało się jako Polacy, zaś 10 216 jako Niemcy. W ostatnich przed wybuchem wojny wyborach do Reichstagu, w wyborach ścisłych (druga tura), na obszarze miasta, na polskiego kandydata ks. Pawła Kuczkę padło 169 głosów, zaś na kandydata niemieckiej partii konserwatywnej Ludwiga Meyera 1180 głosów. Po I wojnie światowej wraz z całym powiatem obejmującym Wołczyn, Byczynę oraz gminy wiejskie, pozostał terenem przygranicznym, bowiem kilkanaście kilometrów od miasta przebiegała granica Rzeszy Niemieckiej z Polską. Po podziale Górnego Śląska w październiku 1921 r. powiat kluczborski w całości pozostał w obrębie państwa niemieckiego aż do 20 stycznia 1945, gdy do miasta wkroczyły wojska radzieckie 1 Frontu Ukraińskiego. Oficjalnie władze polskie przejęły Kluczbork wraz z całym Śląskiem Opolskim 18 marca 1945. Od 17 kwietnia 1945 roku do 11 października 1946 roku, miasto nosiło nazwę Kluczborek. Dominująca dotąd w mieście ludność niemiecka została wysiedlona. Po zniesieniu powiatów w roku 1975 miasto pozostawało siedzibą gminy. W latach 1975–1998 Kluczbork administracyjnie należał do województwa opolskiego. Od 1 stycznia 1999 – ponownie stolica powiatu.
Brama Krakowska z 1590 r. - brama wschodnia, która była elementem zamku książąt brzeskich. Kwadratowa, ceglana wieża na kamiennym cokole stanowiła najprawdopodobniej jego stołp. W 1907r. przebudowana przez mistrza murarskiego G.Lederera spełniała rolę wieży wodnej.
Muzeum im. Jana Dzierżona rozpoczęło swą działalność w 1959 r. jako Oddział Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu. W 1962 r. przekształcone zostało w muzeum regionalne. Na swoją siedzibę otrzymało użytkowany do dziś budynek, który został wzniesiony na fundamentach zamku stojącego przy murach miejskich, niedaleko Bramy Polskiej (Krakowskiej). Przylegająca do budynku od strony południowej dawna baszta zamkowa została przebudowana na wieżę ciśnień (1907). Muzeum gromadzi, konserwuje, opracowuje i udostępnia dobra kultury z terenu ziemi kluczborskiej i północnej Opolszczyzny w zakresie archeologii, historii i etnografii, ze szczególnym uwzględnieniem pszczelarstwa. Wizytówką muzeum jest pawilon (usytuowany przed budynkiem), w którym obejrzeć można kolekcję współczesnych uli figuralnych wykonanych przez artystów ludowych i rzeźbiarzy amatorów z całego kraju. Na tzw. Granicach Łowkowskich, w domu, w którym ostatnie 22 lata życia spędził Jan Dzierżoń, znajduje się Izba Muzealna, powstała w 1974 r. Prezentowana jest tam wystawa Ks. dr Jan Dzierżoń. Sławny Łowkowiczanin.
Przekraczając Bramę Krakowską, która jest pozostałością średniowiecznych obwarowań miasta stajemy na kluczborskim rynku który niegdyś pełnił rolę pałacu targowego. Dziś tylko kamienna rzeźba na ratuszu pokazuje jak wygladała niegdyś zabudowa rynku przed pożarem. Na rynku stoją zabytkowe domy (XVIII-XIX w.). Wokół głownego placu ulokowały się obecnie restauracje a cały plac jest zrewitalizowany, budynki odnowione a rynek stał się wizytówką Kluczborka.
Ratusz - jest budowlą renesansowo-barokową zbudowaną w XVIII wieku. W wiekach późniejszych kilkakrotnie rozbudowywany i remontowany, ostatnio w roku 1926. Obecnie jest siedzibą kilku instytucji, między innymi Urzędu Stanu Cywilnego i bibliotek. Pierwszy ratusz w Kluczborku został zniszczony w pożarze w 1738 roku. W latach 1738 – 1741 obiekt odbudowano, a roku 1752 powiększono go i wniesiono wieżę. W roku 1841 z powodu złego stanu technicznego wieża została wyburzona, a w roku 1858 wybudowano nową. W 1859 roku na wieży zainstalowano zegar, a w latach 1890 - 1891 obiekt rozbudowano o północno - wschodnie skrzydło. W latach 1907 - 1908 po raz kolejny rozbudowano ratusz, a w 1909 roku oddano do użytku nową salę narad. W roku 1925 na rynku wybuchł pożar, który zniszczył osiem z dwunastu kamieniczek zwanych "Dwunastoma apostołami". Ponieważ w trakcie pożaru ratusz uległ uszkodzeniu, rok później poddano go renowacji. Decyzją wojewódzkiego konserwatora zabytków z dnia 6 kwietnia 1964 roku ratusz został wpisany do rejestru zabytków. W latach 2011 - 2012 budynek został wyremontowany, przebudowano także drogi dojazdowe do ratusza.Ratusz w Kluczborku jest dwukondygnacyjną budowlą wzniesioną na planie wydłużonego prostokąta, nakrytą dachem mansardowym z ozdobnymi lukarnami. Ściany szczytowe budynku i przylegających do niego kamieniczek są ujęte w spływy wolutowe i posiadają trójkątne naczółki. Na dachu umiejscowiona jest niewysoka wieżyczka pokryta miedzianą blachą, posiadająca latarnię i nakryta ostrosłupowym hełmem. Wokół latarni jest ażurowa balustrada, a poniżej cztery tarcze zegarowe. Główne wejście do budynku obejmuje neobarokowy portal, odtworzony po pożarze z roku 1925, a na zachodniej ścianie jest tympanon z płaskorzeźbą przedstawiającą ratusz razem z zabudową rynku sprzed pożaru. Na szczycie fasady jest ozdobny barokowy kartusz herbowy. Do ratusza przylegają dwie kamieniczki pozostałe z dawnego barokowego zespołu "Dwunastu Apostołów". Obecnie budynek jest siedzibą kilku instytucji, między innymi Urzędu Stanu Cywilnego i biblioteki.
Kościół Matki Bożej Wspomożenia Wiernych – rzymskokatolicki kościół parafialny znajdujący się w Kluczborku. Kościół należy do parafii Matki Bożej Wspomożenia Wiernych w Kluczborku w dekanacie Kluczbork, diecezji opolskiej. Dnia 30 września 2007 roku obiekt został wpisany do rejestru zabytków województwa opolskiego.Budowla w stylu neogotyckim, drewniane wyposażenie wykonali stolarze z Żórawiny Wrocławskiej. Środkowa część ołtarza głównego, w formie tryptyku. Ołtarz główny z bogatą ornamentyką snycerską oraz ambona powstały w pracowni artysty Schreinera w Monachium. Centralne pole zajmuje zespół rzeźb wyobrażających Matkę Bożą z Dzieciątkiem oraz dwoma aniołami, które unoszą koronę nad głową Marii. Ruchome skrzydła tryptyku pokrywają płaskorzeźby przedstawiające sceny z życia Matki Bożej. Ołtarze boczne są dziełem rzeźbiarza Frilhase z Erfurtu, a witraże pochodzą z warsztatu Linnemana z Frankfurtu nad Menem.
Kościół ewangelicko-augsburski Chrystusa Zbawiciela - gotycki kościół i jego atrakcja turystyczna wieża widokowa jest jednym z najcenniejszych zabytkowych obiektów Kluczborka. Został zbudowany w XIV w. na miejscu poprzedniego, pochodzącego z 1298 r. Świątynia składała się z prezbiterium (XIII w.) w stylu wczesnogotyckim oraz wieży (XIV w.). W wyniku częstych pożarów kościół był wielokrotnie odbudowywany, przez co zmieniał swój wygląd. Od 1527 r. jest świątynią ewangelicką. Pożar z 1737 r. spowodował całkowite zniszczenie świątyni, ratusza i budynków mieszkalnych. Odbudowano wieżę, a także nawę boczną (w części zachodniej). Drewniany strop zastąpiono sklepieniem. W latach 1743-1745 wnętrza kościoła zostały ponownie gruntownie przebudowane. Obecny wystrój świątyni w stylu rokokowym, z rzeźbami i płaskorzeźbami, datowany jest na lata 1750-1760. Z tego okresu pochodzą m.in. ołtarz, ambona, chrzcielnica i prospekt organowy. W latach 1795-1797 nadbudowano górną kondygnację wieży, a w 1806 r. zamontowano na niej zegar, który warto zobaczyć. Około 15 lat później dach pokryto dachówką, a kopułę wieży blachą. Po południowej stronie kościoła dobudowano zakrystię. W latach 1708-1769 plac wokół kościoła służył jako cmentarz. Wieża widokowa kościoła, z której można podziwiać panoramę miasta i okolic, dostępna jest dla turystów w okresie od maja do września (środa, piątek i sobota, w godz. 15-17) ciekawe miejsce na weekend.
Młodzieżowy Dom Kultury - to placówka oświatowa organizująca czas wolny dla dzieci i młodzieży poza szkołą. Rozwija talenty i zainteresowania plastyczne, taneczne, muzyczne. Ponad 600 uczestników zajęć oddaje się swoim pasjom w 50 kołach i zespołach, do których należą m.in.: Studio Piosenki, Chór Gospel, koła nauki gry na instrumentach (m.in. gitara, keyboard), Teatr Tańca, grupa cheerleaders, zespoły: tańca nowoczesnego i gimnastyki artystycznej, a w dziedzinie plastyki: koła malarstwa i rysunku, grafiki, ceramiki oraz rzeźby. Placówka zapewnia podopiecznym pracownie wyposażone w profesjonalny sprzęt oraz kompetentną i doświadczoną kadrę nauczycielską.
Mury obronne (XV/XVI w.) - do obecnych czasów dobrze zachował się południowy odcinek murów obronnych. Pozostała część została rozebrana z myślą o rozbudowie miasta. Historia obwarowań sięga XIV w., te obecne pochodzą z XVI wieku. Pod murami miejskimi widoczne jest obniżenie terenu wskazujące na istniejącą w tym miejscu fosę. Do pozostałości średniowiecznych fortyfikacji miejskich dodać należy dawny zespół bramy Krakowskiej, której historia sięga XV w.
Sport Pub Rybaczówka - bardzo dobrze znany wszystkim klubowiczom z Kluczborka i okolic - został odremontowany i na nowo otwarty w listopadzie 2009 roku . Obecnie jest to dwupoziomowy obiekt rozrywki, posiadający jedn bar i jeden parkiet na parterze oraz wiele miejsc siedzących na pierwszym piętrze. Rybak, bo tak potocznie to miejsce nazywają miejscowi, oferuje różne doznania muzyczne, począwszy od Disco Polo poprzez Hasue, r`n`b, pop skończywszy na techno, trance, itp.
Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych, ul. Skłodowskiej 13
Kino "Bajka" przed remontem.
Inne zdjęcia zrobione w Kluczborku.
Umieszczone zdjęcia wykonano: kwiecień 2009, maj 2014