Grabki Dużewieś w województwie świętokrzyskim, w powiecie staszowskim, w gminie Szydłów.
Językoznawcy zaliczają nazwę „Grabki” do odzwierciedlających walory topograficzne i przyrodniczo-krajobrazowe. Nazwa „Grabki”, pochodząc od słowa „Grab” w okresie powstania miejscowości mogła więc być odzwierciedleniem miejscowej szaty roślinnej (nazwy tego samego typu noszą również niektóre pobliskie miejscowości, jak choćby sąsiednie Brzeziny czy Jarząbki). Najstarszą wzmiankę dotyczącą Grabek zawdzięczamy Długoszowi. W jego Księdze uposażeń diecezji krakowskiej (ok. 1470-1480) Grabki wymienione są jako jedna z miejscowości wchodzących w skład parafii Szydłów. Dziesięcinę z Grabek w owym czasie pobierał jednak nie pleban z Szydłowa, lecz rządca sąsiedniej parafii Gnojno. Ten stosunek ekonomiczny wiążący Grabki z parafią Gnojno, przyczynił się zapewne do przeniesienia między rokiem ok. 1480, a 1598 osady z parafii Szydłów do parafii św. Jana Chrzciciela w Gnojnie. (Grabki Duże ponownie włączono do parafii szydłowskiej dopiero w drugiej połowie XIX w.). W XVI w. lub jeszcze pod koniec XV stulecia w bezpośrednim sąsiedztwie Grabek powstała druga osada nazwana tą samą nazwą. Od tego momentu spotykamy rozmaite warianty nazewnictwa dla rozróżnienia tych siostrzanych miejscowości. W protokole wizytacji biskupiej z 1598 r. znajdujemy zapis brzmiący „Grabki superior et inferior” czyli: „Grabki wyższe i niższe”. Przymiotniki te z pewnością odzwierciedlały wysokość względną obydwu miejscowości, wobec czego Grabki wyższe śmiało identyfikować możemy jako dzisiejsze Grabki Duże, Grabki niższe zaś, jako podlegające obecnie Gminie Gnojno Grabki Małe. Taki sposób nazewnictwa, choć wystarczająco precyzyjny, nie pozostał w ciągu wieków jedynym. W 1579 r. spotykamy zapis „Grabki maior” czyli „Grabki Wyższe”. Z kolei równe sto lat później wizytacja biskupia wymienia miejscowości o nazwach Grabki i Grabie. Formy te odnosiły się do wielkości obydwu miejscowości i pozwalały na niedodawanie przymiotników określających rozmiary. Mimo tego nadal pojawiały się inne warianty. Przed końcem I wojny światowej w powszechnym użyciu funkcjonowała nazwa „Grabie Wielkie”. Z dziejami Grabek w okresie przedrozbiorowym wiąże się postać Stanisława Rupniewskiego – kasztelana małogoskiego, dziedzica Grabek i Gnojna. Kasztelan wiele lat spędził w niewoli w Turcji. Po powrocie do Polski, wzniósł w Grabkach w latach 1730-1750 pałac o wyraźnie orientalnym charakterze. Wieś stała się w XIX stuleciu siedzibą gminy, wchodzącej w skład powiatu stopnickiego. W 1827 r. było tu 27 domów zamieszkanych przez 210 osób. Ok. roku 1881 funkcjonowała szkoła początkowa. Osada stanowiła wówczas centrum tzw. grabeckiego klucza dóbr, składającego się z następujących folwarków: Grabki Wielkie, Grabki Małe, Jarząbki, Wiktorów, Głuchów oraz dobrach w Cesarzu i Pożdżeniu. Właścicielką klucza była Zofia hr. Załuska. W 1921 r. Gmina Grabki liczyła 4418 osób, w tym Grabki Duże wraz z folwarkiem i osadą młyńską Grabie, zamieszkiwało 526 osób. Na terenie wsi i folwarku mieszkało 12 przedstawicieli mniejszości żydowskiej. Obecnie Grabki Duże mają 340 mieszkańców stałych i 6 czasowych (dane na dzień 31.12.2014 r.).
Pałac nazywano grabeckim haremem lub rozpustnym pałacem. Kilka kilometrów od Szydłowa, w miejscowości Grabki Duże znajduje się późnobarokowy pałac o charakterze orientalnym. Zbudował go kasztelan małogoski Stanisław Rupniewski herbu Śreniawa w 1742 roku, po pobycie w niewoli tureckiej, do której dostał się prawdopodobnie jako ośmioletnie dziecko. Budynek ów spełniał funkcje... haremu. Pałac zaprojektował włoski architekt Franciszek Placidi. W 1831 r. budynek został zniszczony, a następnie odbudowany. Uszczerbku doznał także w czasie działań wojennych 1944-45. Po tym okresie został ponownie zrekonstruowany i przez wiele lat służył jako siedziba Wojewódzkiego Ośrodka Doskonalenia z Małogoszczy. Po rozwiązaniu tej instytucji, budynek zaczął popadać w ruinę. W 1991 zakupiła go osoba prywatna i pałacyk został wyremontowany. Budowla jest dość niezwykła. Pałac powstał na planie krzyża greckiego. Wokół ośmiobocznej części centralnej, w której była wielka sala, zostały położone cztery niższe saloniki. Na piętrze znajdowały się symetrycznie rozmieszczone pokoje. W jednym z nich jest wewnętrzny balkon, z którego widać cały salon. W podziemiach pałacu funkcjonował system tajemnych korytarzy. Orientalną bryłę uzupełniły dwa pawilony zbudowane w stylu późnego baroku. W nich znajdowała się sala modlitwy i herbaciarnia. Ten wyjątkowy budynek zaprojektował pochodzący z Rzymu architekt Francesco Placidi. Pałac Rupniewskich w następnych stuleciach kilkakrotnie ulegał zniszczeniu. Dopiero na początku lat 90-tych ubiegłego stulecia, los okazał się dla zabytku naprawdę łaskawy - zakupiła go osoba prywatna, dzięki której został wyremontowany z zachowaniem oryginalnego, orientalnego stylu. Ponieważ budynek jest własnością prywatną, można go oglądać jedynie z zewnątrz.
Umieszczone zdjęcia wykonano: lipiec 2011