ELBLĄG

Elbląg
miasto na prawach powiatu w województwie warmińsko-mazurskim, siedziba władz powiatu elbląskiego i gminy wiejskiej Elbląg, ale miasto nie wchodzi w ich skład, stanowiąc odrębną jednostkę samorządu terytorialnego.

Najstarsze miasto w województwie, jedno z najstarszych w Polsce (rok założenia 1237, prawa miejskie 1246). Miasto posiadało prawo do czynnego uczestnictwa w akcie wyboru króla. Także najniżej położone miasto w Polsce. Leży u ujścia rzeki Elbląg do Zalewu Wiślanego. Elbląg to ośrodek przemysłu ciężkiego, przemysłu spożywczego, przemyslu meblarskiego, również turystycznego. Największy jednak rozwój miasta przypadał na okres od 1 czerwca 1975 do 31 grudnia 1998, kiedy Elbląg był stolicą województwa. Miał wtedy miejsce znaczny napływ ludności do miasta. Dzięki dotacjom z Unii Europejskiej rozbudowywany jest port morski, sieć tramwajowa, a także odbudowywane Stare Miasto. Jednocześnie budowane są nowe osiedla mieszkaniowe. Elbląg jest jednym z najlepiej spenetrowanych archeologicznie polskich miast. Dzięki temu elbląskie muzeum posiada unikatowe eksponaty.

Do Elbląga zawitaliśmy pierwszy raz. Miasto zrobiło na nas niesamowite wrażenie a najbardziej starówka.  Została odbudowana w ciągu ostatnich 30 lat. Posiada kilka bardzo ciekawych uliczek, sporo ładnych kamienic, piękną katedrę. Blisko starówki płynie kanał, przy którym jest kilka restauracji co pozwala na spędzenie miło czasu w niepowtarzalnej atmosferze Starego Miasta.

Katedra św. Mikołaja w Elblągu – pierwotnie kościół farny, siedziba najstarszej w mieście parafii katedralnej św. Mikołaja, a od 25 marca 1992 katedra diecezji elbląskiej. Jeden z najwyższych obiektów sakralnych w Polsce (wysokość wieży 97 m).






















Pomnik Jana Pawła II przy Katedrze św. Mikołaja.

Stare Miasto znajduje się w południowej części miasta. Założone po 1237 roku przez mistrza krajowego Hermana von Balka. Zgodnie ze zwyczajem miast nadbałtyckich ulice wytyczano prostopadle do rzeki, a przecinająca je w poprzek ulica tworzyła rynek, na którym miał być wybudowany ratusz (obecnie w centrum rynku stoi kościół św. Mikołaja). Prawa miejskie nadane zostały 10 kwietnia 1237 roku. Do 1337 roku było jedynym organizmem miejskim w Elblągu. Zamek krzyżacki (podstawa Starego Miasta) został zniszczony 12 lutego 1454 roku. W 1503 roku powierzono Elblągowi funkcję strażnika pieczęci Prus Królewskich. Podczas I wojny światowej praktycznie nie ucierpiało. Jedynym zniszczeniem było spalenie Mostu Wysokiego w dniu 8 lipca 1917 roku, ale nie było spowodowane działaniami wojennymi. Stare Miasto znacznie ucierpiało w lutym 1945 roku, gdy w wyniku walk Armii Czerwonej z niemieckimi obrońcami miasta zostało zniszczone w 90%. Po 1947 roku podjęto decyzję o rozebraniu pozostałych ruin, a resztki cegieł przewieziono na potrzeby odbudowy Warszawy. Dopiero rozpoczęta w latach 80. rewitalizacja powoli zabudowywała, pusty do tej pory plac przed Katedrą św. Mikołaja. W latach 1895-1969 ulicami elbląskiej starówki kursowały tramwaje. Obecnie na Starym Mieście trwa zakrojona na szeroką skalę odbudowa dzielnicy. Co roku zabudowywane są nowe kwartały ulic. Kamieniczki, które powstają nawiązują do dawnego stylu, a niektóre z nich są identycznymi kopiami istniejących tam wcześniej. Elbląskie Stare Miasto to również jeden z największych w Europie pod względem powierzchni teren objęty kompleksowymi badaniami archeologicznymi.

























































Ratusz Staromiejski, jeden z piękniejszych w Elblągu nowo powstałych budynków jest symbolem elbląskiej starówki. Obecnie to miejsce reprezentacyjne, promujące dziedzictwo miasta i regionu. Pełni również funkcję centrum: kultury, inicjatyw społecznych oraz spotkań kongresowo-konferencyjnych. Ze względu na swoją lokalizację - vis a vis katedry pw. św. Mikołaja - jest idealnym miejscem na organizację różnego rodzaju przedsięwzięć m.in.: koncertów, wystaw, gal, konferencji, seminariów, spotkań promocyjnych czy bankietów. Jego powstanie Elbląg zawdzięcza dofinansowaniu ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Warmia i Mazury na lata 2007-2013, które miasto otrzymało na realizację projektu pn. „Odbudowa Ratusza Staromiejskiego w Elblągu”. 




Ścieżka kościelna w Elblągu jest jednym z najciekawszych zabytków miasta, a jednocześnie unikatem w skali kraju. Stanowiła wąskie przejście między kamienicami, łącząc trzy kościoły Starego Miasta. Stanowiła najszybszą i najkrótszą drogę pomiędzy nimi, stąd też jej nazwa. Prowadziła ona od kościoła św. Ducha, przebiegała przy kościele św. Mikołaja i kończyła się przed bramą podominikańskiego klasztoru NMP (obecnie Galeria El). Po II wojnie światowej ocalał tylko odcinek łączący ulice Świętego Ducha i Mostową. Całe przejście rozpiera 10 gotyckich łęków. Ocalały fragment Ścieżki kościelnej stanowi jeden z nielicznych, oryginalnych elementów średniowiecznych, który zachował się na elbląskim Starym Mieście.



Brama Targowa – jeden z najbardziej charakterystycznych i rozpoznawalnych zabytków Elbląga. XIV-wieczna budowla stanowiła w przeszłości fragment nieistniejących już murów obronnych miasta. Obecnie, po remoncie przeprowadzonym w 2006 roku, na jednym z najwyższych pięter powstał taras widokowy, z którego można podziwiać panoramę elbląskiego Starego Miasta. Można stąd również obejrzeć główną arterię starego Elbląga, ulicę Stary Rynek. 


Pomnik Piekarczyka - w czasie wojny polsko-krzyżackiej Krzyżacy postanowili zdobyć Elbląg, który był bogatym i silnym gospodarczo ośrodkiem. Legenda głosi, że zakonni rycerze próbowali dostać się do miasta nocą, aby zaskoczyć śpiących elblążan. Jednym z niewielu mieszkańców, który nie spał, był młody piekarczyk. W czasie wypieku chleba postanowił zaczerpnąć świeżego powietrza i wspiął się na mury obronne. Kiedy zauważył, że wróg nadjeżdża od północnej bramy, zwanej dziś Bramą Targową, podbiegł do niej i przeciął linę, która utrzymywała kratę broniącą dostępu do miasta; zrobił to łopatą do wyciągania pieczywa z pieca. Ta natychmiast opadła, uniemożliwiając zdobycie miasta przez Krzyżaków. Zaalarmowani elblążanie odparli atak wojsk zakonnych, a młody piekarczyk stał się bohaterem miasta. Na pamiątkę tego wydarzenia, od północnej strony bramy, na jej fasadzie widnieją dwa odciski łopaty piekarczyka.


Zamek Krzyżacki w Elblągu rozpoczęto budować w 1240 roki na miejscu dawnego obozu krzyżackiego. Zaraz po Malborku Zamek Krzyżacki stał się jedną z największych siedzib Zakonu. Po dzisiejszy dzień nie udało się odtworzyć prawdziwego rozplanowania zamku. Najprawdopodobniej składał się z czterech skrzydeł otoczonych fosą. W roku 1454 warownia została zdobyta i zniszona przez mieszczan i już nigdy jej nie odbudowano. Do dzisiaj zachowało się zaledwnie kilka budynków Zamku Krzyżackiego. W 1545 roku ruiny zamku zostały zebrane a na ich miejscu powstały fortyfikacje miejskie.  Po zamku pozostało  jedynie kilka budynków średniowiecznych. W jednym z nich powstało muzeum.




























Pałac Augusta Abbega – neogotycka budowla w Elblągu w województwie warmińsko-mazurskim. Wybudowany w latach 1810–1811 na zlecenie radcy handlowego i byłego konsula królewskiego Augusta Abbega, z przeznaczeniem na prowadzenie wysokiej klasy zajazdu – gospody, w 1882 wykupiony wraz z parkiem przez Radę Miasta Elbląga. Pałac to jednopiętrowa budowla wzniesiona w stylu neogotyckim. Założenie posiada nieregularną bryłę o biało-beżowym kolorze elewacji i dodatkowe zdobienia w postaci licznych tarasów, wieżyczek czy kolumn. W 1801 roku patrycjusz elbląski i radca królewski August Abbeg nabył na skraju lasu, wówczas nieopodal Elbląga, 20- morgowe gospodarstwo. W latach 1810–1811, na jego terenie, przy pomocy cegieł wyrobionych we własnej, założonej na terenie parku, cegielni wzniósł neogotycki pałac. Pełnił on funkcję ekskluzywnego podmiejskiego zajazdu, a nazwę wziął od otaczającego go parku Vogelsang, co oznacza ptasi śpiew, gdyż na terenie całego kompleksu leśnego, już od XVIII wieku można było usłyszeć ptasi trel. Po śmierci radcy Abbega, majątkiem zarządzali jego spadkobiercy, od których w 1882 roku, Rada Miasta Elbląga wykupiła posiadłość. Miasto na terenie pałacu nadal prowadziło zajazd, a otaczające go parki i lasy przystosowano na jako tereny rekreacyjne dla mieszkańców. Był to pierwszy obiekt infrastruktury rekreacyjno-turystycznej w elbląskiej Bażantarni, tworzący zaczątki turystyki podmiejskiej. 1 kwietnia 1913 roku zarówno pałac jak i cały park włączono oficjalnie w administracyjne granice Elbląga. Do 1914 natomiast, park został znacznie urozmaicony elementami tzw. małej architektury ogrodowej, jak mostki, kładki czy punkty widokowe. Po II wojnie światowej pałac przekazano Lasom Państwowym, a sam budynek stał się siedzibą Nadleśnictwa Elbląg, którą to funkcję pełni do chwili obecnej. Nadleśnictwo, na przełomie XX i XXI wieku, ze środków własnych i pod opieką oraz według wskazań konserwatora zabytków, przeprowadziło gruntowną modernizację i konserwację obiektu. Obecnie budynek utrzymany jest w bardzo dobrym stanie, a tereny go okalające nadal służą mieszkańcom w celach rekreacyjnych.








Elbląg jako jeden z dwóch portów na Zalewie Wiślanym (obok Fromborka) ma morskie przejście graniczne, umożliwiające odprawę jachtów udających się do obwodu kaliningradzkiego. Istnieją tutaj czynne drogowe mosty zwodzone na rzece Elblag.











Inne zdjęcia zrobione w Elblągu.













Umieszczone zdjęcia wykonano: lipiec 2016