miasto w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Biała, położone nad rzeką Białą.
Miejscowość znana od 1225 roku. Biała w następstwie wzmożonej kolonizacji, szczególnie niemieckiej, przybrała w 1285 r. nazwę Zülz. Osada otrzymała prawa miejskie w 1327 roku. W 1428 r. przez Białą przeszły znaczne siły wojsk husyckich, kierujących się w stronę Nysy. Doszło wtedy do krwawych potyczek, w których husyci pobili siły biskupie, lecz niedługo sami zostali pokonani. W 1502 i 1503 r. książę Jan Dobry, oprócz nadania statutów cechowych tkaczom, krawcom, piekarzom i szewcom, nadał mieszkańcom Białej specjalny przywilej, pozwalający na remont zniszczonych murów obronnych. Po śmierci w 1532 r. ostatniego księcia piastowskiego w Opolu, Śląsk znalazł się w granicach korony czeskiej, którą władali Habsburgowie. Ich panowanie na Śląsku przypada na lata 1532–1792. Biała w owym czasie posiadała dobrze rozwinięty handel i rzemiosło oraz zamek. W 1564 r. Cesarz Ferdynand I Habsburg nadał statuty cechowe rzeźnikom, kowalom, ślusarzom, bednarzom, blacharzom i stolarzom. Wielokrotnie miasto trawiły pożary, z czego 2 największe w 1544 i 1791 roku. Wielkie straty w ludziach poniosła Biała podczas zarazy w 1633 i 1654 roku. Do 1740 roku miejscowość znajdowała się w granicach Austrii. Po trzech wojnach śląskich w latach 1740-1763 miasto znalazło się wraz z całym Śląskiem w granicach Prus. W 1747 r. w Białej wybudowano w rynku nowy budynek dla władz miasta, określany jako ratusz. Po kolejnym wielkim pożarze w 1793 r. w mieście zaczęto budować murowane budynki.
Miasteczko jest urocze ale niestety zamek to kolejna porażka Opolszczyzny. Zaniedbany, wokół zarośnięty nieścinaną od dawna trawą teren, wokół śmieci, śmieci, śmieci. Po prostu bałagan, że aż wstyd. Ciekawe kiedy ktoś się tym zajmie??? bo lada chwilę popadnie w taką ruinę, że nie będzie co odbudowywać.
Gotycka wieża przybramna z XV w. zwana też Prudnicką, zbudowana z cegły na planie kwadratu. W ścianach wąskie okienka strzelnicze umieszczone w ostrołukowych wnękach. W zwieńczeniu murów nadwieszony podwójny rząd arkadowań. Pierwotnie dach namiotowy o wklęsłych połaciach przechodzący w ośmiobok kryty gontem. W 1971 roku dach i drewniana konstrukcja wnętrza spłonęły. Obecnie zabezpieczona przed zniszczeniem.
Wieża wodna, z 1606 r.- XVII w. Jest to najlepiej najpełniej zachowany element obwarowań miejskich Białej. Obecnie wolnostojąca wznosi się na rzucie kwadratu. Ceglane mury od kamiennej podmurówki oddziela pas rolkowy z cegieł ułożonych główkami. Proste mury elewacji wieży nie posiadają gzymsowych podziałów na kondygnacje. Gładkie elewacje wieży posiadają po jednej małej, ostrosłupowej blendzie, w której umieszczono szczelinowy otwór zwieńczony treflowym uskokiem. Mury wieży wieńczy ozdobny fryz podwójny złożony z dolnych, zanikających wnęk ostrosłupowych. Całość nakrywa płaski, namiotowy dach drewniany kryty papą.
W Białej, przy południowej ścianie Zamku Prószkowskich, znajduje się wykuty w granicie, w kształcie zbliżonym do liści koniczyny, krzyż pokutny. Jest to jeden z najstarszych symboli pojednania na tym terenie. Zarówno czas, jak i niewłaściwe jego zabezpieczenie spowodowało,że zatarte zostały napisy i znaki umieszczone na nim. Trudno ustalić szczegóły zdarzenia, którego dotyczył, ale należy sądzić, że miało tu miejsce tragiczne zdarzenie w wyniku, którego ktoś zginął, a skruszony sprawca w ten sposób wyznaczył sobie karę.
Obecny murowany zamek z XVI wieku wzniesiono w stylu wczesnobarokowym z elementami późnorenesansowymi, na miejscu wcześniejszego, średniowiecznego grodu. Zamek pierwotnie łączył się z obwodem murów miejskich. Inicjatorem wzniesienia zamku w Białej był prawdopodobnie jeden z Piastów opolskich, ponieważ zbudowano go na początku XVI wieku, przed 1532 rokiem, kiedy to Biała była pod panowaniem Piastów. Początkowo zamek posiadał dwa skrzydła (wschodnie i południowe), zbudowane prostopadle do siebie, które ograniczały niewielki dziedziniec. Obydwa skrzydła zamku posiadały w przyziemiu półkoliste arkady od strony dziedzińca. Po 1532 roku zamek wielokrotnie zmieniał właścicieli, a od 1564 roku należał do rodu Prószkowskich - początkowo jako zastaw, a od 1606 roku jako ich własność. Prószkowscy rozbudowali zamek o skrzydło zachodnie, będące przedłużeniem skrzydła wschodniego. Na zachodnim krańcu nowego skrzydła stanęła wysoka wieża. W 1747 roku Elżbieta Fryderyka, wdowa po Antonim Prószkowskim, sprzedała zamek wraz z posiadłością w Białej Bartłomiejowi Oderfeldowi. Spadkobiercy Oderfelda w 1756 roku sprzedali Białą, która od tej pory znalazła się w rękach Rudolfa Matuschka z Czech. W 1841 roku kolejnym właścicielem zamku był Ferdynand Rudolf von Gersdorff. W 1882 roku zamek zakupiło miasto, które przeprowadziło remont posiadłości. Podczas remontu zamurowano arkady, tworząc nowy trakt komunikacyjny wzdłuż XVI-wiecznych skrzydeł. Z tego samego okresu pochodzi również balkon z żelazną balustradą nad wejściem do zachodniego skrzydła. Od 1878 do 1925 roku w murach zamkowych mieściło się seminarium nauczycielskie, a później żeńska szkoła średnia. Po II wojnie światowej w zamku miała siedzibę szkoła podstawowa i liceum, a później zabudowania zamkowe służyły firmie Moda Polska jako magazyny. Od końca XX wieku przez wiele lat obiekt nie jest użytkowany, choć od niedawna podobno jest w prywatnych rękach. Obecny zamek to budowla dwukondygnacyjna z mieszkalnym poddaszem. Jego trzy skrzydła nakryte są wysokim, wuspadowym dachem. Zachodni kraniec zamku zamyka czterokondygnacyjna wieża, wzniesiona na planie kwadratu, zwieńczona wysokim, barokowym hełmem z latarnią. W dolnej partii elewacji północnej widoczny jest gotycki wątek muru. Do wnętrza zamku nie można wejść. Jak widnieje na tablicy informacyjnej, wewnątrz zamku zachowały się sklepienia kolebkowo-krzyżowe.
Więcej zdjęć zamku na stronie: http://majkad.blogspot.com/
Inne zdjęcia miasta
Umieszczone zdjęcia wykonano: wrzesień 2012