Frydman wieś województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim, w gminie Łapsze Niżne. Położona jest w regionie geograficznym Kotlina Nowotarska i historyczno-etnograficznym Spisz, w miejscu gdzie rzeka Białka wpada do Zbiornika Czorsztyńskiego.
Jedna
z najbardziej atrakcyjnych wsi Podtatrza w Polsce, pochodzi z przełomu
XIII i XIV wieku. Na rynku znajduje się wczesnogotycki kościół św.
Stanisława, z wyjątkową wieżą zwieńczoną późnorenesansową attyką oraz
ośmiokątną kaplicą. Niektórzy mówią, że ludzie z tej wsi posługują się
własnym dialektem zwanym też "frydmańskim". Inny zabytek to kasztel
(obronny dwór) z 1585 roku, zbudowany przez węgierskich władców tych
okolic, Horwathów. Frydman otrzymał status miasteczka od XVII w. –
posiadał własną pieczęć miejską, choć faktycznie była wsią
targowo-rzemieślniczą. Osada miała kształt prostokąta z placem pośrodku.
Do 1918 roku Frydman wchodził w skład Królestwa Węgier, zaś w latach
1939-45 znalazł się pod rządami Pierwszej Republiki Słowackiej. 6 lipca
1957 r. we wsi wybuchł groźny pożar, w którym spłonęły 23 domy
mieszkalne wraz z zabudowaniami gospodarczymi w starej części Frydmana,
położonej koło kościoła. Frydman położony jest w Kotlinie Nowotarskiej,
pomiędzy Pieninami Spiskimi a Gorcami. Przy brzegu Jeziora
Czorsztyńskiego – zbiornika retencyjnego, znajduje się przystań, gdzie
można wypożyczyć łódki, rowerki wodne itp. W pobliżu miejsca, gdzie
Białka wpada do Jeziora Czorsztyńskiego (zwanego także Morzem
Pienińskim). W okolicy Frydmana znajdują się trzy rezerwaty przyrody:
Zielone Skałki, Niebieska Dolina oraz Przełom Białki pod Krempachami.
Region podhalańsko-spiski posiada wyraźnie wyodrębnioną, autentyczną i
żywą kulturę lokalną, na którą składa się folklor góralski; m.in. gwara
podhalańska, będąca dobrze rozpoznawalna w Polsce. Charakterystyka
folkloru widoczna jest dodatkowo w kuchni, rękodziele ludowym, a także
muzyce, tańcu i oryginalnym stroju góralskim.
Wioska mała i cicha, dla tych, którzy chcą odpocząć od gwaru i chcą pospacerować wdychając świeże powietrze.
Kościół pw.
św. Stanisława Biskupa – najstarszy zabytek architektury sakralnej na
Podtatrzu. Wczesnogotycki zrąb świątyni (zapewne z przełomu XIII i XIV
w.) zbudowany został z kamienia łamanego na niedalekiej Szubienicznej
Górze. Murowany, jednonawowy, od zewnątrz opięty schodkowymi przyporami.
Wielobocznie zamknięte prezbiterium jest gotyckie, trójprzęsłowa nawa
ma późniejsze sklepianie kolebkowe z 1708 r. Do najstarszych elementów
kościoła należą romańskie w kształcie okienko we wschodniej ścianie
zakrystii oraz wczesnogotycka kamienna głowa na narożniku nawy nad nią.
Od południa do nawy wiedzie wczesnogotycki portal. W oknach zachowały
się gotyckie maswerki. Dobudowaną od zachodu wieżę wieńczy unikatowa
polska attyka z końca XVIII w. Zdobi ją zegar z zabytkowym mechanizmem,
pod nim widoczne są drewniane kroksztyny – pozostałość po spalonym w
1781 r. drewnianym ganeczku strażniczym (hurdycji). Od północy do nawy
przylega ośmioboczna kaplica Matki Boskiej o centralnym założeniu.
Dobudowano ją w 1764 r., a odremontowano w latach 1963-67. Wyposażenie
wnętrza kościoła jest w większości późnobarokowe, pochodzi z lat
1751-69. W ołtarzu głównym, za zasłoną nowego obrazu, wyłożona lustrami
wnęka z jasełkową sceną zabójstwa św. Stanisława. Rokokowy ołtarz w
kaplicy Matki Boskiej ma dwa lica i jest dostępny ze wszystkich stron.
Na drewnianym stropie scena koronacji Matki Boskiej. Kościół otoczony
jest murem z dwiema bramami wejściowymi i przechodnią dzwonnicą z
największym dzwonem zwanym "Bratnim". Legendy podają, że we frydmańskim
kościele służył do mszy Jan III Sobieski wracający przez Zamagurze spod
Wiednia.
Kasztel (tradycyjnie), a właściwie piętrowy murowany dwór obronny typowy dla terenów Spiszu, zbudowany przez Jerzego Horvatha Palocsaya w latach 1585-1590 jako wiejska rezydencja o charakterze obronnym. Pierwotnie renesansowy: założony na rzucie prostokąta, z grubymi murami zwieńczonymi attyką, z narożnymi wykuszami i wieżyczkami. Przebudowany ok. 1910 r. (wówczas usunięto m. in. attykę). Obecnie własność prywatna, do obejrzenia tylko z zewnątrz.
Umieszczone zdjęcia wykonano: czerwiec 2012